W piątek, 10 stycznia, odbyło się dodatkowe posiedzenie Zespołu ds. Edukacji, Kultury i Sportu Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego. Przedmiotem obrad były projekty, co do których konsultacje nie zostały zakończone na poprzednim posiedzeniu. Zespół wydał 4 pozytywne opinie wiążące.
Projekty rozporządzeń Ministra Edukacji – bez pytań i uwag
Bezdyskusyjnie przyjęto projekt rozporządzenia Ministra Edukacji w sprawie organizacji kształcenia oraz warunków i form realizowania specjalnych działań opiekuńczo-wychowawczych w przedszkolach i szkołach specjalnych oraz w oddziałach specjalnych zorganizowanych w podmiotach leczniczych i jednostkach pomocy społecznej w jego nowej wersji.
Konieczność wydania rozporządzenia wynika z nowelizacji ustawy – Prawo oświatowe i utraty mocy rozporządzenia z 2017 r.
W projektowanym akcie co do zasady utrzymano rozwiązania dotyczące organizacji kształcenia oraz warunków i form realizowania specjalnych działań opiekuńczo-wychowawczych w odniesieniu do przedszkoli i szkół specjalnych zorganizowanych w podmiotach leczniczych i jednostkach pomocy społecznej, uregulowane w dotychczasowym rozporządzeniu.
Zmianą w stosunku do dotychczasowego rozporządzenia jest uzupełnienie przepisów o rozwiązania dotyczące oddziałów specjalnych, zorganizowanych w podmiotach leczniczych i jednostkach pomocy społecznej, utworzonych w strukturze organizacyjnej przedszkoli lub szkół mających siedzibę poza podmiotem leczniczym lub jednostką pomocy społecznej. Do organizacji kształcenia oraz warunków i form realizowania specjalnych działań opiekuńczo-wychowawczych w tych oddziałach będą miały zastosowanie te same przepisy rozporządzenia, co w przypadku oddziałów przedszkoli i szkół zorganizowanych w podmiotach leczniczych i jednostkach pomocy społecznej.
– W związku z uwzględnieniem uwagi RCL-u, w przepisach par. 5 ust. 2 i par. 10 ust. 2 projektu, wskazaliśmy katalog zamknięty takich właśnie specjalnych działań opiekuńczych, które tam mogą być prowadzone. Natomiast wprowadziliśmy oczywiście, w konsekwencji, przepis przejściowy w par. 11, który umożliwi do końca bieżącego roku szkolnego prowadzenie tych specjalnych działań, w tym obecnym katalogu, który jest. Ponadto, ponieważ Minister Edukacji zaplanował przeprowadzenie przez kuratorów oświaty kontroli we wszystkich podmiotach leczniczych, w których są przedszkola specjalne czy szkoły specjalne, spodziewamy się, że wynikiem tych kontroli będą informacje o tym, jakie inne specjalne działania są właśnie w tych jednostkach oświatowych prowadzone i być może to też pozwoli nam na ewentualne uzupełnienie tego projektu rozporządzenia w przyszłości, jeżeli będzie taka potrzeba. Proponuje się, aby przepisy tego rozporządzenia weszły w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia. Jest to po prostu uzasadnione ważną (…) potrzebą społeczną, więc jest konieczne, aby to rozporządzenie weszło w życie w terminie możliwie najszybszym, czyli po dniu ogłoszenia – mówiła przedstawicielka resortu.
Bez pytań i uwag pozytywnie zaopiniowano również projekt rozporządzenia Ministra Edukacji w sprawie wykazu dokumentów potwierdzających kwalifikacje w zawodzie wymaganych do uzyskania dyplomu zawodowego albo dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe w zawodzie nauczanym na poziomie technika.
Projektowane rozporządzenie zastąpi rozporządzenie z 2019 roku. Konieczność wydania nowego rozporządzenia wynika ze zmian przewidzianych w ustawie z dnia 21 listopada 2024 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw. W konsekwencji na poziom ustawowy zostanie przeniesiona część merytorycznych rozwiązań, które dotychczas były ujęte w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej.
Technik Gospodarki Nieruchomościami – nowy zawód w klasyfikacji szkolnictwa zawodowego
Kolejnym punktem obrad był wniosek Ministra Rozwoju i Technologii w sprawie opinii do wprowadzenia do klasyfikacji zawodów szkolnictwa branżowego zawodu Technik Gospodarki Nieruchomościami. Wniosek został wypracowany przez Krajową Izbę Gospodarki Nieruchomościami we współpracy z Ministerstwem Edukacji Narodowej. Strona samorządowa poparła inicjatywę, dostrzegając potrzebę pojawienia się takiego zawodu na rynku.
Uwagi zostały zgłoszone wcześniej przez Unię Metropolii Polskich. Jedna z nich dotyczyła m.in. kwestii dostępności kadry dydaktycznej oraz zaplecza dydaktycznego (odpowiedniego wyposażenia miejsc, w których odbywałoby się nauczanie) w kontekście tempa prac nad wnioskiem. Poza przesłaną wcześniej odpowiedzią pisemną MRiT, Zastępca Dyrektora Departamentu Gospodarki Nieruchomościami w Ministerstwie Rozwoju i Technologii E. Walczak, raz jeszcze przedstawiła stanowisko resortu:
– Oczywistym jest, że wszystkim nam zależy na tym, żeby optymalnie jak najszybciej uruchomić kształcenie w tym nowym zawodzie, ale oczywiście wszyscy mamy świadomość tego, że rozpatrzenie takiego wniosku i włączenie takiego nowego zawodu do klasyfikacji szkolnictwa branżowego wymaga przejścia przez całą procedurę i przez wszystkie etapy. Oczywiście wiadomo, że w pierwszej kolejności Minister Rozwoju i Technologii, jako minister właściwy do danej branży, musi formalnie złożyć wniosek do Ministra Edukacji Narodowej; po drodze musimy zebrać opinie – stąd ten wniosek jest przedmiotem obrad właśnie KWRiST – następnie Minister Edukacji Narodowej musi przeprowadzić cały proces legislacyjny, mający na celu wydanie rozporządzeń, tak aby ten nowy zawód wprowadzić do rozporządzenia i określić podstawy programowe kształcenia. I tak naprawdę w momencie, kiedy nowy zawód zostanie wprowadzony do klasyfikacji, to oznacza tak naprawdę tyle, że szkoły będą miały możliwość uruchomienia kształcenia w tym zawodzie, ale nie będą do tego zobligowane. Decyzje w tym zakresie będzie podejmował dyrektor szkoły, biorąc pod uwagę m.in. to, czy dysponuje odpowiednimi kadrami i zapleczem dydaktycznym, po to, aby móc uruchomić to kształcenie. Dla nas rzeczą oczywistą jest, że tak naprawdę kształcenie zostanie uruchomione dopiero w momencie, kiedy placówki będą dysponowały odpowiednim i zapleczem dydaktycznym, i kadrą, która będzie wyspecjalizowana i przygotowana do tego, żeby uczyć w tym zawodzie.
Na sugestie UMP dotyczące rozważenia podziału klasyfikacji na obsługę techniczną nieruchomości oraz na obsługę ekonomiczną nieruchomości i związanego z tym pomysłu, by pierwszy egzamin odbywał się po klasie trzeciej, a drugi w połowie klasy piątej, E. Walczak odpowiedziała, że:
– (…) wyodrębnienie w danym zawodzie jednej lub dwóch klasyfikacji wynika tak naprawdę z możliwości zatrudnienia na rynku pracy osoby posiadającej potwierdzoną kwalifikację, a nie z podziału treści nauczania na mniejsze partie materiału. (…) tak naprawdę o organizacji procesu dydaktycznego w zakresie realizacji treści nauczania, przystąpienia uczniów do egzaminu decyduje dyrektor szkoły, oczywiście to tak bardzo formalnie, natomiast my ze swojej strony deklarujemy że ta propozycja będzie jeszcze wnikliwie rozważana na dalszym etapie pracy nad wnioskiem przy ścisłej współpracy z Ministerstwem Edukacji Narodowej i wnioskodawcą, czyli Krajową Izbę Gospodarki Nieruchomościami.
Zmiany w kształceniu dotyczącym dwóch zawodów szkolnictwa branżowego
Z opinią pozytywną Zespołu spotkał się również wniosek Ministra Rozwoju i Technologii w sprawie opinii do zaproponowanych zmian dotyczących kształcenia w dwóch zawodach szkolnictwa branżowego „operator obrabiarek skrawających” oraz „technik chłodnictwa i klimatyzacji”.
W przypadku operatora obrabiarek skrawających, propozycje Ministerstwa miałyby zostać wprowadzone w związku ze zmianami w treści nauczania, z których usunięto większość czynności związanych z wykonywaniem obróbki na konwencjonalnych obrabiarkach. Jak wyjaśnił resort, jest to wynikiem zmian zachodzących na rynku od lat: obecnie zapotrzebowanie pracodawców na takie umiejętności jest coraz mniejsze, a obrabiarki konwencjonalne zostały zastąpione przez obrabiarki sterowane numerycznie. W konsekwencji, by nazwa lepiej oddawała treść nauczania, Ministerstwo zaproponowało zmianę nazwy zawartej w treści nauczania na: „użytkowanie obrabiarek skrawających sterowanych numerycznie (CNC)”. Ponadto, umiejętność tę dodano do wykazu dodatkowych umiejętności zawodowych, z możliwością wykorzystania w trakcie nauki niektórych zawodów z branży mechanicznej, co może być przydatne np. w kształceniu realizowanym przez rzemieślników.
W przypadku technika chłodnictwa i klimatyzacji, przedstawiciele Krajowego Forum Chłodnictwa zwrócili uwagę, że mimo iż kompetencje związane z pompami ciepła znajdują się w podstawie programowej, to nie zostały uwzględnione w nazwie zawodu. Stąd pojawiła się propozycja, by zawód nazywał się „technik chłodnictwa, klimatyzacji i pomp ciepła”.
Dalsze prace Zespołu
Z porządku obrad zdjęty został punkt dotyczący dyskusji nad projektem rozporządzenia Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego zmieniającego rozporządzenie w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa artystycznego. Temat wróci na kolejne posiedzenie Zespołu, które zostało zaplanowane na 22 stycznia o godz. 10.00.
