Obowiązek szkolny w Finlandii jest realizowany w ciągu dziewięciu lat, począwszy od siódmego roku życia. Nauka w Finlandii jest bezpłatna. Pierwszy etap nauki to 9-letnia szkoła podstawowa, następnie 3-letnia szkoła średnia (gminazjum lub szkoła zawodowa oraz szkoła wyższa.
Za edukację odpowiada Ministerstwo Edukacji i Kultury. Krajowy Urząd ds. Edukacji (FNBE) określa we współpracy z Ministerstwem cele, treści i metody kształcenia dla poziomu szkoły podstawowej i średniej oraz kształcenia dorosłych. Ponadto w każdej z sześciu fińskich prowincji sprawami edukacji zajmuje się Departament Edukacji i Kultury. Zarządzanie oświatą na szczeblu lokalnym należy do zadań władz lokalnych (na szczeblu gminy), które odgrywają istotną rolę jako organizatorzy kształcenia.
Większość szkół powszechnych i średnich II stopnia jest prowadzona przez władze lokalne lub wspólne urzędy gminne (federacje gmin). Do prywatnych szkół powszechnych uczęszcza mniej niż 3% uczniów. Szkoły prywatne są nadzorowane przez władze publiczne: realizują ogólnokrajowe programy nauczania i stosują się do wytycznych w sprawie kwalifikacji zatwierdzanych przez Krajowy Urząd ds. Edukacji. Otrzymują również fundusze publiczne w takiej samej wysokości, jak szkoły publiczne. Odpowiedzialność za finansowanie edukacji jest podzielona między państwo i władze lokalne.
Zgodnie z prawem wszystkie dzieci poniżej wieku szkolnego mają prawo do zorganizowanej przez gminę opieki dziennej albo w przedszkolu albo u opiekunki rodzinnej. Opłaty za opiekę dzienną określane są zgodnie z wielkością rodziny i jej dochodami. Opiekę dzienną organizuje się jako opiekę w przedszkolu, u opiekunki z gminy oraz w formie ogródków jordanowskich. Zamiast opiekunki domowej można skorzystać z dotacji na opiekę domową nad dzieckiem w sytuacji kiedy dziecko w wieku poniżej 3 lat jest pod opieką we własnym domu i dotacje na prywatną opiekę nad dzieckiem, kiedy rodzina korzysta z zaaprobowanego prywatnego przedszkola lub sama zatrudnia prywatną opiekunkę.
Wszystkie dzieci w wieku 6 lat mają prawo do bezpłatnej edukacji przedszkolnej. Każdy organ władz lokalnych samodzielnie decyduje o tym, czy edukacja przedszkolna ma być prowadzona w szkołach, ośrodkach opieki dziennej lub w innym odpowiednim miejscu. W 2010 r. edukacją przedszkolną były objęte praktycznie wszystkie sześcioletnie dzieci.
Pierwszy etap edukacji to dziewięcioletnia szkoła obowiązkowa. Dzieci muszą rozpocząć kształcenie obowiązkowe w roku, w którym przypadają ich siódme urodziny. Kształcenie obowiązkowe jest w całości bezpłatne. Władze lokalne przydzielają każdemu dziecku miejsce w szkole znajdującej się w pobliżu jego miejsca zamieszkania, ale rodzice mogą wybrać szkołę powszechną zgodnie ze swymi preferencjami.
Rok szkolny obejmuje 190 dni, od połowy sierpnia do początku czerwca. Minimalny tygodniowy wymiar zajęć dydaktycznych wynosi od 19 do 30 lekcji, zależnie od poziomu i liczby przedmiotów fakultatywnych. Ponadto na szczeblu lokalnym można samodzielnie podejmować decyzje o dodatkowych dniach wolnych od zajęć. W ciągu dwóch pierwszych lat nauki (klasa I i II) dzienny wymiar zajęć wynosi nie więcej niż 5 godzin lekcyjnych, podczas gdy w starszych klasach - 7 godzin lekcyjnych. Godzina lekcyjna trwa zazwyczaj 60 minut, z czego 45 przeznaczone jest na nauczanie, a pozostałe 15 - na przerwę.
Po ukończeniu pełnych dziewięciu klas szkoły powszechnej, uczniowie otrzymują świadectwo. Naukę można kontynuować w trzyletnich gimnazjach lub szkołach zawodowych, z czego korzysta ponad 90% uczniów. W 2009 r. 50% wybrało ogólnokształcące szkoły średnie II stopnia, a 41% - zawodowe szkoły średnie II stopnia. Szkoła średnia kończy się egzaminem pisemnym dającym prawo wstępu na wyższe uczelnie. Szkolnictwo wyższe jest realizowane przez 16 uniwersytetów, dwie politechniki, dwie szkoły Ekonomii i Administracji, oraz trzy Akademie Sztuk Pięknych. Po 3 latach student otrzymuje dyplom, równoznaczny z naszym licencjatem, zaś po pięciu latach nauki dyplom magisterski.
Bardziej szczegółowe informacje o systemach edukacji w Europie można znaleźć w prowadzonej przez EURYDICE bazie danych EURYBASE.
Źródło: www.eurydice.org.pl
