Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu przeanalizował szeroko kwestię traktowania miejskiej spółki komunalnej jako strony w postępowaniu administracyjnym prowadzonym przez Prezydenta Miasta. W omawianej sprawie postępowanie dotyczyło ustalenia na rzecz Spółdzielni odszkodowania od Spółki za szkodę wynikającą ze sposobu ograniczenia korzystania z nieruchomości, ustanowionego decyzją ZRiD.
W ocenie Sądu interes prawny Spółki wynikał z normy prawnej zakodowanej w art. 49 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym. W myśl tego przepisu gmina nie ponosi odpowiedzialności za zobowiązania innych gminnych osób prawnych, a te nie ponoszą odpowiedzialności za zobowiązania gminy. Jak przypomniał WSA, analogiczną zasadę wysłowia art. 40 § 3 w zw. z § 1 ustawy – Kodeks cywilny. Zdaniem Sądu statuowana tymi przepisami zasada nieodpowiedzialności gminy za zobowiązania innych gminnych osób prawnych – i na odwrót: nieodpowiedzialności innych gminnych osób prawnych za zobowiązania samej gminy – odnosi się także do komunalnych jednoosobowych spółek prawa handlowego.
Z art. 49 ust. 1 u.s.g. (a także art. 40 § 3 w zw. z § 1 k.c.) według Sądu jasno wynika, że w sytuacji, gdy – tak jak w omawianej sprawie – na gminną spółkę kapitałową zostaje nałożony decyzją administracyjną obowiązek zapłaty odszkodowania, to jest to własne zobowiązanie tej spółki – za które odpowiada ona sama, swoim majątkiem (a na podstawie przepisów szczególnych, np. ustaw podatkowych lub insolwencyjnych, odpowiedzialność subsydiarną mogą ponosić inne jeszcze osoby, ze spółką związane, jak zwłaszcza członkowie jej zarządu) – a nie zobowiązanie jej macierzystej gminy. W konsekwencji w ocenie WSA należy uznać, że owa spółka ma ewidentny interes prawny w żądaniu weryfikacji prawidłowości nałożenia obowiązku odszkodowawczego, legitymujący ją do udziału w postępowaniu administracyjnym, w którym o takim obowiązku się orzeka.
Sąd podkreślił, że Spółka jest gminną jednostką organizacyjną – a dokładniej: gminną osobą prawną – natomiast nie jest jednostką organizacyjną gminy. Tymczasem zdaniem Sądu tylko w odniesieniu do tej ostatniej kategorii gminnych jednostek organizacyjnych – tj. co do jednostek organizacyjnych gminy można było uznać za trafne rozważania Wojewody dotyczące zasadności „przypisywania” gminie działań podejmowanych przez jej jednostki organizacyjne, a w konsekwencji – utożsamiania wniesienia odwołania przez jednostkę organizacyjną gminy z jego wniesieniem przez sama gminę.
Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 7 lipca 2020 r., IV SA/Po 72/20
Źródło: CBOSA
