O tym, czy realizacja zamierzenia (rozbudowa cmentarza wyznaniowego) jest zgodna z obowiązującymi przepisami (planem miejscowym, czy też decyzją o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego) decyduje właściwy organ architektoniczno-budowlany w sprawie udzielenia pozwolenia na budowę, nie zaś organ sanitarny (Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie z dnia 23 maja 2013 r., III SA/Lu 121/13)

Przepisy ustawy o cmentarzach i chowaniu zmarłych wymieniają szereg warunków, które powinny być spełnione przy zakładaniu lub rozszerzaniu cmentarza komunalnego albo wyznaniowego.

Jednym istotnych warunków, jest "uzyskanie zgody właściwego inspektora sanitarnego”. Nie ulega wątpliwości, że owa zgoda powinna zmaterializować się w formie decyzji administracyjnej (pozytywnej lub negatywnej).

Zadaniem organu jest dokonanie oceny, czy teren przewidziany na założenie lub rozszerzenie cmentarza jest odpowiedni pod względem sanitarnym. Ocena taka nie może być jednak dowolna, uznaniowa, gdyż powinna odpowiadać kryteriom normatywnym sprecyzowanym w rozporządzeniu Ministra Gospodarki Komunalnej z dnia 25 sierpnia 1959 r. w sprawie określenia jakie tereny pod względem sanitarnym są odpowiednie na cmentarze.

Organ sanitarny obowiązany jest m.in. sprawdzić, czy teren pod cmentarz jest zlokalizowany w sposób wykluczający możliwość wywierania szkodliwego wpływu na otoczenie, czy zachowano właściwe odległości od określonych obiektów budowlanych, studni i źródeł wody, czy konfiguracja terenu cmentarza ma pożądaną strukturę.

Państwowa Inspekcja Sanitarna jest powołana do realizacji zadań z zakresu zdrowia publicznego przed niekorzystnym wpływem szkodliwości i uciążliwości środowiskowych, zapobiegania powstawania chorób, w tym chorób zakaźnych i zawodowych. Zgoda na założenie cmentarza może być zatem wyrażona tylko wówczas, gdy przeprowadzone przez inspektora sanitarnego postępowanie wykaże, że spełnione zostały warunki sanitarne, mające na celu ochronę zdrowia ludzkiego.

Natomiast o tym, czy realizacja zamierzenia (rozbudowa cmentarza wyznaniowego) jest zgodna z obowiązującymi przepisami (planem miejscowym, czy też decyzją o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego) decyduje właściwy organ architektoniczno-budowlany w sprawie udzielenia pozwolenia na budowę, nie zaś organ sanitarny. Stosownie bowiem do art. 35 ust. 1 pkt 1 ustawy Prawo budowlane - przed wydaniem decyzji o pozwoleniu na budowę lub odrębnej decyzji o zatwierdzeniu projektu budowlanego, właściwy organ sprawdza zgodność projektu budowlanego z ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania albo decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania przestrzennego, w przypadku braku miejscowego planu.

Stosownie do art. 7 Konstytucji organy władzy publicznej działają na podstawie i w granicach prawa. Każdy organ administracji publicznej ma określone kompetencje wynikające z przepisów powszechnie obowiązującego prawa. Wykonuje zadania i załatwia sprawy, do których został powołany bacząc by nie wkroczyć w kompetencje innego organu. W przedmiotowej sprawie tak się jednak stało, na skutek wadliwej wykładni art. 1 ust. 3 ustawy o cmentarzach i chowaniu zmarłych. Organy inspekcji sanitarnej nie będąc do tego upoważnione "przejęły" kompetencje organów architektoniczno-budowlanych zapominając, że ich zadaniem było dokonanie oceny, czy teren przeznaczony na rozszerzenie cmentarza wyznaniowego, jest odpowiedni pod względem sanitarnym, w rozumieniu przywołanych wyżej przepisów rozporządzenia wykonawczego.

Źródło: CBOSA