Uchwała rady w sprawie wyrażenia zgody na nabycie nieruchomości nie może zawierać maksymalnej ceny zakupu – wynika z niedawnego rozstrzygnięcia nadzorczego Wojewody Lubelskiego.
„Do kwoty” i „za kwotę”
Rada gminy podjęła dwie uchwały w sprawie wyrażenia zgody na nabycie nieruchomości. W jednej z nich określono, że nabywana nieruchomość może zostać nabyta do kwoty 4000 zł brutto, w drugiej zaś rada wprost wskazała cenę zakupu za kwotę 35 000 zł.
Wojewoda w ramach nadzoru stwierdził nieważność tych przepisów, bowiem…
…rada nie ma podstaw do ustalenia kwoty zakupu nieruchomości
Jak zauważył wojewoda, w art. 18 ust. 2 pkt 9 lit. a ustawy o samorządzie gminnym (usg) ustanowiono zasadę, zgodnie z którą zbywanie, nabywanie i obciążanie nieruchomości gminy oraz ich wydzierżawianie lub wynajmowanie na czas oznaczony dłuższy niż 3 lata lub na czas nieoznaczony następuje według zasad określonych przez radę gminy. W sytuacji braku ww. zasad, konieczna jest każdorazowa zgoda rady na czynności wymienione w art. 18 ust. 2 pkt 9 lit. a usg.
Uprawnienia rady w zakresie gospodarowania nieruchomościami mają charakter wyjątku od zasady wynikającej z art. 30 ust. 2 pkt 3 usg, który stanowi, że gospodarowanie mieniem gminy należy do zadań wójta.
Analogiczne postanowienia zawiera art. 11 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami (ugn), w myśl którego z zastrzeżeniem wyjątków wynikających z przepisów tej ustawy oraz odrębnych ustaw, organami reprezentującymi jednostki samorządu terytorialnego w sprawach gospodarowania nieruchomościami są ich organy wykonawcze. Nadto, zgodnie z art. 25 ust. 1 ugn, gminnym zasobem nieruchomości gospodaruje wójt, burmistrz albo prezydent miasta.
Przytaczając ww. przepisy wojewoda wskazał, że bieżące gospodarowanie nieruchomościami gminnymi, a więc podejmowanie czynności prawnych i faktycznych należy do wójta. Rola rady gminy ograniczona jest jedynie do wyrażenia zgody na czynność wójta, jaką jest nabycie wskazanych nieruchomości.
Orzecznictwo potwierdza
Na potwierdzenie swojego stanowiska organ nadzoru przytoczył orzecznictwo sądowoadministracyjne, zgodnie z którym jeżeli rada gminy ma podejmować uchwały o wyrażeniu zgody na czynność wójta, to do takiej treści powinna się taka uchwała ograniczać. Wskazywanie organowi wykonawczemu gminy, w jaki sposób ma realizować zadania wynikające z art. 25 ust. 1 ugn, stanowi przekroczenie ustawowej delegacji wynikającej z art. 18 ust. 2 pkt 9 lit. a usg. Również taka indywidualna zgoda rady gminy dotycząca jednorazowego zbycia nieruchomości powinna mieć charakter ogólny, blankietowy i nie może zobowiązywać organu wykonawczego do dokonania czynności prawnej w określonej przez radę formie. Rada gminy ma jedynie kompetencje w przedmiocie wyrażania zgody na wymienione w tym przepisie czynności obrotu nieruchomościami (…). Rada może jedynie wyrazić zgodę, która musi ograniczać się jedynie do ogólnego oświadczenia w tym zakresie (zob. wyrok WSA w Łodzi z 22.01.2021 r., sygn. akt II SA/Łd 271/20).
Zgoda na nabycie a zasada swobody umów
Wojewoda zauważył również, iż rada wkroczyła w cywilnoprawną zasadę swobody umów. Po pierwsze, cena nieruchomości stanowi element niezbędny umowy sprzedaży nieruchomości. Mając zatem na względzie kompetencje organu wykonawczego JST w zakresie gospodarowania zasobem nieruchomości, to rada nie może ze skutkiem wobec osób trzecich wiązać organu wykonawczego w zakresie spraw łączących się z zawieraniem umów cywilnoprawnych. Ustawa nie przyznaje radzie takich uprawnień.
Rozstrzyganie przez radę o kwestii ceny nabycia nieruchomości stanowi naruszenie zasady swobody umów wyrażonej w art. 353[1] Kodeksu cywilnego, zgodnie z którym strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.
Powyższe oznacza brak podstaw prawnych do rozstrzygania przez radę w treści podjętej uchwały w zakresie kwoty, za jaką ma być ta nieruchomość nabyta.
Rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody Lubelskiego z 05.07.2024 r., znak: PN-II.4131.290.2024
Źródło: luwwlublinie.bip.gov.pl
