"Rodzinne popołudnia z Misiem" to cykl spotkań w Powiatowej i Miejskiej Bibliotece Publicznej w Pile skierowany do dzieci do lat 6 i ich rodziców. Popołudnia organizowane są w ramach Ogólnopolskiej Kampanii Społecznej "Cała Polska czyta dzieciom" od listopada 2007 roku i odbywają się systematycznie w każdą środę miesiąca.
Biblioteka włączyła się w ogólnopolskie obchody Roku Misia realizując projekt "Pilskie przygody z Misiem". Pomysł uzyskał wsparcie finansowe Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach Programu Operacyjnego "Promocja czytelnictwa" oraz Starostwa Powiatowego w Pile i Gminy Piła. Projekt wykorzystuje innowacyjne metody łączenia działań z różnych obszarów edukacji, głośnemu czytaniu towarzyszy zabawa, zajęcia parateatralne i plastyczne, a ponadto przyczynia się do wychowania i nauki poprzez kontakt z kulturą i sztuką.
Projekt ukazuje najmłodszym odbiorcom świat literatury jako atrakcyjnej alternatywy dla komputera czy telewizora, wyrabia nawyk czytania i chęci zdobywania tą drogą wiedzy. Poza tym uczestnicy spotkań ćwiczą pamięć i koncentrację, zdobywają pierwsze doświadczenia w zakresie współpracy w grupie, bawią się z innymi dziećmi i rodzicami, rozwijają talenty artystyczne i wrażliwość na sztukę.
Jak wyglądała sytuacja przed realizacją tego projektu?
Z badań przeprowadzonych przez Bibliotekę Narodową w 2006 roku wynika, że czytanie książek deklarowało 50 proc. społeczeństwa. Jedna trzecia badanych (32 proc.) przeczytała w ciągu roku od jednej do sześciu książek, a nieco ponad 17 proc. zadeklarowało, że przeczytało ponad siedem. Przez ostatnie lata zmniejszała się też liczba osób korzystających z bibliotek. W powiecie pilskim zauważono stały spadek liczby osób korzystających z powiatowej i miejskiej biblioteki. W 2001 roku było 31 892 czytelników, w roku 2002 - 31 006, rok później - 29 281, w kolejnych latach - 27 294, 25 880, 24 466, a w roku 2007 tylko 24 175 osób.
Problem niskiego zainteresowania książką ze strony społeczeństwa wydaje się szczególnie niebezpieczny w kontekście edukacji i rozwoju dzieci i młodzieży. Brak kontaktu z książką u dorosłych nie wyrabia u dzieci nawyku czytania. Dziecko poszukuje różnych sposobów poznawania świata i odpowiedzi na liczne pytania. Jednym z najlepszych sposobów jest książka, którą powinien dziecku pokazać dorosły. Zanim dziecko samo będzie mogło czytać, to wspólne czytanie otwiera dziecku drogę do świata literatury, jest formą wartościowego kontaktu z dzieckiem i bardzo dobrą metodą wychowawczą.
Zgodnie z założeniem, aby do czytelnictwa przekonać najmłodszą część społeczeństwa i jednocześnie ich rodziców, zainaugurowano "Rodzinne popołudnia z Misiem", które promują czytelnictwo wśród mieszkańców powiatu pilskiego.
Spotkania mają na celu wspierać rozwój intelektualno-emocjonalny najmłodszych mieszkańców, a także zwrócić uwagę na potencjał, jaki tkwi zarówno w ciekawych świata dzieciach, jak i możliwościach kreowania życia kulturalnego przez placówkę, jaką jest biblioteka.
Ogólne podejście do realizacji
W każdą środę miesiąca w Powiatowej i Miejskiej Bibliotece Publicznej w Pile w sali bajek Oddziału dla Dzieci spotykają się dzieci do lat 6 i ich rodzice, by wspólnie bawić się przy książce. Teksty literackie są odpowiednio dostosowane do wieku odbiorców, czytaniu towarzyszą parateatralne, plastyczne i muzyczne zajęcia z elementami pedagogiki zabawy, a dla urozmaicenia spotkań zapraszani są specjalni goście: literaci, dziennikarze, artyści, nauczyciele, samorządowcy, działacze społeczni. Goście czytają swoje ulubione książki z dzieciństwa, opowiadają o swych pasjach.
Goścmi "Rodzinnych popołudni z Misiem" byli m.in. prof. dr hab. Joanna Papuzińska – Bekasik, Eliza Piotrowska oraz Jerzy Utkin. Efekty wspólnych działań artystycznych są prezentowane w bibliotece.
Pomysł projektu sięga czasów odległych, kiedy to w roku 1957 Czesław Janczarski z grupą przyjaciół założył dwutygodnik dla najmłodszych "Miś". 50 lat później, dokładnie 14 listopada 2007 r., do Biblioteki w Pile przybyli rodzice ze swoimi pociechami, by poznać najstarsze w Polsce czasopismo dla dzieci. Od tego czasu spotkania odbywają się systematycznie. Towarzyszy im biblioteczny miś o imieniu Groszek. Zadania, jakie dzięki projektowi udaje się zrealizować można podzielić na trzy grupy:
- Kulturalne:
- budowanie świadomości kulturalnej wśród dzieci i dorosłych
- promocja wartościowej literatury dla dzieci w wieku od 2 do 6 lat i jej twórców· - Edukacyjne:
- kształcenie nawyku czytania
- poznanie nowatorskich technik plastycznych i teatralnych przez uczestników
- rozwijanie talentów artystycznych
- wychowanie przez zabawę
- uatrakcyjnienie form pracy z grupami wielopokoleniowymi - Społeczne:
- wspieranie rozwoju intelektualno-emocjonalnego dziecka
- wykształcenie nawyku kreatywnego spędzania wolnego czasu dzieci i rodziców
- wspieranie budowania więzi pomiędzy dorosłym a dzieckiem
- stymulowanie postaw twórczych, swobodnego wyrażania siebie różnymi środkami wyrazu, wzrost poczucia własnej wartości i dążenie do rozwoju własnej osobowości wśród uczestników
- integracja uczestników spotkań
- wzrost autorytetu biblioteki jako kreatora kultury na poziomie regionalnym
Rezultaty wdrożenia
Wdrożenie projektu dokonało się poprzez wykorzystanie potencjału intelektualnego i bazy technicznej, jaką jest biblioteka. Konieczna okazała się promocja pomysłu w mediach lokalnych i regionalnych celem zwiększenia liczby uczestników oraz promocja poprzez plakaty, afisze i strony internetowe, w tym strona biblioteki oraz Starostwa Powiatowego, Urzędu Miasta w Pile i Fundacji ABCXXI - Cała Polska czyta dzieciom. Ewaluacja projektu prowadzona jest cały czas poprzez rozmowy z animatorami i kreatorami pilskiego życia kulturalnego, twórcami, krytykami książki dziecięcej, pedagogami.
Wymierne korzyści z udziału w przedsięwzięciu odczuło łącznie około 100 rodzin. W każdym spotkaniu uczestniczy ok. 10-20 rodzin - dzieci do lat 6 i ich rodzice, mieszkańcy powiatu pilskiego. W większości są to dzieci nieuczęszczające z różnych powodów do przedszkola. Niektóre dzieci biorą udział w spotkaniach systematycznie, inne sporadycznie. Najmłodszy uczestnik miał 1,5 roku. Uczestnictwo w projekcie od najmłodszych lat kształtuje u dzieci nawyk czytania i zdobywania wiedzy, promuje literaturę dla dzieci i jej twórców oraz przekazywane w tekście literackim wartościowe treści, ukazuje literaturę jako atrakcyjną rozrywkę i źródło wiedzy, wpływa na rozwój intelektualno-emocjonalny uczestników. Dodatkową wartością jest wykorzystanie możliwości biblioteki, jako miejsca czynnie współtworzącego kulturę na poziomie regionalnym.
Nakłady
Nakłady na realizacjuę projektu są niewielkie; sprowadzają sie do kosztów pracy dwojga pracowników.
Replikowalność wdrożenia
Projektem zainteresowane mogą być powiaty ziemskie, miasta na prawach powiatu i miasta powyżej 50 000 mieszkańców, miasta małe lub średnie oraz gminy wiejskie. Odnośnie planowania i budżetowania przedsięwzięcia w przypadku bibliotek w powiecie, szczególnie w małych miejscowościach, wymagane może być podniesienie kwalifikacji bibliotekarzy – animatorów kultury w zakresie pełnienia roli lidera i skutecznego propagatora kultury oraz książki, a także poznanie przez nich nowatorskich technik animacji czytelniczej i niekonwencjonalnych metod pracy z grupami wielopokoleniowymi. Projekt wymaga niewielkich nakładów finansowych.
