Publiczne szkoły i przedszkola powinny stosować e-doręczenia od 10 grudnia 2023 r., nie od 1 stycznia 2025 r., podobnie jak jednostki samorządu terytorialnego, którym administracyjnie jednostki te podlegają.
Chociaż w przestrzeni publicznej i medialnej, wciąż żywa jest dyskusja od kiedy samorządowe jednostki budżetowe, które nie zostały wskazane wprost w art. 155 ust. 6 ustawy o doręczeniach elektronicznych (inaczej niż samorządowe zakłady budżetowe, które ustawa wskazuje wprost), zobowiązane są stosować ustawę o doręczeniach elektronicznych a w konsekwencji założyć i obsługiwać adres do doręczeń elektronicznych, to nie ma żadnych wątpliwości, że intencją Ministerstwa Cyfryzacji, jest włączenie szkół i przedszkoli do systemu doręczeń elektronicznych od 10 grudnia 2023 r.
Spór i wątpliwości, jakie pojawiły się w tym zakresie, wynikają, z delikatnie ujmując chaotycznie napisanej ustawy o doręczeniach elektronicznych, która pewne podmioty publiczne wymienia wprost, tak jak wspomniane już samorządowe zakłady budżetowe a o innych milczy. Zanim, wyjaśnię, skąd wynika, sformułowana przeze mnie teza, że szkoły publiczne i przedszkola publiczne zobowiązane są od wdrożenia ustawy o doręczeniach elektronicznych od 10 grudnia 2023 r., wskażę w jaki sposób do ustawy trafił art. 155 ust. 9, z którego wynika termin 1 stycznia 2025 r., dla innych podmiotów, nieujętych w ustawie. Otóż, założeniem tego przepisu, było wprowadzenie pewnego rodzaju furtki dla ustawodawcy. Projektodawca przyjął, że gdyby istniały jeszcze jakiekolwiek jednostki publiczne, których nie przewidział, przy pisaniu ustawy, np. takie grupy, które powstaną później lub, takie które zostały przeoczone, to dla takich jednostek; aby mieć pewność, ze wszyscy do systemu e-doręczeń wejdą, zostanie wprowadzony specjalny dodatkowy przepis.
Nie ma żadnych wątpliwości, że w momencie przyjmowania ustawy, projektodawca, przewidywał, że samorządowe jednostki budżetowe, będzie obowiązywał taki sam termin wdrożenia obowiązków wynikających z ustawy, jak dla jednostek samorządu terytorialnego.
Oczywiście, ustawodawca swoje założenia wyraził w akcie prawnym w sposób wyjątkowo niefortunny, który obecnie prowadzi do tego rodzaju dylematów. Nie byłoby powyższych wątpliwości, gdyby ustawodawca, zdecydował się na wskazanie wprost jednostek budżetowych samorządu terytorialnego, obok wspomnianych już jednostek samorządu terytorialnego, czy samorządowych zakładów budżetowych.
Co prawda, z literalnego brzmienia przepisu art. 155 ust. 6 ustawy o doręczeniach elektronicznych, nie wynika wprost, że samorządowe jednostki budżetowe zobowiązane są do stosowania e-doręczeń od 10 grudnia 2023 r., jednak również z przepisu art. 155 ust. 9 tej samej ustawy, nie wynika, że samorządowe jednostki budżetowe obowiązane są do stosowania e-doręczeń od 1 stycznia 2025 r. W obu przypadkach, ustawodawca nie wskazuje wprost samorządowych jednostek budżetowych w obu przypadkach. Koncepcja ta wynika, z wykładni łącznej obu przepisów. Znaczna część, ekspertów uważa, że skoro ustawodawca „zapomniał” o wymienieniu samorządowych jednostek budżetowych w art. 155 ust. 6 a wymienił samorządowe zakłady budżetowe, to samorządowe jednostki budżetowe, należy traktować jako inne podmioty publiczne i stosować termin z art. 155 ust. 9 ustawy o doręczeniach elektronicznych.
Wiemy, z całą pewnością, że intencje projektodawcy w tym wypadku były zgoła inne. Jak można przeczytać na stronie Ministerstwa Cyfryzacji: „Podmioty publiczne takie jak przedszkola, szkoły i placówki wymienione w art. 3 ust. 3-10 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe są zakładane i prowadzone przez ministrów i jednostki samorządu terytorialnego w formie jednostek budżetowych. Jeżeli organem prowadzącym dla nich jest jednostka samorządu terytorialnego, to powinny stosować e-Doręczenia od 10 grudnia 2023 r. w zakresie doręczania korespondencji z wykorzystaniem publicznej usługi rejestrowanego doręczenia elektronicznego. Za działalność tych podmiotów odpowiada organ prowadzący. Organizacyjnie są one formą wykonywania jego zadań oświatowych i zespołem środków wyodrębnionym ze środków organu prowadzącego. Nie mają osobowości prawnej, swoje wydatki pokrywają bezpośrednio z budżetu organu prowadzącego, a dochody odprowadzają na jego rachunek. Z tych powodów termin na wprowadzenie e-Doręczeń jest dla nich taki sam jak dla organu prowadzącego, który je założył.”
Zgodnie za założeniem, że samorządowe jednostki budżetowe niewątpliwie powinny funkcjonować w systemie e-doręczeń od tego samego dnia, co tworzące je jednostki samorządu terytorialnego oraz samorządowe zakłady budżetowe – szkoły publiczne wszystkich stopni oraz przedszkola publiczne powinny stosować przepisy dotyczące e-doręczeń od 10 grudnia 2023 r.
