Nowelizacja ustawy o odpadach daje Krajowej Administracji Skarbowej dostęp do bazy danych o odpadach, bez wskazania celu i określenia zakresu tych danych. Tworzy to ryzyko dla praw obywateli.
Prezes UODO, Mirosław Wróblewski przedstawił uwagi do rządowego projektu ustawy o odpadach na etapie sejmowego procesu legislacyjnego. Projekt nie trafił do konsultacji Prezesa UODO, nie powstała też w toku prac legislacyjnych analiza skutków zmian dla danych osobowych.
Nowelizacja zakłada, że Krajowa Administracja Skarbowa uzyska dostęp do bazy danych o produktach i opakowaniach (BDO). Wątpliwości budzi jednak zakres i cel nowych uprawnień KAS. Projekt ich nie określa, co rodzi ryzyko nadmiarowego pozyskiwania danych o obywatelach. Integralną częścią bazy jest szeroki zakres danych przetwarzanych w rejestrach podmiotów: 1) wprowadzających produkty, 2) wprowadzających produkty w opakowaniach, 3) prowadzących jednostki handlu detalicznego lub hurtowego, w których są oferowane torby na zakupy z tworzywa sztucznego, objęte opłatą recyklingową, 4) gospodarujących odpadami.
Prezes UODO zwrócił uwagę, że już samo uzasadnienie celu poszerzenia uprawnień KAS sugeruje, że dostęp do BDO jest związany nie tylko z konkretnymi postępowaniami prowadzonymi przez KAS, ale także wiąże się z „wykrywaniem potencjalnych przestępstw skarbowych związanych z gospodarką odpadami”. Tak określony cel pozyskiwania danych osobowych budzi poważne wątpliwości z punktu widzenia zasad przetwarzania danych.
Obecnie spośród 27 użytkowników BDO, pełny zakres dostępu ma tylko Minister Klimatu i Środowiska oraz sam administrator BDO. Zakres uprawnień użytkowników jest określony przez ministra właściwego ds. klimatu z uwzględnieniem zakresu ich kompetencji wynikających z odrębnych ustaw. Projektowane przepisy nie precyzują tej materii w odniesieniu do uprawnień KAS. Natomiast ustawa o KAS – wykazał to Prezes UODO we wcześniejszych stanowiskach – przewiduje szerokie kompetencje w zakresie pozyskiwania i gromadzenia danych osobowych obywateli.
Szeroki zakres uprawnień KAS wynikający z ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej jest od dawna przedmiotem szczególnego zainteresowania Prezesa UODO. Wskazuje on, że należałoby ograniczyć i doprecyzować kompetencje KAS.
Prezes UODO, przypomniał, że projekt ustawy o KAS przewiduje podstawę do przetwarzania danych osobowych zawartych w różnego rodzaju bazach, rejestrach i systemach informatycznych udostępnianych organom KAS w celu realizacji szerokiego zakresu zadań, które są wykonywane przy wykorzystywania danych osobowych. Szeroka interpretacja kompetencji KAS oraz metod przetwarzania, w szczególności z użyciem nowych technologii (w sposób zautomatyzowany), w sytuacji braku przejrzystości podstaw przetwarzania danych, może zaś wiązać się z ryzykiem pozyskiwania przez KAS wywnioskowanych oraz nadmiarowych danych osobowych, a zatem prowadzić do naruszenia zasady adekwatności i proporcjonalności przetwarzania danych.
Podkreślano również, że prawodawca krajowy - dozwalając w przepisach prawa na podleganie przez osobę fizyczną decyzji opierającej się wyłącznie na zautomatyzowanym przetwarzaniu, w tym profilowaniu, i wywołuje wobec tej osoby skutki prawne lub w podobny sposób istotnie na nią wpływa - powinien określić właściwe środki ochrony praw, wolności i prawnie uzasadnionych interesów osoby, której dane dotyczą. Co ważne, sposób przetwarzania danych (zautomatyzowany, w tym poprzez profilowanie) może powodować zmianę celów przetwarzania danych nieprzewidzianych przepisami szczegółowymi, co może powodować sprzeczność z przepisami RODO.
Pełna argumentacja dostępna na stronie: www.uodo.gov.pl
Źródło: IP
