Czasowe zwiększenie obowiązków służbowych lub powierzenie dodatkowych zadań uzasadnia przyznanie pracownikowi samorządowemu dodatku specjalnego.
Mówi o tym art. 36 ust. 5 ustawy z 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych. W przeciwieństwie od obligatoryjnego dodatku dla wójta, starosty i marszałka województwa (o którym piszemy w: Dodatek specjalny dla szefa), wypłacenie tego świadczenia nie jest obowiązkowe.
O przyznaniu tego dodatku decyduje pracodawca. - Generalnie jest to taki składnik, który pracownik powinien otrzymywać wówczas, gdy będzie wykonywał dodatkowe (w stosunku do wcześniej wykonywanych) obowiązki. Co oczywiste - dodatek ten powinien być otrzymywany w okresie wykonywania tych zwiększonych obowiązków – wyjaśnia Agnieszka Rzetecka-Gil w Ustawa o pracownikach samorządowych. Komentarz, LexisNexis 2009.
Także Marcin Mazuryk w Ustawa o pracownikach samorządowych. Komentarz, Oficyna 2010 pod red. Wojciecha Drobnego przypomina, że dodatek specjalny przyznawany pracownikom samorządowym ma charakter periodyczny i zazwyczaj przyznawany jest na okres kilku miesięcy. - Wysokość dodatku zależy od specyfiki i charakteru wykonywanych zadań, co umożliwia władzy służbowej dość swobodne decydowanie o jego wysokości, tym bardziej że w administracji samorządowej nie jest znany proces wartościowania i opisywania stanowisk pracy – podaje.
Warunki i sposób przyznawania tego dodatku mogą zostać określone w regulaminie wynagradzania danego pracodawcy.
Przy ustalaniu prawa do dodatku specjalnego nie ma znaczenia podstawa zatrudnienia, co potwierdza stanowisko Regionalnej Izby Obrachunkowej w Katowicach z 27 kwietnia 2011 r. (WA-0250/10/11), w którym czytamy, że dodatek specjalny pracodawca samorządowy może przyznać pracownikom niezależnie od podstawy zatrudnienia. Może więc być wypłacany nie tylko pracownikom samorządowym, z którymi stosunek pracy nawiązano w oparciu o umowę o pracę, ale także tym, z którymi stosunek pracy nawiązano na podstawie wyboru lub powołania, tj. m.in. zastępca wójta lub skarbnik gminy. Dodatek ten może być przyznany z tytułu okresowego zwiększenia obowiązków służbowych lub powierzenia dodatkowych zadań. Jest to jednak dodatek o charakterze fakultatywnym, a o jego przyznaniu decyduje wola pracodawcy. Również w kwestii wysokości tego dodatku pracodawcy została pozostawiona swoboda działania.
