Wojewoda: Powoływanie przez władze samorządowe komisji mającej rozpatrywać wnioski o przyznanie stypendiów dla szczególnie zdolnych uczniów stanowi przekroczenie upoważnienia ustawowego i bezprawne wkroczenie w kompetencje innego organu.
Wojewoda Podkarpacki wydał rozstrzygnięcie nadzorcze w przedmiocie programu wsparcia zdolnych uczniów przez jedną z gmin. Działania podjęte przez gminę znajdowały swoją podstawę w art. 90t ust. 1 ustawy o systemie oświaty, upoważniającym jednostki samorządu terytorialnego do tworzenia regionalnych lub lokalnych programów wspierania edukacji oraz wyrównywania szans edukacyjnych. Poważne zastrzeżenia wzbudziła natomiast forma programu, który miał służyć wykonaniu tego przedsięwzięcia. W uchwale rady gminy przewidziano powołanie mocą zarządzenia wójta specjalnej komisji. Do jej zadań miało należeć sprawdzanie składanych wniosków pod kątem formalnym i merytorycznym oraz przekazywanie wójtowi protokołów z oceny takich wniosków.
W ocenie Wojewody, przepis na który powołała się rada gminy, a który stanowi o możliwości tworzenia programów wsparcia uczniów, nie upoważnia do powoływania tego rodzaju komisji. Ponadto, ustanawiając obowiązek ustanowienia komisji wyposażonej w konkretne zadania, uchwała wkroczyła w kompetencje wójta, gdyż z góry narzuciła organowi wykonawczemu, w jaki sposób ma wykonywać postanowienia uchwały, ingerując w organizację pracy wójta i urzędu gminy. Tym samym, rada gminy zdecydowanie przekroczyła zakres upoważnienia ustawowego, które każdorazowo musi być rozumiane w sposób ścisły i uwzględniający całokształt przepisów powszechnie obowiązujących.
Utworzenie komisji z zagwarantowaniem jej prawa do udziału w procesie przyznawania stypendiów sprawiłoby, że konieczne stałoby się rozszerzenie oceny procesu stanowienia prawa o składniki nieobjęte delegacją ustawową. Rozumienie takiego działania jako poważnego naruszenia prawa ustrojowego, zostało poparte szeregiem orzeczeń sądowych, m.in. WSA we Wrocławiu (sygn. IV SA/Wr 21/10).
W konsekwencji uchwała rady gminy w tej sprawie została uznana przez organ nadzoru za nieważną.
Rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody Podkarpackiego z 23 grudnia 2024 r. (sygn. P-II.4131.2.447.2024)
