Wojewoda: Regulamin przyznawania nagród dla nauczycieli w żadnym wypadku nie może zawierać wyrażeń niejasnych, de facto dopuszczających nadużycia, lecz musi ściśle opierać się na brzmieniu ustawy.
Wojewoda Łódzki wydał rozstrzygnięcie nadzorcze w przedmiocie regulaminu udzielania nagród nauczycielom przyjętego przez jedną z gmin - organ prowadzący szkoły i placówki oświatowe na swoim obszarze. Poważne zastrzeżenia Wojewody wzbudziła treść uchwały, w której organ gminy ustalił kryteria przyznawania nagród, zgodnie z upoważnieniem zawartym w art. 49 ust. 2 Karty Nauczyciela. Przepis określa przedmiot regulacji oraz możliwe do zastosowania kryteria, za pomocą których podejmowane są decyzje o przyznaniu nagród określonym pedagogom. Jak stanowi ustawa, mogą być to wyłącznie kryteria opierające się na świadczonej przez nauczycieli pracy:
- dydaktycznej
- wychowawczej
- opiekuńczej
Wobec braku wymienienia innych mierników jakości pracy, na podstawie których można postanowić o przyznaniu nagrody, ww. trzy kryteria należy potraktować jako wyliczenie wyczerpujące. Organ upoważniony do utworzenia regulaminu nie ma prawa do regulowania takich kwestii, które nie zostały wskazane mu w treści upoważnienia ustawowego. Samo upoważnienie musi być natomiast interpretowane w sposób ścisły. Tam, gdzie ustawodawca nie przewiduje możliwości regulowania danych okoliczności w sposób swobodny, tam swoboda nie występuje.
Rada gminy, której uchwała została poddana nadzorowi Wojewody, dopuściła się przy tym - pozornie niewinnego - zabiegu, który tę zasadę naruszył. Wskazując kryteria przyznawania nagród, organ opatrzył te wskazane powyżej dopiskiem "w szczególności". Jest to zapis, za sprawą którego przesłanki udzielania nagród mają charakter otwarty, a tym samym umożliwiający decydowanie o nagrodach w sposób niedopuszczalnie uznaniowy. Jak zauważono, brak precyzji formułowanych przepisów sprawia, że ich doprecyzowywania może dopuścić się inny podmiot, co stwarza pole do nadużyć.
Konieczność przeciwdziałania takim zagrożeniom wymusiła na Wojewodzie stwierdzenie częściowej nieważności badanej uchwały. Uzasadnieniem takiego rozstrzygnięcia oprócz argumentów wskazanych powyżej, było naruszenie przez organ przepisu art. 7 Konstytucji, na mocy którego organy władzy publicznej działają wyłącznie na podstawie i w granicach prawa, a wskazanych granic - nie mogą przekraczać. Jak wynika z analizowanego orzeczenia, przekroczenie granic może mieć niejedną postać. Także postać bezprawnie - i zwyczajnie niepotrzebnie - użytych słów, jak "w szczególności" czy (podobnie popularne) "między innymi".
Rozstrzygnięcie Nadzorcze Wojewody Łódzkiego z 5 grudnia 2024 r. (sygn. PNIK-I.4131.871.2024)
