Dodatkowe 10 miliardów złotych otrzymają łącznie gminy, powiaty i województwa na realizację swoich zadań w 2024 roku. Ponad 2 mld złotych trafi do powiatów.
Wraz z końcem listopada weszła w życie nowelizacja ustawy o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2024. Dla samorządów oznacza to dodatkowe dochody w łącznej kwocie 10 mld zł: 8 216 794 889 zł zostanie przekazane samorządom z tytułu udziału we wpływach z PIT-u, natomiast 1 783 205 111 zł – z tytułu uzupełnienia subwencji ogólnej z budżetu państwa pod wskazanym warunkiem.
Komu największy „kawałek”?
W przypadku środków pochodzących z podatku dochodowego od osób fizycznych (PIT), zostały one w pierwszej kolejności rozdzielone na 3 części przeznaczone dla ogółu gmin, powiatów i województw. Decydująca była wysokość udziału kwoty dochodów na rok 2024 z tytułu udziału we wpływach z PIT-u (odpowiednio gmin, powiatów oraz województw) w łącznej kwocie dochodów wszystkich jednostek samorządu terytorialnego z tego tytułu na rok 2024. Kwota rozdzielona została proporcjonalnie do wielkości tego udziału. W wyliczeniach uwzględniono również kwoty wynikające z korekty (patrz: art. 9c ustawy z dnia 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego; w brzmieniu z dnia 26 października 2021 r., Dz. U. z 2021 r. poz. 1927).
W ramach środków pochodzących z podatku dochodowego od osób fizycznych (PIT) gminom przyznano: 6 281 314 426 zł, powiatom i miastom na prawach powiatu 1 674 149 766 zł, a województwom 261 330 697 zł.
Powyższe kwoty rozdzielone zostały następnie na poszczególne gminy, powiaty i województwa. Kwota przysługująca powiatom podlegała podziałowi między poszczególne powiaty proporcjonalnie do wysokości udziału kwoty dochodów na rok 2024 z tytułu udziału we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych (PIT) danego powiatu w łącznej kwocie dochodów wszystkich powiatów z tego tytułu na rok 2024, ustalonych z uwzględnieniem kwot wynikających z korekty. Analogiczne zasady obowiązywały gminy i województwa.
Największymi beneficjentami wśród powiatów i miast na prawach powiatu są kolejno: m.st. Warszawa (204 785 944 zł), Kraków (60 133 819 zł), Wrocław (48 669 347 zł), Poznań (36 587 776 zł), Łódź (35 888 915 zł).
276 powiatów z uzupełnieniem subwencji
Nie wszystkie jednostki samorządu terytorialnego mogą liczyć na drugą część wsparcia czyli środki z tytułu uzupełnienia subwencji ogólnej z budżetu państwa. Otrzyma je: 1938 gmin, 276 powiatów (w tym miasta na prawach powiatów) i 4 województwa.
Powiatom pieniądze zostały przyznane w przypadku gdy kwota obliczona w sposób, który został przedstawiony wyżej, była niższa od kwoty 3 000 000 zł dla powiatu, którego liczba mieszkańców nie przekracza 75 tys. oraz niższa od kwoty 4 000 000 zł w przypadku gdy liczebność wspólnoty przekracza 75 tys. (wg stanu na dzień 31 grudnia 2022 r., ustalony przez Prezesa GUS-u do dnia 31 maja 2023 r.).
Przekazane środki wynoszą co najmniej 3 000 000 zł w pierwszym przypadku i co najmniej 4 000 000 zł w drugim. Kwota ta podlega jednak zmniejszeniu, jeżeli suma dochodów powiatu wynikających z tzw. „kroplówki” – z tytułu udziału we wpływach z PIT-u oraz z tytułu uzupełnienia subwencji ogólnej z budżetu państwa – jest wyższa od dochodów tego powiatu na rok 2024 z tytułu udziału we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych (PIT), ustalonych z uwzględnieniem kwot wynikających z korekty.
Podwójne wsparcie
Na większą partycypację w podziale dodatkowych środków mogą liczyć miasta na prawach powiatu. Przysługują im zarówno środki z puli przeznaczonej dla gmin, jak i powiatów.
Dochody przypadające gminom z tytułu uzupełnienia subwencji ogólnej z budżetu państwa były przyznawane, gdy kwota obliczona analogicznie w sposób, który został przedstawiony powyżej dla powiatów, była niższa od kwoty: 1 000 000 zł – dla gminy liczącej do 5 tys. mieszkańców (gmina może liczyć wówczas na wsparcie w wysokości co najmniej 1 mln zł); 1 500 000 zł – w przypadku gdy liczebność wspólnoty przekracza 5 tys., ale nie 10 tys. (wsparcie jest wówczas nie niższe niż 1,5 mln zł); 2 000 000 zł – jeżeli liczba mieszkańców gminy jest większa niż 10 tys. (wsparcie wynosi nie mniej niż 2 mln zł). Kwota ta podlega jednak zmniejszeniu na tych samych zasadach co w przypadku pozostałych jednostek samorządu terytorialnego (patrz wyżej).
Jak zapowiedział w sobotę na portalu X Minister Finansów Andrzej Domański, tzw. „kroplówka” ma trafić do samorządów w bieżącym tygodniu. Zgodnie z ustawą przekazanie może nastąpić w ratach. O przeznaczeniu dodatkowych dochodów decyduje organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego.
 Podział_dodatkowych_środków_dla_JST_2024_r (1).xlsx | 197 kB |
