UWAGA! Aktualizacja artykułu.

Rozporządzeniem z 20 marca br. w sprawie szczególnych rozwiązań w okresie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty
w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 uregulowano kwestię czasu pracy nauczycieli w tym okresie. Rozporządzenie obowiązuje od 25 marca br., jednakże przepis dotyczący pracy nauczycieli obowiązuje także przed tą datą.

Szczegółowo rozwiązania zawarte w rozporządzeniu zostały opisane tutaj.

W związku z powyższym do świadczenia pracy przez nauczycieli w okresie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty zastosowanie znajduje powyższe rozporządzenie.  

Zawieszenie zajęć w przedszkolach, szkołach i placówkach, które zaplanowane zostało do dnia 25 marca br. budzi wiele wątpliwości, jeżeli chodzi o świadczenie pracy przez nauczycieli, a także w zakresie przysługującego im za ten czas wynagrodzenia.

Dla wyjaśnienia powyższej kwestii należy w pierwszej kolejności wskazać, że konieczne jest rozróżnienie dwóch sytuacji: a mianowicie nauczycieli którzy w okresie zawieszenia zajęć będą pozostawać w gotowości do świadczenia pracy oraz nauczycieli świadczących pracę zdalnie w tym okresie.

Od tego w jakiej sytuacji z dwóch powyższej wskazanych znajdzie się nauczyciel zdecyduje dyrektor, który zgodnie z art. 7 ustawy – Karta Nauczyciela jest przełożonym wszystkich pracowników i w związku z tym decyduje o organizacji pracy nauczycieli.

Pozostawanie w gotowości do pracy

Ustawa – Karta Nauczyciela nie reguluje kwestii pozostawania przez nauczycieli w gotowości do świadczenia pracy, więc w tym przypadku zastosowanie znajdą przepisy ustawy – Kodeks pracy.

Zgodne z art. 81 § 1 Kodeksu pracy pracownikowi za czas niewykonywania pracy, jeżeli był gotów do jej wykonywania, a doznał przeszkód z przyczyn dotyczących pracodawcy, przysługuje wynagrodzenie wynikające z jego osobistego zaszeregowania, określonego stawką godzinową lub miesięczną. Dlatego też za czas, kiedy nauczyciele nie będą świadczyli pracy w związku z decyzją dyrektora, ale będą pozostawali w gotowości do pracy, zachowują oni prawo do wynagrodzenia zasadniczego w wysokości wynikającej z ich osobistego zaszeregowania oraz dodatku funkcyjnego. 

Powyższe znajduje potwierdzenie w sentencji wyroku Sądu Najwyższego z dnia 2 lutego 2010 r., II PK 186/09 (LEX) w której Sąd trafnie wskazał, że przy ustalaniu wynagrodzenia należnego nauczycielowi za czas niewykonywania pracy, kiedy był gotów do jej wykonywania, a doznał przeszkód z przyczyn dotyczących pracodawcy, związanych z odmową dopuszczenia go do pracy, nie podlegają uwzględnieniu składniki wynagrodzenia w postaci wynagrodzenia za pracę w godzinach ponadwymiarowych oraz dodatku za uciążliwe warunki pracy.

Świadczenie pracy zdalnie

Na podstawie art. 3 ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych dyrektor szkoły może polecić nauczycielowi wykonywanie pracy zdalnej. Z powyższego wynika, że w okresie zawieszenia zajęć taki nauczyciel może świadczyć pracę przez zarówno w miejscu ich pracy jak i poza miejscem jej stałego wykonywania czyli np. w domu.

Za czas wykonywania takiej pracy nauczyciele co do zasady otrzymują wynagrodzenie bez zmian. Są jednak dwa wyjątki. W tym przypadku nauczycielom nie przysługuje dodatek za warunki pracy ponieważ jest on związany bezpośrednio ze świadczeniem pracy w określonych warunkach. A także nie przysługuje nauczycielom wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe, gdyż jest ono wypłacane tylko za dodatkową pracą nauczyciela polegającą na realizacji zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych powyżej pełnego wymiaru zajęć. 

Kadra kierownicza

Wszystkie opisane powyższe rozwiązania znajdują zastosowanie także do kadry kierowniczej z tym zastrzeżeniem, że decyzje w stosunku do dyrektorów przedszkoli, szkół i placówek podejmują organy prowadzące. Natomiast decyzje co do pozostałej kadry kierowniczej podejmuje dyrektor.