Najnowsze wyniki badania PISA przeprowadzonego w 2022 r. pokazują, że w zakresie motywacji i strategii uczenia polscy 15-latkowie wypadają znacznie gorzej niż ich rówieśnicy w ponad 80 badanych krajach. W wielu kategoriach Polska znajduje się na końcowych miejscach w rankingach.
Choć wyniki te wyraźnie wskazują na problemy kształcenia w polskich szkołach, to raport PISA pozwala na dalszą, mniej jednoznaczną analizę. Okazuje się, że w Polsce zarówno dobrzy uczniowie, jak i ci słabo radzący sobie z matematyką, nie różnią się znacząco w wielu z wymienionych powyżej kategorii. Innymi słowy, różnice w motywacjach i strategiach uczenia się nie wydają się być czynnikiem różnicującym wyniki nauczania w Polsce.
Zarówno dobrzy, jak i słabi uczniowie polskich szkół równie rzadko zadają pytania na lekcjach matematyki, jeśli czegoś nie rozumieją. I pod tym względem Polska jest wyjątkiem na tle innych krajów (podobnie jest tylko w Meksyku). Średnio w państwach OECD różnica w odsetku dociekliwych uczniów między słabszymi a lepszymi uczniami wynosi ok. 10 pkt. proc. Podobnie niska dysproporcja między słabszymi a lepszymi uczniami w Polsce istnieje w odsetku uczniów uwielbiających uczyć się nowych rzeczy w szkole (choć w tym wypadku jest to częstszy wzorzec obecny w wielu państwach).
Wysokie miejsce polskich uczniów w wynikach osiągniętych z głównego testu umiejętności matematycznych w ramach badania PISA pokazuje, że motywacja czy strategie uczenia nie przekładają się wprost na wymierne wyniki nauczania. Uczniowie z zaledwie 9 państw (z ponad 80 biorących udział w testach PISA) osiągnęli istotnie lepsze wyniki z matematyki niż uczniowie z Polski (a dodatkowe 11 państw miało wyniki zbliżone do Polski, ale nie różniące się w sposób istotny statystycznie).
Autorzy raportu podkreślają jednak, że dobre wyniki w standaryzowanych testach nie świadczą o wystarczającym przygotowaniu do przyszłych potrzeb edukacyjnych, wykraczających poza okres obowiązku szkolnego, oraz adaptacji do zmieniających się warunków życia i potrzeb rynku pracy. Dlatego zwracają uwagę na potrzebę doskonalenia sposobów kształcenia i dostosowywania ich do zróżnicowanych strategii uczenia się młodzieży tak, by pomóc jej osiągać dobre wyniki na kolejnych szczeblach rozwoju umiejętności i kompetencji.
Źródło: PIE
