Odmiennie od dotychczas utartej linii orzeczniczej orzekł NSA w postanowieniu z 28.06.2022 r. Zagadnienie rozpoznane przez sąd jest istotne z punktu widzenia działalności wydziałów komunikacji starostw powiatowych i wymaga omówienia.

Rozstrzygając spór o właściwość pomiędzy starostą a prezydentem miasta w przedmiocie zawiadomienia o zbyciu pojazdu NSA wskazał prezydenta jako organ właściwy do załatwienia sprawy.

Postanowienie zostało wydane w następującym stanie faktycznym.

Prezydent miasta przekazał staroście zgłoszenie zbycia pojazdu dokonane przez B. Sp. z o.o. Jednocześnie starosta zauważył, że wpłynęło do niego zawiadomienie o zbyciu ww. pojazdu złożone przez dotychczasowego właściciela pojazdu – P. Sp. z o.o., wobec którego starosta wydał decyzję o rejestracji pojazdu. Starosta przyjął przedmiotowe zgłoszenie i dokonał stosownych adnotacji w aktach pojazdu oraz w ewidencji pojazdu. P. Sp. z o.o. zbyła ww. pojazd na rzecz B. Sp. z o.o., która nie dokonując jego rejestracji, odsprzedała pojazd kolejnemu podmiotowi.

Starosta wskazał, że znane jest mu ugruntowane stanowisko NSA, zgodnie z którym organem właściwym do przyjęcia zawiadomienia o zbyciu pojazdu jest organ, który dokonał jego rejestracji. Jednakże stanowisko to nie mogło mieć zastosowania w sprawie, gdyż brak jest podstaw prawnych do przyjmowania przez starostę zgłoszeń zbycia ww. pojazdu przez kolejnych właścicieli, którzy nie dopełnili obowiązku rejestracji. Starosta dokonał już przewidzianych prawem czynności na rzecz poprzedniego właściciela pojazdu – P. Sp. z o.o.

Prezydent miasta przesłał potwierdzenie zgłoszenia zbycia spornego pojazdu, a starosta wskazał, że przedmiotowe potwierdzenie nie dotyczy tej sprawy, gdyż jej przedmiotem jest zgłoszenie zbycia, jakie miało miejsce 25 stycznia 2022 r., a nie 25 stycznia 2021 r., jak wskazał prezydent.

Powyższy spór wymagał wskazania przez NSA organu właściwego do rozpoznania sprawy.

Przepisy ustawy Prawo o ruchu drogowym (prd) wprost określają organ – starostę – do załatwienia określonych kategorii sprawy. W przedmiocie rejestracji pojazdu ustawa wskazuje starostę właściwego ze względu na miejsce zamieszkania wnioskodawcy (art. 73 ust. 1 prd). Z kolei art. 79 ust. 1 prd ustanawia organ właściwy ze względu na miejsce ostatniej rejestracji pojazdu – w zakresie spraw dotyczących jego wyrejestrowania. Należy zauważyć, że żaden przepis prd nie wskazuje wprost organu właściwego w sprawach przyjęcia zawiadomienia o nabyciu lub zbyciu pojazdu.

NSA wielokrotnie argumentował, że organem właściwym do przyjęcia zawiadomienia o zbyciu pojazdu jest organ jego rejestracji, jednakże okoliczności omawianej sprawy są całkowicie odmiennie od tych, które stanowią podstawę przyjęcia dotychczasowego stanowiska.

Spór pomiędzy starostą a prezydentem miasta wymagał rozstrzygnięcia, który organ, rejestrowy – starosta, czy też prezydent miasta – właściwy ze względu na siedzibę właściciela pojazdu, jest właściwy do przyjęcia zawiadomienia o zbyciu pojazdu w sytuacji, gdy nowy właściciel nie zawiadomił starosty o nabyciu pojazdu, a uczynił to w stosunku do organu właściwego ze względu na siedzibę spółki, tj. prezydenta, którego wcześniej powiadomił o nabyciu pojazdu.

Chronologia wydarzeń w omawianej sprawie wygląda następująco:

1. starosta – jako organ rejestrujący – przyjął zawiadomienie P. Sp. z o.o. – ówczesnego właściciela pojazdu – o jego zbyciu na rzecz B. Sp. z o.o.,
2. starosta działając na podstawie art. 80ba prd dokonał odpowiednich czynności, tj. przekazał do centralnej ewidencji pojazdów dane, o których mowa w art. 80b prd, w tym dotyczące zbycia pojazdu, nanosząc dane dotyczące zbywcy, nabywcy, daty zgłoszenia zbycia oraz nabycia pojazdu,
3. B. Sp. z o.o., która nabyła pojazd, zgłosiła prezydentowi (organowi właściwemu ze względu na swoją siedzibę), fakt nabycia pojazdu, a zgłoszenie zostało przyjęte przez ten organ.

NSA uznał, że: „skoro o nabyciu pojazdu jego nowy właściciel zawiadomił organ właściwy ze względu na miejsce siedziby (art. 21 § 1 pkt 3 kpa) i zawiadomienie zostało przyjęte, to w takiej sytuacji faktycznej i prawnej, zawiadomienie o zbyciu tego pojazdu powinno być dokonane wobec tego samego organu. Innymi słowy, z uwagi na to, że Prezydent O. przyjął zawiadomienie wraz ze stosowną dokumentacją związaną z nabyciem pojazdu od właściciela pojazdu i odnotował dokonanie powyższej czynności w swojej dokumentacji, to w opisanej sytuacji logicznym jest, aby kolejna czynność tego samego podmiotu związana z pojazdem, tj. zawiadomienie o jego zbyciu, została złożona temu samemu organowi, czyli Prezydentowi O.”.

Przy wyznaczaniu kompetencji prezydenta miasta NSA miał również na uwadze to, że organ ten jest właściwy do orzekania w sprawach kar pieniężnych na podstawie art. 140mb prd. 

Postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z 28.06.2022 r., sygn. II GW 19/22, orzeczenie prawomocne

Źródło: CBOSA