„Zgodnie […] z art. 40 ust. 6 ustawy o drogach publicznych, opłatę za zajęcie pasa drogowego w celu, o którym mowa w ust. 2 pkt 3 ustawy, ustala się jako iloczyn liczby metrów kwadratowych powierzchni pasa drogowego zajętej przez rzut poziomy obiektu budowlanego albo powierzchni reklamy, liczby dni zajmowania pasa drogowego i stawki opłaty za zajęcie 1 m2 pasa drogowego. Ustawa zatem wprost przewiduje kształtowanie opłaty, w oparciu o powierzchnię obiektu umieszczanego w pasie drogowym tylko w przypadku reklamy. W pozostałych przypadkach opłata kształtowana jest w oparciu o rzut poziomy obiektu na pas drogowy” – to fragment uzasadnienia niedawnego wyroku WSA w Łodzi. Na jakie jeszcze kwestie zwrócił uwagę Sąd?
Sąd podkreślił, że organy samorządowe uprawnione są do potraktowania tymczasowych obiektów handlowych inaczej niż pozostałe rodzaje obiektów, lecz tylko według kryteriów z art. 40 ust. 9 ustawy o drogach publicznych i tylko w zakresie wysokości stawki. W omawianej sprawie z treści postanowienia uchwały wynikało, że przy ustalaniu opłaty za umieszczenie w pasie drogowym tymczasowego obiektu handlowego – stoiska użyty zostanie parametr powierzchni takiego obiektu (reklamy), a nie określony w ustawie parametr powierzchni jego rzutu poziomego na pas drogowy. Było to w ocenie Sądu jednocześnie naruszenie zakresu delegacji wyłącznie do ustalenia stawki opłaty z art. 40 ust. 8 u.d.p., jak i naruszenie określającego sposób ustalania opłaty art. 40 ust. 6 u.d.p.
WSA zaznaczył też, że ograniczenie swobody kształtowania wysokości stawki wynika również z art. 40 ust. 9 ustawy, który narzuca organowi ustalającemu stawki kryteria, które ten ma obowiązek uwzględnić, czyli:
- kategorię drogi, której pas drogowy zostaje zajęty;
- rodzaj elementu zajętego pasa drogowego;
- procentową wielkość zajmowanej szerokości jezdni;
- rodzaj zajęcia pasa drogowego;
- rodzaj urządzenia lub obiektu budowlanego umieszczonego w pasie drogowym.
W ocenie Sądu powyższy przepis ma formę nakazu i nie ma wątpliwości co do tego, że wskazany w nim katalog ma charakter zamknięty. Nie ma w nim żadnego kryterium o charakterze podmiotowym, co uniemożliwia różnicowanie wysokości stawek opłat wobec podmiotów dokonujących takiego samego rodzajowo zajęcia, nawet jeżeli podmiotem tym jest sama gmina lub podmiot działający na jej zlecenie – zauważył Sąd. W konsekwencji stwierdził, że przepis uchwały wykraczał poza ustawowe kryteria, naruszał normy zakazujące dyskryminacji wynikające z art. 32 ust. 1 i 2 Konstytucji RP w związku z art. 2 ustawy – Prawo przedsiębiorców.
Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 20 kwietnia 2021 r., III SA/Łd 72/21
Źródło: CBOSA
