Który starosta jest właściwy do dokonania rejestracji pojazdu, którego współwłaścicielem jest cudzoziemiec nie mający miejsca zamieszkania na terenie kraju?
Postawione pytanie jest przypadkiem szczególnym pytania o właściwość organu rejestrującego w przypadku, gdy pojazd jest przedmiotem współwłasności. Źródłem problemu jest Prawo o ruchu drogowym, które w swoim art. 73 ust. 1 przesądza, iż rejestracji pojazdu dokonuje, na wniosek właściciela, starosta właściwy ze względu na miejsce jego zamieszkania (siedzibę). Ustawa nie odnosi się w żaden sposób do przypadku, gdy pojazd jest przedmiotem współwłasności. Stanowiąca załącznik nr 1 do rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 27 września 2003 roku w sprawie szczegółowych czynności organów w sprawach związanych z dopuszczeniem pojazdu do ruchu oraz wzorów dokumentów w tych sprawach – instrukcja w sprawie rejestracji pojazdów, przesądza że informacje o współwłasności pojazdu zamieszczane są w formie adnotacji, przy czym:
- jeśli pojazd stanowi współwłasność dwóch osób czyni się adnotację „Współwłaściciel:” z podaniem imienia i nazwiska (nazwy), adresu zamieszkania (siedziby) i numeru ewidencyjnego Powszechnego Elektronicznego Systemu Ewidencji Ludności (PESEL), ewentualnie numeru REGON (§11 ust. 2 pkt 30 lit. a);
- jeśli pojazd stanowi współwłasność więcej niż dwóch osób czyni się adnotację „Współwłasność” bez wskazywania poszczególnych współwłaścicieli.
Prawo polskie przewiduje zatem szczególne umocowanie jednego ze współwłaścicieli – jest to szczególnie istotne wówczas, gdy dany pojazd jest przedmiotem współwłasności więcej niż dwóch osób. W tym bowiem przypadku w dowodzie rejestracyjnym uwidaczniany jest bowiem jedynie jeden ze współwłaścicieli. W konsekwencji przyjąć należy, że właściwość miejscowa organu rejestrującego określona w art. 73 ust. 1 dotyczy tego właśnie współwłaściciela.
W przypadku, gdy współwłaścicielami jest kilka osób będących obywatelami polskimi zamieszkałymi w różnych powiatach mamy do czynienia z przypadkiem właściwości miejscowej konkurencyjnej. Uprawnionym do dopuszczenia pojazdu do ruchu jest potencjalnie każdy starosta właściwy; konkretyzacja, który z nich dokona rejestracji jest dokonywana przez samych współwłaścicieli poprzez określenie, który z nich wystąpi – w imieniu wszystkich – o zarejestrowanie pojazdu. Czynności dokona wówczas starosta właściwy ze względu na miejsce zamieszkania tego współwłaściciela.
W sytuacji, gdy jednym ze współwłaścicieli jest cudzoziemiec nie mający miejsca zamieszkania na terenie kraju należy przyjąć, że jest on wyłączony z możliwości wystąpienia – w imieniu pozostałych współwłaścicieli – o dopuszczenie pojazdu do ruchu. Wniosek w tym przedmiocie musi złożyć jeden ze współwłaścicieli mających miejsce zamieszkania na terenie kraju. Jeśli pojazd jest przedmiotem współwłasności dwóch osób, cudzoziemiec nie mający miejsca zamieszkania na terenie kraju będzie uwidoczniony w adnotacjach w dowodzie rejestracyjnym.
