Wojewoda: Zróżnicowanie pomocy dla uczniów znajdujących się w trudnej sytuacji zależy nie tylko od sytuacji materialnej.
Wojewoda Śląski w kolejnym rozstrzygnięciu nadzorczym w przedmiocie udzielania uczniom pomocy finansowej, zwrócił uwagę na zgubne skutki pomijania przez organy samorządu kwestii, od których ustawodawca uzależnił szczegóły różnych form wsparcia spotykanych w systemie oświaty. Przedstawiona uchwała, podjęta na podstawie art. 90f ustawy o systemie oświaty, przewidziała uzależnienie możliwości przyznania potrzebującemu uczniowi pomocy w formie pieniężnej wyłącznie w przypadku trudnej sytuacji materialnej. Były to jedyne okoliczności w sposób wyraźny wskazane w samorządowej uchwale, podczas gdy inne potraktowano zaledwie ogólnym odniesieniem do ustawy.
Ta ustawa, a konkretnie art. 90d ust. 1 w związku z art. 90f pkt 1, nie ogranicza się do kwestii ściśle związanych z finansami. Wśród okoliczności, na podstawie których uczniowie są upoważnieni do korzystania z pomocy, ustawodawca wymienił także przypadek, gdy rodzina jest niepełna, a także wystąpienie zdarzenia losowego. Pominięcie któregoś z elementów regulaminu sprawia, że zakres upoważnienia ustawowego (który musi być bezwzględnie przestrzegany) nie zostaje zrealizowany, co ma istotny wpływ na zgodność z prawem takiej uchwały.
Uwidocznione błędy znalazły się także w części uchwały, w której przewidziano kwotowe zróżnicowanie wysokości stypendium. Ponownie jedyne kryterium takiego zróżnicowania miało stanowić dochód na jednego członka rodziny, podczas gdy inne okoliczności wspomniane w ustawie nie zostały w tym miejscu uzgodnione. Powołując się na orzecznictwo sądów administracyjnych, Wojewoda przedstawił odpowiedni sposób realizacji upoważnienia w tym zakresie. Otóż, określając sposób ustalania wysokości stypendium dla uczniów znajdujących się w trudnej sytuacji, należy uwzględnić wszystkie okoliczności, o których mowa w art. 90d ust. 1. Tym samym, choć oczywistą jest możliwość stosowania kryterium kwotowego w części uchwały poświęconej konkretnie zagadnieniom związanym z niedostatkiem materialnym, nie można zapomnieć także o okolicznościach, które niekoniecznie wpisują się w ramy pieniężne i wynikają chociażby z wymienionego w ustawie przypadku zdarzenia losowego czy faktu, że uczeń funkcjonuje w niepełnej rodzinie.
Niezrealizowanie całości zakresu upoważnienia ustawowego doprowadziło do stwierdzenia przez Wojewodę nieważności aktu w całości.
Rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody Śląskiego z 2 kwietnia 2025 r. (sygn. NPII.4131.1.225.2025)
