Urząd Ochrony Danych Osobowych wspiera szkoły w podejmowaniu działań upowszechniających wśród dzieci i młodzieży wiedzę na temat ochrony danych osobowych i prywatności. Dzięki temu wyrabiają one sobie właściwe nawyki i mogą same edukować środowiska lokalne.
Edukacja dzieci i młodzieży, ale także ich rodziców, nauczycieli, i społeczności lokalnych to jeden z głównych celów ogólnopolskiego programu edukacyjnego Urzędu Ochrony Danych Osobowych (UODO) dla szkół „Twoje dane - Twoja sprawa. Skuteczna ochrona danych osobowych. Inicjatywa edukacyjna skierowana do uczniów i nauczycieli”.
W roku szkolnym 2018/2019 jest on organizowany już po raz dziewiąty, a do udziału w nim zgłosiło się 335 placówek edukacyjnych.
– Program „Twoje dane – Twoja sprawa” od wielu lat stanowi inspirację dla nauczycieli, uczniów i rodziców, którzy biorąc w nim udział pokazują, w jaki sposób od najmłodszych lat można uczyć dzieci zasad ochrony danych osobowych, przekazując trudne treści podczas lekcji, pogadanek oraz przy wykorzystaniu gier i zabaw – mówi dr Edyta Bielak-Jomaa, Prezes UODO.
Nauka przez zabawę
Program „Twoje dane – Twoja sprawa” dowodzi, że ochrony danych osobowych można uczyć nie tylko na godzinach wychowawczych. Tematy te mogą być również omawiane podczas zajęć z takich przedmiotów, jak: podstawy przedsiębiorczości, matematyka czy technika.
Dla uczniów najatrakcyjniejsze są jednak te pomysły, które naukę łączą z zabawą. Doświadczenia zebrane w poprzednich edycjach programu „Twoje dane – Twoja sprawa” dowodzą dużej kreatywności uczniów i ich nauczycieli przy realizacji takich projektów.
Przykładem jest Program Sprawnościowy zainicjowany w poprzedniej edycji przez Annę Janik, nauczycielkę Publicznego Gimnazjum nr 18 w Łodzi, który był realizowany przez blisko 30 szkół w całej Polsce. Będzie on kontynuowany również w tej edycji projektu.
Polega on na budowaniu w szkole „małych struktur UODO”, w ramach których koordynator wraz z grupą uczniów prowadzą w szkole pilotażowy program działań szkolnych i pozaszkolnych dotyczących ochrony danych osobowych i prawa do prywatności. Taka grupa (każdą wyróżnia charakterystyczne logo) wraz z koordynatorem według ustalonego przez siebie harmonogramu realizuje wiele inicjatyw: Dzień Bezpiecznego Internetu, Dzień Ochrony Danych Osobowych czy Dzień Bezpieczeństwa Cyfrowego. Szkoły rywalizują ze sobą, a zwycięzca ma prawo do posługiwania się tytułem „Młodego inspektora UODO”.
Innym przykładem jest projekt „ESCAPE ROOM – ODOland”. Uczniowie, podzieleni na grupy, mają za zadanie rozwiązać różne zadania, żeby dotrzeć do hasła końcowego, które jest kluczem do wyjścia z pokoju zagadek. Każda grupa ma inne zadanie, ale wszyscy muszą ze sobą współpracować, by osiągnąć sukces – poznać hasło końcowe. Projekt ten, zainicjowany i prowadzony przez Małgorzatę Wędrychowicz ze Szkoły Podstawowej nr 79 im. Łódzkich Olimpijczyków w Łodzi, był nagrodzony w ramach konkursu UODO organizowanego podczas ubiegłorocznej edycji programu.
Szkoły oswajają się z RODO
Program UODO to również okazja, by wiedzę na temat ochrony danych osobowych ugruntowali także pracownicy szkół. Służy temu m.in. prowadzone przez ekspertów z UODO dwudniowe szkolenie inaugurujące każdą edycję projektu. Szkolni koordynatorzy poznają zasady stosowania przepisów o ochronie danych osobowych, w tym RODO.
UODO przekazuje im też pakiet materiałów edukacyjnych, w skład którego wchodzą: broszury informacyjne dotyczące zasad przetwarzania danych osobowych, scenariusze lekcji, prezentacje multimedialne i inne pomoce dydaktyczne ułatwiające realizację Programu. Materiały te oraz dodatkowe informacje są obowiązkowo przekazywane również radom pedagogicznym.
Również organizowane przez UODO webinaria dla szkół służą podnoszeniu wiedzy uczestników Programu.
Rodzina też musi chronić swoją prywatność
Bardzo często realizacja programu „Twoje dane – Twoja sprawa” wykracza poza szkolne mury, wpływając na lokalne społeczności (rodziny i liczne urzędy).
Program ten to bowiem setki zrealizowanych inicjatyw – apeli, teleturniejów, gier planszowych, gier miejskich, konkursów, pikników, autorskich przedstawień, happeningów, spotkań, warsztatów i pogadanek.
– Te formy upowszechniania wiedzy i podnoszenia świadomości z zakresu ochrony danych osobowych niezmiennie cieszą się dużym uznaniem zarówno uczniów, jak i nauczycieli i innych osób w nich uczestniczących. Są bowiem uznawane za najbardziej skuteczne i atrakcyjne – mówi dr Edyta Bielak-Jomaa, Prezes UODO. – Jednocześnie działania takie są niezmiernie ważne w związku z nowymi regulacjami o ochronie danych, które podkreślają wagę upowszechniania w społeczeństwie wiedzy na temat przysługujących każdemu z nas praw w zakresie ochrony danych osobowych – dodaje.
Systemowa edukacja w całej Polsce
Program „Twoje dane – Twoja sprawa” - skierowany do szkół podstawowych, ponadpodstawowych oraz ośrodków doskonalenia nauczycieli - jest systemowym projektem edukacyjnym Urzędu Ochrony Danych Osobowych realizowanym na skalę ogólnopolską. Rocznie przystępuje do niego ponad 300 placówek, które podejmują różne działania edukacyjne na rzecz upowszechniania wiedzy o ochronie danych osobowych i prawa do prywatności zarówno w szkołach w całej Polsce, jak i w lokalnych społecznościach. Statystycznie rocznie Program realizuje ok. 3 tys. nauczycieli oraz 40 tys. uczniów.
Warto zaznaczyć, że w VIII jego edycji, odbywającej się w roku szkolnym 2017/2018, w projekcie uczestniczyły 334 placówki. Ponad 50 tys. uczniów w całej Polsce brało udział w zajęciach i wydarzeniach tematycznych. Zrealizowano ok. 5 tys. lekcji na temat ochrony danych osobowych (zarówno podczas godzin wychowawczych, jak i lekcji przedmiotowych). Podjęto ponad 900 działań edukacyjnych (zajęć i wydarzeń tematycznych), w tym 350 z okazji Dnia Ochrony Danych Osobowych.
Od samego początku, czyli od 2009 roku, patronat honorowy nad programem sprawują Minister Edukacji Narodowej i Rzecznik Praw Dziecka.
Źródło: UODO
