WSA w Gliwicach wydał wyrok odnoszący się do problematyki niezgodnego z przeznaczeniem wydatkowania przyznanych kwot potrzeb oświatowych przez organy prowadzące szkoły i placówki oświatowe. Sprawa, która trafiła na wokandę, była związana z domniemanymi nieprawidłowościami przy wypłacaniu wynagrodzeń oraz pochodnych od nich.
Według organu I instancji, dwie osoby, którym wypłacano wynagrodzenia w badanym okresie, otrzymywały pieniądze powyżej ustalonego miesięcznego limitu, a tym samym - udzielona na ten cel kwota została wykorzystana w nieodpowiedni sposób. Po złożeniu odwołania, decyzję o konieczności zwrotu kwoty wypłaconej ponad ograniczenie, podtrzymał organ II instancji, czyli samorządowe kolegium odwoławcze. Spółka pełniąca funkcję organu prowadzącego dla placówek, złożyła w odpowiedzi skargę do WSA, w której zarzuciła organowi nieprawidłowe uznanie, że kwota stanowiąca przedmiot sporu została wykorzystana niezgodnie z przeznaczeniem, a także niepodjęcie wszelkich starań w celu dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego sprawy.
Uzasadniając skargę, spółka pełniąca rolę organu prowadzącego podniosła, że kilku pracowników szkoły otrzymało dwa różne miesięczne wynagrodzenia w jednym miesiącu. Było to wynagrodzenie przysługujące za miesiąc ubiegły oraz miesiąc bieżący, wypłacone w postaci "dwa w jednym". Do jedynego przekroczenia doszło zatem w jednym miesiącu, tj. tym, w którym wypłacono pieniądze za miesiąc poprzedni - jednak w ogólnym ujęciu nie wykorzystano środków wyższych niż te, które należało wykorzystać właśnie na wynagrodzenia. Spółka powołała się na celowościową wykładnię przepisu art. 35 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy o finansowaniu zadań oświatowych, w świetle której dotacja (w obecnym kształcie prawnym, obowiązującym od 1 stycznia 2025 r. - potrzeby oświatowe) ma charakter roczny i nawet w przypadku przekroczenia miesięcznych pułapów wykorzystania pieniędzy na dany cel, nie można orzekać o zwrocie przyznanych środków, jeśli takie przekroczenia nie znajdą odzwierciedlenia w bilansie rocznym. Do przekroczenia limitu rocznego natomiast nie doszło.
Sąd przyznał spółce rację i uchylił zaskarżoną decyzję SKO. W uzasadnieniu swojego wyroku przypomniał, co w świetle najbardziej aktualnego orzecznictwa sądów administracyjnych, stanowi dotację wykorzystaną niezgodnie z przeznaczeniem. Przyjmuje się, że kwota potrzeb oświatowych (używając nazwy obowiązującej od niedawna) niezgodnie z przeznaczeniem to taka kwota, która po pierwsze została wydatkowana w całości bądź w części na realizację zadań lub celów innych niż te, na które została udzielona bądź służyła pokryciu wydatków innych niż te, na które miała być wykorzystana. Po drugie, natomiast udzielona kwota jest wykorzystana niezgodnie z przeznaczeniem, gdy wydatki na pokrycie których dotacja została przeznaczona nie wystąpiły.
Przenosząc to na grunt badanej sprawy, skoro w jednym z miesięcy kwota wypłacona na wynagrodzenia nie była wyższa od limitu, a w konsekwencji niejako dla wyrównania, w miesiącu kolejnym została wypłacona z przekroczeniem ograniczenia na dany miesiąc, ale mieszcząc się w limicie ogólnym, nie możemy mówić o wykorzystaniu dotacji niezgodnie z przeznaczeniem. Żadnych pieniędzy nie wydano bowiem na coś, co w ogóle nie mieściło się w zakresie wydatków "dozwolonych", ani nie doprowadzono do sytuacji, w której w ogólnym rozrachunku wcale nie poniesiono wydatków na coś, na co przyznano dotację.
Orzeczenie wyjaśnia, w jaki sposób należy traktować finansowane w ramach potrzeb oświatowych wydatki przeznaczane na wypłaty wynagrodzeń w kontekście ich zgodności z przeznaczeniem. Wynika z niego, że jeśli pieniądze zostaną wykorzystane na odpowiedni cel, to samo niewidoczne w ogólnym ujęciu naruszenie miesięcznego schematu ich wypłacania, nie może być jeszcze uznane za działanie skutkujące koniecznością zwrotu przyznanych środków.
Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z 10 stycznia 2025 r. (sygn. III SA/Gl 558/24) - orzeczenie nieprawomocne
Źródło: CBOSA
