18 września br. odbyło się kolejne posiedzenie Zespołu Edukacji, Kultury i Sportu KWRiST. Uczestnicy omówili szereg prowadzonych i planowanych przedsięwzięć, a także zabrali głos w sprawach bieżących - związanych głównie z sytuacją powodziową na terenie południowo-zachodniej Polski.

Zmiany w przygotowaniu przedszkolnym z perspektywy szkół

Projekt rozporządzenia Ministra Edukacji zmieniającego rozporządzenie w sprawie indywidualnego obowiązkowego rocznego przygotowania przedszkolnego dzieci i indywidualnego nauczania dzieci i młodzieży obejmuje umożliwienie prowadzenia zajęć przedszkolnych oraz indywidualnego nauczania dla dzieci i uczniów, których stan zdrowia znacznie utrudnia uczęszczanie do placówki, jeżeli ww. jednostki systemu oświaty dysponują pomieszczeniem szkolnym, w którym mogą odbywać się zajęcia dla tego dziecka lub ucznia. Zachowano także możliwość prowadzenia indywidualnego obowiązkowego przygotowania przedszkolnego w miejscu zamieszkania dziecka. Jak przekazała przedstawicielka resortu edukacji, jeszcze przed obradami zespołu wpłynęły cztery pozytywne opinie odnoszące się do celów i treści projektów. Wątpliwości wiązały się głównie z kwestią odpowiedzialności za bezpieczeństwo dziecka, która spoczywa na dyrektorach szkół. Jak wykazała reprezentantka ministerstwa, nie jest to jednak okoliczność nowa, gdyż dyrektorzy odpowiadają na zwykłych zasadach każdorazowo. Wynika to z faktu, że każde dziecko objęte nauczaniem indywidualnym należy do kręgu wychowanków przedszkola lub uczniów szkoły.

Zastrzeżenia do projektu wniósł Związek Gmin Wiejskich RP podnoszący, że dowożenie uczniów do szkoły będzie się wiązać z wydatkami po stronie samorządów, zaś ustalanie odpowiedzialności za bezpieczeństwo uczniów podczas zajęć organizowanych w szkole czy w domu może rodzić spory - zwłaszcza między kadrą pedagogiczną, a rodzicami, którzy nie zawsze informują nauczycieli o wszystkich schorzeniach swoich dzieci. Przedstawicielka resortu na bieżąco odpowiadała jednak, że przygotowany projekt w kontekście już obowiązujących regulacji nie niesie pod tym względem żadnego ryzyka, a o wprowadzenie nowych możliwości wnioskowali sami rodzice, którzy decydują o formie nauczania swoich podopiecznych.

Jak przekazano, trwają jeszcze uzgodnienia międzyresortowe, a uwzględnieniu podlegają zgłaszane uwagi porządkowe. Zespół zaopiniował projekt pozytywnie, prosząc jednak przy tym o udzielenie przez resort pisemnej odpowiedzi na wniesione zastrzeżenia.

Dzieci z Ukrainy mają nie być wliczane do średniorocznej liczby uczniów

Projekt rozporządzenia Ministra Edukacji zmieniającego rozporządzenie w sprawie udzielania jednostkom samorządu terytorialnego dotacji celowej z budżetu państwa na dofinansowanie zadań w zakresie wychowania przedszkolnego zakładał nieuwzględnianie dzieci i uczniów - obywateli Ukrainy przebywających legalnie na terytorium RP - przy rozliczaniu tzw. dotacji celowej. Roczne rozliczenie wykorzystania dotacji ma dotyczyć tylko tych wydatków bieżących, na których poniesienie dana jednostka samorządu terytorialnego nie otrzymała wsparcia ze środków unijnych ani Funduszu Pomocy, jak to ma miejsce w przypadku uczniów ukraińskich. Rozporządzenie ma na celu uniknięcie przypadków podwójnego finansowania.

Zespół wyraził opinię pozytywną.

Sport w życiu samorządów

Projekt ustawy o zmianie ustawy o sporcie i niektórych innych ustaw dotyczył interesów jednostek samorządowych w dwóch kwestiach. Pierwszą stanowiły stypendia dla sportowców - kobiet. Zamiarem projektodawcy jest, by w sytuacji gdy stypendia sportowe wypłaca samorząd, miały być zagwarantowane w przypadku ciąży w takim samym zakresie, jak stypendia dla kobiet, którym takie granty finansował minister. Naniesiona w ostatnim czasie poprawka do projektu uwzględniała również uwagi Ministerstwa Zdrowia, które podniosło potrzebę ujednolicenia przepisów projektu w części dotyczącej dodatkowego urlopu macierzyńskiego dla rodziców dzieci przedwcześnie urodzonych lub urodzonych w terminie, lecz wymagających hospitalizacji. Ujednolicenie miało sprawić, aby przepisy projektu oraz ustawy procedowanej przez Ministerstwo Zdrowia, lepiej odpowiadały swojej treści.

Jedyną zgłoszoną uwagą była kwestia planowanego wymogu odpowiedniego udziału kobiet w zarządach polskich związków sportowych, a także konsekwencji, z jakimi wiązałoby się nieobsadzenie przez kobiety odpowiedniej części stanowisk. Jak stwierdził przedstawiciel Ministerstwa Sportu i Turystyki, bez przewidzenia sankcji w postaci nieprzyznawania publicznych środków organizacjom nieprzestrzegającym wytycznych, przepis byłby "martwy". Uwaga nie wiązała się przy tym bezpośrednio ze sprawami samorządów.

Zespół zaopiniował powyższy projekt pozytywnie. Wcześniej Komisja Wspólna upoważniła zespół do wyrażenia opinii wiążącej.

Nie będzie pięciu nowych archiwów państwowych

Projekt uchwały Rady Ministrów uchylającej uchwałę w sprawie ustanowienia programu wieloletniego "Budowa i utrzymanie Archiwów Państwowych w formie partnerstwa publiczno-prywatnego dotyczył rezygnacji z budowy archiwów państwowych w takiej formule w pięciu miastach (Koszalin, Łódź, Piotrków Trybunalski, Poznań, Szczecin), z powodu braku złożonych ofert.

Zespół zaopiniował projekt pozytywnie.

Inne sprawy głównie pod znakiem powodzi

W kategorii "spraw różnych" ujętych w programie obrad znalazły się następujące kwestie:

• Wniosek UMP o informację czy MKiDN podejmie i będzie procedować jako własny projekt ustawy o zmianie ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami przygotowany przez Konwent Konserwatorów Zabytków i przekazany Ministerstwu 29 lipca br.
• Wniosek UMP o dyskusję na temat zmiany ustawy z dnia 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej
• Kwestia dotycząca problemu składania wniosków do udziału w programie „Podróże z klasą” w kontekście systemu informatycznego wraz z apelem o zmianę zasad przyznawania środków – zgłoszenie przedstawiciela ZGWRP na posiedzeniu KWRiST 28 sierpnia br.

Podczas zespołu nie rozwinięto dyskusji na temat ww. problemów. Do pisemnego ustosunkowania się do dwóch pierwszych wniosków zostało wezwane Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, zaś sam wnioskodawca poprosił o omówienie spraw w innym terminie. Kwestie ujęte w tej części porządku obrad nie stały się przedmiotem dyskusji.

Z racji tragicznej powodzi, jaka w ostatnim tygodniu nawiedziła nasz kraj, ostatnią część obrad poświęcono wymianie informacji nt. wpływu żywiołu na funkcjonowanie placówek oświatowych w regionach objętych powodzią. Przedstawiciel MEN poinformował pokrótce o skali problemów, jakie dotknęły sektor oświatowy. Z przedstawionych raportów wynika, że na dzień 17 września br. lekcje nie odbywały się w ok. 600 szkołach (337 w woj. dolnośląskim, ponad 200 w woj. opolskim i kilkunastu w woj. śląskim). Liczba ta obejmuje nie tylko szkoły zniszczone czy poważnie uszkodzone w wyniku zalania, lecz również takie, które ze względu na krytyczną sytuację w danych regionach, tymczasowo zawiesiły swoje normalne funkcjonowanie. Ministerstwo poinformowało, że w ramach wsparcia dla szkół, a także samych uczniów dotkniętych powodzią, przewidziano kilka form wsparcia. Pisaliśmy o nich na łamach naszego portalu: TUTAJ i TUTAJ. Jak podano, Ministerstwo Edukacji prowadzi rozmowy z Ministerstwem Finansów, aby zapewnić odpowiednie środki pieniężne na realizowanie pomocy.

Kolejny zespół został wstępnie zaplanowany na 10 października.