W aspekcie przesłanek wynikających z art. 136 ust. 3 ustawy o gospodarcze nieruchomościami dla oceny, czy cel wywłaszczenia w postaci budowy drogi został zrealizowany nie jest decydujący moment zaliczenia drogi do określonej kategorii dróg publicznych, lecz faktyczna realizacja takiej inwestycji, jako budowli. Publiczny charakter drogi wynika z samej istoty drogi (ogólnodostępna, służąca ogółowi). Tak wynika z wyroku WSA w Kielcach z 9 czerwca 2016 r. sygn. II SA/Ke 266/16.
Sąd wskazał, że pierwszym i podstawowym warunkiem zwrotu wywłaszczonej nieruchomości jest jej zbędność na cel określony w decyzji o wywłaszczeniu oceniana w dacie rozstrzygania przez organ w przedmiocie żądania zwrotu. Istota "zbędności" polega na tym, że cel wywłaszczenia nie jest (i nie był) zrealizowany. W rozpoznawanej sprawie organy administracji prawidłowo ustaliły, że celem wywłaszczenia nieruchomości była budowa drogi. Bezspornie, na wywłaszczonej nieruchomości została zrealizowana droga, o czym świadczy dokumentacja prawna oraz istniejący stan na gruncie. Okoliczność, czy w dacie kiedy ulica powstała, została wykorzystana cała wywłaszczona nieruchomość, czy też jej część, nie ma znaczenia w kontekście przesłanek z art. 136 ust. 3 ustawy o gospodarce nieruchomościami. Dla oceny, czy cel wywłaszczenia został zrealizowany liczy się bowiem stan obecny. W dacie składania wniosku o zwrot nieruchomości nie budzi wątpliwości, że cała sporna działka została zajęta pod drogę publiczną.
Oględziny przedmiotowej nieruchomości wykazały, że znajdują się tam: pas drogowy, chodniki, ścieżka rowerowa, przystanek autobusowy, oświetlenie, kanalizacja przeciwdeszczowa i wodociągowa. W orzecznictwie sądowoadministracyjnym przyjmuje się, że droga to nie tylko pas drogowy określony jako wydzielony liniami granicznymi grunt wraz z przestrzenią nad i pod jego powierzchnią, w którym są zlokalizowane droga oraz obiekty budowlane i urządzenia techniczne związane z prowadzeniem, zabezpieczeniem i obsługą ruchu, a także urządzenia związane z potrzebami zarządzania drogą (art. 4 pkt 1 ustawy z dnia 21 marca 1985r. o drogach publicznych), ale również droga jako budowla w rozumieniu art. 4 pkt 2 cyt. ustawy. Zgodnie z definicją legalną tego pojęcia droga oznacza budowlę wraz z drogowymi obiektami inżynierskimi, urządzeniami oraz instalacjami, stanowiącą całość techniczno-użytkową przeznaczoną do prowadzenia ruchu drogowego, zlokalizowaną w pasie drogowym.
Zrealizowana w pasie drogowym ulicy infrastruktura stanowiąca całość techniczno-użytkową przeznaczona do prowadzenia ruchu drogowego stanowi cel, dla którego dokonano wywłaszczenia. Nie zachodzą zatem przesłanki do jej zwrotu w całości, ani też wydzielenia jej części.
Orzeczenie jest nieprawomocne.
Źródło: CBOSA
