Sejmowa Komisja Cyfryzacji, Innowacyjności i Nowoczesnych Technologii na posiedzeniu 11 lutego br. wysłuchała informacji Ministra Edukacji i Nauki na temat działań podejmowanych w celu zwiększenia kompetencji cyfrowych nauczycieli i uczniów, a także ograniczenia wykluczenia edukacyjnego uczniów powodowanego zdalną edukacją.
Informację przedstawił sekretarz stanu w Ministerstwie Edukacji i Nauki – Dariusz Piontkowski.
Minister wskazał, że rozwijanie kompetencji nauczycieli, udostępnianie cyfrowych materiałów i narzędzi oraz wsparcie szkół w doposażeniu w potrzebny sprzęt to obecnie główne obszary działania resortu edukacji w zakresie cyfryzacji procesu kształcenia. Podkreślił też, że zgodnie z obowiązującym prawem zarówno kompetencje, jak i narzędzia, aby działać w tych obszarach, mają samorządy.
Wśród inicjatyw podjętych przez rząd w ramach wspierania rozwoju kompetencji cyfrowych kadry pedagogicznej minister wymienił m.in. wprowadzenie obowiązkowego przygotowania studentów specjalności nauczycielskiej w zakresie wykorzystywania technologii informatycznych w pracy dydaktycznej. Poza tym, dzięki funduszom UE, od 2019 r. jest realizowany projekt pn. „Lekcja: Enter”. Do 20 stycznia 2020 r. w ramach tego programu szkolenia doskonalące kompetencje cyfrowe ukończyło 3307 nauczycieli, a 5976 – jest w trakcie nauki. Projekt zakłada, że do 2023 r. przeszkolonych zostanie 75 tys. nauczycieli szkół podstawowych i ponadpodstawowych. Dodatkowo od 1 sierpnia 2020 r. działa program wsparcia placówek doskonalenia zawodowego oraz bibliotek w organizacji szkoleń z zakresu nauczania zdalnego. Do nauczycieli edukacji wczesnoszkolnej i uczniów klas I-III adresowany jest projekt pn. „Innowacyjne rozwiązania na rzecz aktywizacji cyfrowej”, będący wsparciem w dziedzinie nauczania programowania. Do końca 2020 r. w projekcie wzięło udział m.in. 8535 nauczycieli oraz 105.635 uczniów. Sprzęt i materiały dydaktyczne wykorzystywane w czasie szkoleń – takie jak: roboty, tablety oraz maty do nauki kodowania – zostały przekazane do szkół.
W obszarze udostępniania cyfrowych materiałów i narzędzi do realizacji kształcenia na odległość jednym z działań rządu, o którym mówił minister Piontkowski jest zmodernizowanie Zintegrowanej Platformy Edukacyjnej. Jest to bezpłatny zbiór prawie 10.000 interaktywnych materiałów umożliwiających realizację podstawy programowej w szkołach podstawowych i ponadpodstawowych. Wśród innych narzędzi wspierających nauczycieli i uczniów w nauce na odległość wymienił także serwis Zdalne Lekcje. Oferuje on pomoc metodyczną, technologiczną i merytoryczną dla nauczycieli, a dla uczniów pakiet materiałów, w tym także umożliwiających samokształcenie. W ofercie materiałów cyfrowych wymienione zostały także: programy i audycje nadawców publicznych oraz materiały Centralnej Komisji Egzaminacyjnej.
Jeśli chodzi o doposażenie szkół i nauczycieli w sprzęt i dostęp do internetu, Dariusz Piontkowski podkreślał, że obowiązek w tym zakresie spoczywa na organach prowadzących placówki oświatowe, a działania rządu mają charakter dodatkowego wsparcia dla samorządów. Wśród rządowych inicjatyw wymienione zostały: program Ogólnopolska Sieć Edukacyjna, którego celem jest zapewnienie szkołom dostępu do szybkiego, bezpłatnego i bezpiecznego internetu, rządowe wsparcie dla nauczycieli w wysokości 500 zł, adresowany do samorządów projekt m.in. refundacji zakupu sprzętu komputerowego dla uczniów „Zdalna szkoła” i „Zdalna szkoła+” oraz skierowany bezpośrednio do szkół program „Aktywna tablica”, w ramach którego placówki otrzymują pomoce dydaktyczne.
Odnosząc się do kwestii wykluczenia edukacyjnego, minister podkreślił, że wraz z wprowadzeniem nauczania zdalnego nie zmieniły się zasady kontroli i egzekwowania realizacji obowiązku szkolnego. Wskazał, że działania w tym zakresie – podobnie jak w przypadku nauki stacjonarnej – należą do dyrektorów szkół oraz władz samorządowych.
W dyskusji poruszono takie zagadnienia jak: kwestie cyberbezpieczeństwa w dobie nauki zdalnej, konieczność rozwiązania problemu dostępu do internetu w miejscach, w których dostarczanie go jest nieopłacalne dla komercyjnych dostawców, oraz potrzebę systemowych rozwiązań dotyczących zakupu i wymiany sprzętu informatycznego dla nauczycieli i uczniów. Zasygnalizowany został także problem konsekwencji braku aktywności fizycznej uczniów oraz wskazano na problemy natury psychicznej związane ze specyfiką zdalnego funkcjonowania szkół.
