Trwają prace nad stworzeniem systemu wsparcia ze względu na likwidację przedsiębiorstw górniczych. To dobra wiadomość dla powiatów.

W środę, 29 stycznia, odbyło się posiedzenie Zespołu do Spraw Energii, Klimatu i Środowiska Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego. Dyskutowano m.in. o projekcie ustawy wiatrakowej, funkcjonowaniu górnictwa oraz propozycjach zmian legislacyjnych przedłożonych przez samorządy Ministrowi Spraw Wewnętrznych i Administracji.

Energetyka wiatrowa – złe doświadczenia to już przeszłość?

Jednym z punktów obrad był projekt ustawy o zmianie ustawy o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych oraz niektórych innych ustaw, która ma na celu ułatwienie procesu inwestycyjnego w zakresie budowy farm wiatrowych. Do jej założeń należy zmniejszenie odległości elektrowni wiatrowych od zabudowań do odległości minimalnej 500 metrów.

Łukasz Tomaszewski z Departamentu Odnawialnych Źródeł Energii MKiŚ zwrócił się z prośbą o przychylność wobec energetyki wiatrowej i proponowanych w projekcie rozwiązań, zapewniając, że nie wpłyną one ujemnie na autonomię samorządów.

– (…) to jest projekt – ja przynajmniej tak to odbieram i cały mój zespół – merytoryczny – mówił. – To znaczy, robimy to dlatego, ponieważ chcemy zasilić polską gospodarkę nową, tanią, zieloną energią, która realizuje szereg celów (…) bardzo bym prosił, żeby przynajmniej dzisiaj, czy generalnie w ogóle dyskutując o tym projekcie, nie stygmatyzować energetyki wiatrowej i traktować ten rodzaj inwestycji jak każdy inny rodzaj inwestycji, które są realizowane w gminie, bo to jest niezwykle istotne. (…) oczywiście w przeszłości dużo złych rzeczy się wydarzyło, jeśli chodzi o rozwój energetyki wiatrowej. Mieliśmy do czynienia z tak zwaną, bym powiedział, dziką deweloperką; i to było złe. Natomiast 10 lat zrobiło tutaj, że tak powiem, robotę. Inwestorzy też nauczyli się wiele, jeśli chodzi o rozwój projektów. Rozumieją, jak ważna jest współpraca ze społecznością lokalną i z samorządem. Bez tego nie da się zrealizować tego typu projektów. (…) hołdujemy tej zasadzie współdziałania i autonomii samorządowej. Przedstawiając ten projekt, nie wprowadzamy tutaj żadnych takich rozwiązań, które godzą w tę zasadę. Zostawiamy pełną autonomiczność samorządu lokalnego, jeśli chodzi o kształtowanie możliwości rozwoju energetyki wiatrowej na lądzie, na terenie gmin, wprowadzając oczywiście tutaj takie reguły, które są pewnymi ramami wymaganymi też przez społeczność lokalną, szeroko rozumianą, i wynikające z szeroko rozumianego konsensusu społecznego.

Do omawianej na posiedzeniu wersji projektu  Związek Powiatów Polskich przekazał wcześniej kilka uwag. Zgłoszona została wątpliwość czy obowiązek planistyczny gminy pobliskiej nie spowoduje problemów z lokalizacją inwestycji pod kątem „sporów sąsiedzkich” dwóch gmin lub ich mieszkańców. Zdaniem ZPP, mechanizm obowiązkowego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego (MPZP) gminy pobliskiej może powodować specjalne blokowanie inwestycji.

Jak powiedział przedstawiciel Ministerstwa, w tej kwestii Państwo liczy na porozumienie samorządów, mając świadomość istniejącego ryzyka braku współpracy gmin.

ZPP ponowił pytanie, o to, dlaczego ogranicza się gminie moc wytwarzanych rodzajów energii. Jak dotąd nie zostało wyjaśnione, dlaczego moc instalacji, którą może wykorzystywać gmina bezpośrednio do produkcji energii sprowadza się w zasadzie do mocy mikroinstalacji i czy wynika to z jakichś oddzielnych regulacji.

Jak wyjaśnił przedstawiciel resortu, w zapisie chodzi o bilansowanie mocy, jednak nie jest pewne czy ten przepis pozostanie w projekcie. Możliwe, że zostanie włączony do innej nowelizacji.

Poruszono także kwestię potencjalnej, wewnętrznej sprzeczności jednego z przepisów dotyczących pozwoleń na budowę elektrowni. Z brzmienia projektowanych norm nie było pewne czy w przypadku obowiązywania aktualnego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego minimalna wymagana odległość to ta wskazana w MPZP (jeśli jest mniejsza niż w ustawie) czy ta z projektowanej ustawy. Zgodnie z wyjaśnieniami resortu, nie będzie jednak konieczne nowelizowanie obowiązujących miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego pod odległości minimum 500 metrów, ale zgoda na budowę elektrowni wiatrowej zostanie wydana tylko jeśli odległość (ustawowe 500 metrów) zostanie zachowana.  

Zespół wyda opinię do projektu ustawy po przekazaniu informacji nt. przepisu dotyczącego możliwości udziału miast w spółdzielniach energetycznych.

Mienie pogórnicze – projekt ustawy i petycja ZPP

Na spotkaniu dyskutowano również na temat projektu ustawy o zmianie ustawy o funkcjonowaniu górnictwa, który dotyczy stworzenia systemu wsparcia ze względu na likwidację przedsiębiorstw górniczych. To co najbardziej interesujące dla samorządów, projekt przewiduje możliwość przekazania darowizny w postaci nieruchomości zbędnych dla przedsiębiorców górniczych na realizację celów publicznych na rzecz szerokiego katalogu podmiotów z sektora publicznego, w tym JST.

Zdaniem ZPP projekt zmierza w dobrym kierunku, gdyż przewiduje przekazywanie mienia pogórniczego wszystkim jednostkom samorządu terytorialnego, a nie jak dotychczas wyłącznie tzw. gminom górniczym. ZPP już jakiś czas temu wniosło petycję do Sejmu, by możliwość takiej darowizny dotyczyła także powiatów, tymczasem przedstawiony projekt reguluje tę kwestię. W czasie spotkania przedstawiciel ZPP zapytał również o możliwość przekazywania mienia pogórniczego na cele wypełniania zadań własnych przez JST, a nie tylko wskazanych w ustawie o gospodarce nieruchomościami. Propozycja ta ma być rozważona przez projektodawców, gdyż podobne spostrzeżenie miały też niektóre samorządy.

Dyskutowany projekt był wstępną wersją. Po konsultacjach publicznych i zebraniu uwag powstanie nowa wersja aktu.

Propozycje JST bez aprobaty strony rządowej

Z nieprzychylnym stanowiskiem strony rządowej spotkały się propozycje przedłożone przez samorządy Ministrowi Spraw Wewnętrznych i Administracji.
Z kolei pakiet projektów rozporządzeń Ministra Klimatu i Środowiska zmieniających rozporządzenia w sprawie specjalnych obszarów ochrony siedlisk (w ramach programu sieci obszarów objętych ochroną przyrody na terytorium Unii Europejskiej Natura 2000): Bory Bagienne nad Bukową, Ostoja w Ujściu Wisły; Ostoja Zapceńska; Doliny Brdy i Chociny; Jezioro Karaś; Ostoja Welska; Ostoja Radomno; Dolina Płoni i Jezioro Miedwie; Karsibórz Świdwiński; Bukowy Las Górki; Wiązogóra został zdjęty z porządku obrad, o co postulował Marek Wójcik ze Związku Miast Polskich, z powodu braku konsultacji ww. projektów z zainteresowanymi gminami.