Każdego prawie dnia od początku lipca Rzecznik Praw Obywatelskich odnotowuje napływ dużej liczby skarg (od 10 do 30) na opóźnienia w wypłatach z ZUS.
RPO docenia wysiłek ZUS w realizowaniu zadań stałych i nowych, związanych z COVID-19, zwłaszcza, że liczba wniosków o zasiłki „zwykłe” wzrosła o 163 proc.
Niestety statystyki dotyczące skarg z tego zakresu nie wskazują na malejący trend ich wpływu.
W nielicznych przypadkach podejmowane przez Rzecznika działania interwencyjne wobec jednostek organizacyjnych ZUS skutkują wypłatą należnych świadczeń.
Dlatego RPO przekazuje kolejne skargi w celu ich zbadania.
ZUS tłumaczy opóźnienia w wypłacie świadczeń tym, że ma wiele dodatkowych zadań związanych z realizacją Tarcz Antykryzysowych, a jednocześnie znacznie wzrosła liczba wniosków o zwykłe świadczenia z ZUS: o zasiłek chorobowy, macierzyński, opiekuńczy, pogrzebowy oraz świadczenie rehabilitacyjne. Przypomina, że ze względu na szczególną sytuację nowelizacja ustawy „covidowej” z dnia 31 marca wprowadziła szczególne rozwiązanie dotyczące wypłaty odsetek od nieterminowych wypłat świadczeń: nie musi płacić odsetek za zwłokę. Przy czym o odsetkach tych można by było mówić dopiero po upływie 30 dni od przekazania ZUS-owi kompletnych dokumentów wskazujących na prawo do świadczenia. Jeśli w danej sprawie są wątpliwości, termin i tak nie biegnie.
Jeśli chodzi o świadczenia postojowe z Traczy, to wnioski o pierwszą wpłatę zostały przez ZUS zrealizowane w 99,4%, a o kontynuację – w 94,6%. Wnioski o zwolnienie ze składek na ZUS są rozpatrywane: za marzec (na początku lipca) – w 93%, za kwiecień - 90,8%, a za maj – w 89%. Do 23 lipca 2020 r. zrealizowano 82,2% wniosków o zasiłek opiekuńczy na dzieci.
W okresie pandemii nastąpił znaczny wzrost liczby wpływających wniosków o zasiłki, tj. chorobowy, macierzyński, opiekuńczy, pogrzebowy oraz świadczenie rehabilitacyjne. Liczba nowych spraw w I półroczu 2020 r. wyniosła 3 890 tys. z tego:
- w styczniu 2020 r. - 435,98 tys.
- w lutym 2020 r. - 397,7 tys.
- w marcu 2020 r. - 581,2 tys.
- w kwietniu 2020 r. - 974,56 tys.
- w maju 2020 r.- 876,3 tys.
- w czerwcu 2020 r. - 624, 3 tys.
Zatem, w I półroczu 2020 r. nastąpił wzrost liczby wniosków o 163 % w stosunku do I półrocza 2019 roku. Wnioski o zasiłki chorobowe z marca ZUS zrealizował w 99,11% proc., z kwietnia – w 90,54%, a z czerwca – w 70,85%, Zasiłki opiekuńcze – odpowiednio – w 99,87%, 99,13% i w 62,18%. Macierzyńskie: 98,71%, 88,3% i 57,7%.
Po otrzymaniu tych informacji RPO ponownie zwrócił się do ZUS: - Oczywiście sytuacja, w której znalazły się instytucje publiczne z powodu pandemii COVID-19, jest wyjątkowa. Dostrzegamy także skalę i złożoność dodatkowych obowiązków, nałożonych na ZUS ustawami antykryzysowymi i związanych z wypłatą świadczeń postojowych, obsługą zwolnień z opłacania składek i wypłatą dodatkowych zasiłków opiekuńczych. Doceniamy także starania podjęte w celu ich sprawnej realizacji – pisze zastępca RPO Stanisław Trociuk. I przekazuje kolejne skargi obywateli na wielomiesięczne oczekiwanie na wypłatę świadczeń – w celu ich zbadania.
Źródło: RPO
