Przy kontroli biletów w środkach komunikacji kontrolerzy nie raz proszą o okazanie dowodu osobistego bądź innego dowodu tożsamości. Czy mają do tego prawo? Czy spisanie naszych danych jest zgodne z prawem? I jakie są dokładne kompetencje kontrolera biletów biorąc pod uwagę ochronę danych osobowych?

Uprawnienia kontrolera biletów określa ustawa Prawo przewozowe (a konkretnie art. 33 a ustawy  – Prawo przewozowe). Przede wszystkim, kontroler musi posiadać w widocznym miejscu identyfikator, który wystawiony został przez przewoźnika.

W przypadku braku ważnego biletu na przejazd kontroler ma prawo:

• pobierać właściwą należność za przewóz i opłatę dodatkową albo wystawić wezwanie do zapłaty
• do weryfikacji dokumentów przewozowych pasażera, w tym dokumentów potwierdzających jego uprawnienia do ulgowych przejazdów
• w razie odmowy zapłacenia należności, żądać okazania dokumentu umożliwiającego stwierdzenie tożsamości podróżnego
• w razie niezapłacenia należności i nieokazania dokumentu, ująć podróżnego i niezwłocznie oddać go w ręce Policji lub innych organów             porządkowych, które mają prawo zatrzymania podróżnego i podjęcia czynności zmierzających do ustalenia jego tożsamości
• w razie uzasadnionego podejrzenia, że dokument przewozu albo dokument uprawniający do przejazdu bezpłatnego lub ulgowego jest podrobiony lub przerobiony – zatrzymać dokument za pokwitowaniem oraz przesłać go prokuratorowi lub Policji, z powiadomieniem wystawcy dokumentu

Zgodnie z zasadą minimalizacji ogólnego rozporządzenia o ochronie danych osobowych (RODO) kontroler może spisać dane osobowe, które w tym przypadku są niezbędne do wezwania do zapłaty i dochodzenia ewentualnych roszczeń przez przewoźnika. W praktyce kontroler ma więc prawo do spisania następujących danych:

• imię i nazwisko (nazwę) i adres zamieszkania (siedziby) przewoźnika
• dane określone przez przewoźnika pozwalające zidentyfikować wezwanie
• imię, nazwisko oraz adres podróżnego
• datę, relację przejazdu (numer pociągu, numer linii, numer kursu); miejsce ujawnienia braku dokumentu przewozu lub zatrzymania środka       transportowego bez uzasadnionej przyczyny
• tytuł i wysokość roszczenia przewoźnika, z wyszczególnieniem opłaty za przejazd i opłaty dodatkowej
• nazwę banku i numer konta, na które należy wpłacić należność
• termin uregulowania należności
• pouczenie o możliwości złożenia reklamacji, ze wskazaniem adresu jednostki organizacyjnej, w której można ją złożyć, oraz formy złożenia       reklamacji
• rodzaj, serię i numer dokumentu tożsamości podróżnego
• uwagi podróżnego
• numer identyfikacyjny sporządzającego

Gdy jednak wymagane będzie spisanie danych osobowych przez kontrolera, musi się ono odbywać w taki sposób, by osoby postronne nie mogły ich zobaczyć. Jeżeli w środku komunikacji publicznej nie ma możliwość spisania danych w taki sposób, aby inni pasażerowie się z nimi nie zapoznali, to takie czynności mogą być przeprowadzone na przystanku bez udziału osób trzecich.