Przedsiębiorca wykonujący przewóz drogowy nie jest zwolniony z odpowiedzialności, gdy wyłączna wina za powstanie naruszenia ustawy spoczywa na kierowcy – taką tezę wydał WSA w Gorzowie Wlkp. W treści wyroku z dnia 19 maja 2016 roku w sprawie o sygn. akt: II SA/Go 329/16. Sąd wskazał kiedy mamy do czynienia z przesłankami egzoneracyjnymi z art. 92c ust.1 pkt 1 ustawy o transporcie drogowym.

Okoliczności faktyczne sprawy

Przedsiębiorca realizował przewóz drogowy rzeczy z Polski do Niemiec. W trakcie kontroli jeden z kierowców pojazdu dokonującego przewozu okazał m.in. dowód rejestracyjny pojazdu i naczepy ciężarowej, wypis z licencji na wykonywanie międzynarodowego zarobkowego przewozu drogowego rzeczy, międzynarodowy samochodowy list przewozowy CMR. Wskutek czynności kontrolnych ujawniono, że kierowca wykonywał przewóz pojazdem wyposażonym w cyfrowe urządzenie rejestrujące, do którego podłączone zostało niedozwolone urządzenie dodatkowe – magnes, wpływające na niewłaściwe funkcjonowanie tachografu - fałszował prawidłowy zapis tachografu cyfrowego, podczas gdy pojazd poruszał się, na tachografie i na wydruku z tachografu rejestrował się zapis odpoczynku. Kierowca zeznał, że założył magnes na impulsatorze skrzyni biegów w celu dojechania jak najbliżej granicy, nie rejestrując jazdy tylko odpoczynek i wydłużenie jazdy dziennej. Magnes był jego własnością i założył go na własną odpowiedzialność. Wskazał też, że szefowie firmy w której pracuje wydali zakaz jazdy "na magnesie".

Naczelnik Urzędu Celnego zawiadomił przedsiębiorcę o wszczęciu z urzędu postępowania administracyjnego w sprawie stwierdzonego naruszenia, pouczając stronę o możliwości wskazania i potwierdzenia dowodami okoliczności zwalniających podmiot wykonujący przewóz drogowy od odpowiedzialności za stwierdzone podczas kontroli naruszenie zgodnie z ustawą o transporcie drogowym.

Przedsiębiorca wskazał, że nie miał wiedzy i świadomości o nieprawidłowej obsłudze urządzenia rejestrującego, co więcej nie godził się na powstanie jakichkolwiek naruszeń obowiązków oraz warunków towarzyszących wykonywanemu zadaniu przewozowemu. Był to wynik samodzielnego, indywidualnego działania kierowcy, którego jako przewoźnik nie mógł uprzednio przewidzieć, co więcej nie miał jakiegokolwiek wpływu na działanie bądź zaniechanie działania ze strony kierowcy.

Naczelnik Urzędu Celnego nałożył na przedsiębiorcę karę pieniężną za wykonywanie  przewozu drogowego pojazdem wyposażonym w cyfrowe urządzenie rejestrujące, do którego podłączono niedozwolone urządzenie dodatkowe w postaci magnesu, wpływające na jego niewłaściwe funkcjonowanie, polegające na nierejestrowaniu wskazań w zakresie prędkości pojazdu, aktywności kierowcy i przebytej drogi.

Wyrok WSA

Sąd przyznał rację organom i wskazał, że to na przedsiębiorcy ciąży obowiązek ustalenia, czy kierowcy, którymi się on posługuje przy wykonywaniu przewozu (niezależnie od formy prawnej takiej relacji – umowa o pracę czy tzw. samozatrudnienie) dopuszczają się naruszeń i to jego obciążają negatywne konsekwencje zaniedbań, zaniechań lub świadomych działań tych osób, skutkiem których jest poniesienie odpowiedzialności finansowej. Wpływ przedsiębiorcy na pracę, realizujących przewóz w jego imieniu i na jego rzecz, kierowców polega bowiem nie tylko na prowadzonych szkoleniach czy odbieraniu od nich oświadczeń o zobowiązaniu do przestrzegania przepisów itp., lecz przede wszystkim na doborze kadry w taki sposób, aby do naruszeń nie dochodziło.

Przesłanki z art. 92c ust.1 pkt 1 u.t.d odnoszą się do okoliczności o charakterze obiektywnym, a więc takich, których przy najdalej idących staraniach przedsiębiorca nie mógł i nie był w stanie przewidzieć. Nie można więc skutecznie powoływać się na treść tego przepisu w sytuacji, gdy to działający w imieniu i na rzecz przedsiębiorcy kierowca, działający w ramach powierzonych mu zadań dopuszcza się działań, za które ustawa przewiduje nałożenie kary.

Źródło: CBOSA