Jednym z najważniejszych elementów funkcjonowania  państwa jest jego system prawny.  Należy jednak pamiętać, że obok formalnego prawa, zapisanego w konstytucji, ustawach, uchwałach samorządów terytorialnych i aktach wykonawczych (rozporządzeniach, zarządzeniach itp.), równie ważna jest znajomość, rozumienie i szanowanie prawa, przez szeregowych obywateli czyli poziom kultury prawnej w społeczeństwie. 

 Czy polska szkoła uczy  kultury prawnej?

Wielokrotnie zwracałem uwagę, że  miejscem gdzie ta kultura się kształtuje jest szkoła, dlatego  Fundacja „Rodzice Szkole” przedstawiła w roku 2010 program: Dobry statut w każdej szkole, w ramach którego proponowaliśmy dokonanie przeglądu statutów wszystkich polskich szkół, ich uaktualnienie i przykładanie starań do przestrzegania w codziennym życiu  szkoły. Uważaliśmy, że, oprócz działań formalnych, należy przeprowadzić szeroką akcję informacyjno-edukacyjną skierowaną do nauczycieli, rodziców i uczniów. Pomysł natychmiast „kupił” ówczesny minister sprawiedliwości  Krzysztof Kwiatkowski deklarując współpracę  we wszelkich działaniach prowadzących do celu, zastrzegając jednak, że realizacja takiego programu zależy od decyzji ministra edukacji narodowej. Niestety odpowiedzi na naszą ofertę ze strony pani minister Katarzyny Hall nie było i sprawa umarła śmiercią naturalną.

Dziś proponuję, aby do niej powrócić. Wierzę, że minister Jarosław Gowin rozumie problem równie dobrze jak Jego poprzednik i liczę, na większą otwartość  obecnej ekipy MEN. Jednocześnie zwracam uwagę, że nie można uczyć młodzieży znajomości i poszanowania prawa jeśli samemu się tego prawa nie zna, a nawet znając często nie przestrzega. Taka sytuacja ma miejsce w wielu środowiskach nauczycielskich (czasem również wśród dyrektorów szkół, którzy  prawa - nawet oświatowego, bezpośrednio ich dotyczącego -  nie znają i nie przestrzegają) -  jest to zjawisko groźne, wymagające szeregu działań naprawczych.

Państwo może być: państwem prawa dobrego, państwem prawa złego i państwem bezprawia. Odnoszę wrażenie, że w Polsce mamy zupełnie niezły, formalnie skodyfikowany system prawny, a jednocześnie w życiu codziennym funkcjonuje państwo złego prawa, a nawet bezprawia. Stworzenie przez Ministra Edukacji Narodowej i Ministra Sprawiedliwości, we współpracy z organizacjami pozarządowymi i środowiskami prawniczymi, narodowego programu edukacji prawnej jest wyzwaniem dla polskiej szkoły oraz dla wszystkich którym przyszłość kraju leży na sercu.
 
Wojciech Starzyński
Prezes Zarządu Fundacji „Rodzice Szkole”