Po długiej przerwie spowodowanej pandemicznymi obostrzeniami, 27 września odbyło się stacjonarne posiedzenie plenarne Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego.

Posiedzeniu współprzewodniczyli Paweł Szefernaker, wiceminister spraw wewnętrznych i administracji oraz Jan Grabkowski, Starosta Poznański, Wiceprezes Zarządu ZPP.

Współprzewodniczący P. Szefernaker rozpoczął od tematu niezwykle ważnego dla wszystkich samorządów, mianowicie od cen energii. Zaproponował, by temat ten był przedmiotem oddzielnego, specjalnego posiedzenia Komisji Wspólnej w październiku. W spotkaniu udział wezmą przedstawiciele ministerstw, którzy podzielą się konkretami związanymi z proponowanymi przez rząd rozwiązaniami. Strona samorządowa przedstawi również propozycje nowelizacji ustawy o dodatku węglowym z 5 sierpnia br. i o cieple z 2 września br.

Podczas posiedzenia Komisji Wspólnej wręczono również nagrody laureatom XIX edycji Konkursu im. prof. Michała Kuleszy na najlepsze rozprawy doktorskie oraz prace magisterskie dotyczące ustroju i działalności samorządu terytorialnego.

Stawki za wodę i zarządzanie systemem wodno-kanalizacyjnym

Strona samorządowa wyraziła rozczarowanie, że w wyniku przeprowadzonych w ostatnim czasie rozmów nie nastąpił przełom pomiędzy Wodami Polskimi z JST. „Ze zdumieniem przyjmujemy wypowiedzi, w których z zadowoleniem Wody Polskie informują ile wniosków samorządów zostało odrzuconych i w których wskazuje się nasze, samorządowe pieniądze jak źródło pokrywania kosztów opłat” – mówił Marek Wójcik ze Związku Miast Polskich. Jego zdaniem sytuacja nabrzmiewa i jest to ostatni moment na osiągnięcia porozumienia. Jan Grabkowski podkreślał, że słowo partnerstwo ma w tym przypadku szczególne znaczenie.

Do postulatów strony samorządowej odniósł się przedstawiciel Wód Polskich. Zaznaczył, że Wody Polskie działają zgodnie z przepisami prawa w zakresie regulacji, czego wymownym wskaźnikiem ma być ilość spraw sądowych, które wygrały Wody Polskie. Zastępca prezesa wskazał, że rozumie potrzebę podnoszenia cen w trybie 24J, jednak za kluczową kwestię uznał, że jest to tryb szczególny. Jego zdaniem ustawodawca założył, że taryfa jest ustalana na 3 lata, by odbiorca usług wiedział, ile będzie go kosztowała woda. Wody Polskie przeanalizowały koszty, jakie zostały zatwierdzone w ramach kosztów energii w taryfach w 2021 roku. To koszt 1,5 mld zł. Poinformował, że w większości przypadków, negatywne decyzje oparte są na błędnym wskaźniku wzrostowym, który nie mieści się w trybie 24J. Wody Polskie mają opublikować raport dotyczący tego, jak wyglądała współpraca między samorządem a jego spółką od 2006 roku. „Woda musi być dostępna cenowo” – przekonywał zastępca prezesa Wód Polskich. Wskazywał przy tym, że może dojść do sytuacji, że mieszkańcy nie będą oszczędzali wody z powodów środowiskowych, ale dlatego że nie będzie ich na nią stać. Zaproponował zatem obniżenie podwyżek do minimum bądź całkowite zrezygnowanie z nich. Strona samorządowa podkreśliła, że kompletnym błędem jest wskazywanie, że nic się nie zmieniło – mamy bowiem do czynienia z wysoką inflacją i toczącą się wojną. Bez wątpienia jest to zatem sytuacja nadzwyczajna i trzeba brać ją pod uwagę. Rzeczywistość zdecydowanie zmieniła się od momentu ustalania taryf. Podkreślono, że ciężko przewidzieć z 3-letnim wyprzedzeniem takie zjawiska jak covid czy wojna. Strona samorządowa po raz kolejny zaapelowała o pilne spotkanie z ministrem infrastruktury. Podkreślono także, że wygrywanie procesów przez Wody Polskie nie powinno być powodem do dumy, a raczej przyczynkiem do zmiany przepisów. Grzegorz Kubalski, Zastępca Dyrektora Biura ZPP podkreślił również, że to Wody Polskie są zobowiązane do sprawdzania zgodności wniosków z przepisami prawa, a zatem w praktyce w kwestii formalnej, czy pewne elementy zostały w nich uwzględnione i przeanalizowania zmiany warunków ekonomicznych. WP nie są natomiast obowiązane do analizowania warunków społecznych, czy dana taryfa sprawia, że woda jest dostępna czy niedostępna dla obywateli.

Strona samorządowa zaapelowała o rzeczową rozmowę i wzajemny szacunek.

Platforma informatyczna uruchomiona przez PFRON – Systemu Obsługi Wsparcia

Grzegorz Kubalski uzasadnił, dlaczego sprawa ta została podjęta na posiedzeniu Komisji Wspólnej. Podczas posiedzenia Zespołu przedstawiciel PFRON-u stwierdził, że nie ma upoważnienia do deklarowania możliwości zwiększenia kosztów obsługi i w jakiej skali. Obecny na posiedzeniu plenarnym wiceminister Stanisław Szwed nie złożył konkretnej deklaracji w tej sprawie, ale zaproponował spotkanie z zarządem PFRON.

Strona samorządowa poinformowała też o pozytywnym zaopiniowaniu wariantu I projektu podziału rezerwy subwencji ogólnej w 2022 roku.

Podczas obraz Komisji Wspólnej pojawił się również punkt dotyczący opinii wiążącej do projektu ustawy o zmianie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz niektórych innych ustaw. Jak wyjaśniał Grzegorz Kubalski, zmiana ustawy jest konsekwencją tego, że została ona wpisana jako jeden z kamieni milowych KPO. W ramach kamieni milowych zostało wpisane (nie wiedzieć dlaczego), że wszystkie gminy zdołają przyjąć plan ogólny jako taki. W związku z zawieszeniem KPO uchwalenie ustawy niezbędnej dla spełnienia kamieni milowych KPO pociąga za sobą określone konsekwencje finansowe, które dotkną wszystkie gminy i które to konsekwencje będą musiały w pierwszej kolejności ponieść bezpośrednio JST szczebla gminnego. Uzgodniono, że temat zostanie podjęty podczas prac Zespołu.

Kolejne posiedzenie Komisji Wspólnej odbędzie się 25 października.

Projekty z opinią pozytywną:

1. Projekt rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie badań lekarskich osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami i kierowców
2. Projekt rozporządzenia Ministra Funduszy i Polityki Regionalnej w sprawie wykazu inwestycji w ramach planu rozwojowego kwalifikujących się do objęcia wsparciem o charakterze bezzwrotnym oraz w ramach których wsparcie zwrotne przyznawane w formie pożyczki może podlegać umorzeniu
3. Projekt rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie granicy portu morskiego w Nowym Świecie
4. Projekt rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie wzoru wniosku o wydanie zgody na wykorzystanie pasa technicznego do innego celu niż utrzymanie brzegu w stanie zgodnym z wymogami bezpieczeństwa i ochrony środowiska oraz wykazu dokumentów, które należy dołączyć do wniosku
5. Projekt rozporządzenia Ministra Rozwoju i Technologii w sprawie wykazu gmin, którym przysługuje część rekompensująca subwencji ogólnej za rok 2021
6. Projekt rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie ustalenia kwot wartości rzeczy i praw majątkowych zwolnionych od podatku od spadków i darowizn i niepodlegających opodatkowaniu tym podatkiem oraz skal podatkowych, według których oblicza się ten podatek
7. Projekt rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie adnotacji w sprawie zbiegu egzekucji oraz dokonywania doręczeń przy wykorzystaniu systemu teleinformatycznego albo z użyciem środków komunikacji elektronicznej pomiędzy organami egzekucyjnymi oraz pomiędzy organem egzekucyjnym a komornikiem sądowym
8. Pakiet projektów Ministra Klimatu i Środowiska w sprawie specjalnego obszaru ochrony siedlisk

Do dalszych prac skierowano:

1. Projektu ustawy o przygotowaniu i realizacji inwestycji w zakresie Krajowego Centrum Przetwarzania Danych (UD424)
2. Projekt ustawy o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2023 – opinia miała zostać wydana w trybie obiegowym w dniu kolejnym po dniu posiedzenia Komisji Wspólnej