Czy zastępca wójta przejmujący zadania i kompetencje wójta w związku z jego niezdolnością do pracy z powodu choroby trwającej powyżej 30 dni, przejmuje również obowiązki kierownika urzędu stanu cywilnego i może udzielać ślubów pytaja przestawiciele JST w ramach projektu MAC „Dobre prawo sprawne rządzenie”.

Zastępca wójta przejmujący zadania i kompetencje wójta w związku z jego niezdolnością do pracy z powodu choroby trwającej powyżej 30 dni, przejmuje również obowiązki kierownika urzędu stanu cywilnego i może podejmować przewidziane w przepisach prawa czynności związane z zawarciem małżeństwa. Nie będzie jednak takiej potrzeby, gdy w danej gminie została zatrudniona przez wójta inna osoba na stanowisku zastępcy kierownika urzędu stanu cywilnego.

Zgodnie z art. 28g ust. 1 pkt 4 ustawy o samorządzie gminnym w przypadku przemijającej przeszkody w wykonywaniu zadań i kompetencji wójta spowodowanej niezdolnością do pracy z powodu choroby trwającej powyżej 30 dni, jego zadania i kompetencje przejmuje zastępca, a w gminach, w których powołano więcej niż jednego zastępcę – pierwszy zastępca wyjaśnia ekspert MAC. Zastępca wójta lub pierwszy zastępca wykonuje zadania i kompetencje wójta w okresie wskazanym w zaświadczeniu lekarskim. Zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy Prawo o aktach stanu cywilnego czynności z zakresu rejestracji stanu cywilnego dokonuje kierownik urzędu stanu cywilnego lub jego zastępca (zastępcy). W myśl ust. 2 tego przepisu kierownikiem urzędu stanu cywilnego jest wójt lub burmistrz (prezydent). Z kolei art. 6 ust. 3 zobowiązuje do zatrudnienia przez wójta (burmistrza, prezydenta miasta) innej osoby na stanowisku kierownika urzędu stanu cywilnego w gminie powyżej 50 000 mieszkańców, a ust. 4 pozwala na zatrudnienie takiej osoby w gminie poniżej 50 000 mieszkańców. Przytoczone przepisy dotyczące zatrudniania innej osoby na stanowisku kierownika urzędu stanu cywilnego zostały wprowadzone ustawą z dnia 19 września 2008 r. o zmianie ustawy – Prawo o aktach stanu cywilnego oraz ustawy o opłacie skarbowej (Dz.U. Nr 182, poz. 1121) i obowiązują od dnia 29 października 2008 r. W przypadku w którym nie powołano innej osoby na stanowisko kierownika urzędu i funkcja ta jest sprawowana przez wójta, zatem przejęcie zadań i kompetencji przez zastępcę wójta w przypadku przemijającej przeszkody w pełnieniu funkcji przez wójta z powodu choroby trwającej powyżej 30 dni, obejmuje również wykonywanie czynności z zakresu rejestracji stanu cywilnego należących do kompetencji kierownika urzędu stanu cywilnego. Dodać należy, że czynności te zostały określone zarówno w przepisach ustawy Prawo o aktach stanu cywilnego, jak też w przepisach Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego i obejmują równie czynności związane z zawarciem związku małżeńskiego oraz sporządzeniem aktu małżeństwa.

Zmiana przepisów dotyczących zatrudniania kierowników urzędu stanu cywilnego z 2008 r. wprowadziła jeszcze jedno rozwiązanie, a mianowicie zgodnie z art. 6 ust. 5 ustawy prawo o aktach stanu cywilnego wójt (burmistrz, prezydent miasta) zatrudnia inną osobę na stanowisku zastępcy (zastępców) kierownika urzędu stanu cywilnego. Przepis ten stanowi podstawę do obligatoryjnego zatrudnienia przez wójta innej osoby na stanowisku zastępcy kierownika urzędu stanu cywilnego. Zastępca kierownika urzędu stanu cywilnego musi spełniać ustawowo określone kryteria gwarantujące odpowiednie kwalifikacje do prawidłowego wypełniania zadań i kompetencji w zakresie czynności rejestracji stanu cywilnego. Jak bowiem stanowi art. 6a ust. 1 ustawy Prawo o aktach stanu cywilnego na stanowisku kierownika urzędu stanu cywilnego oraz zastępcy kierownika urzędu stanu cywilnego może być zatrudniona osoba, która:

1. ma obywatelstwo polskie, pełną zdolność do czynności prawnych i korzysta z pełni praw publicznych;
2. nie była prawomocnie skazana za przestępstwo umyślne;
3. cieszy się nieposzlakowaną opinią;
4. posiada stan zdrowia pozwalający na zatrudnienie na określonym stanowisku;
5. ukończyła:
   a) studia prawnicze lub administracyjne i uzyskała tytuł magistra lub
   b) podyplomowe studia administracyjne;
6. posiada łącznie co najmniej pięcioletni staż pracy:
   a) na stanowiskach urzędniczych w urzędach lub biurach jednostek samorządu terytorialnego lub
   b) w służbie cywilnej, lub
   c) w urzędach państwowych, z wyjątkiem stanowisk pomocniczych i obsługi, lub
   d) w służbie zagranicznej, z wyjątkiem stanowisk pomocniczych i obsługi.

Powyższe kryteria kwalifikacyjne wskazują na wagę wykonywanych zadań i co za tym idzie dbałość prawodawcy o właściwy dobór kadr je wykonujących. Należy dodać, iż są to kryteria kwalifikacyjne dla kierowników urzędów stanu cywilnego niebędących wójtami, burmistrzami i prezydentami miast, bowiem przypadku tych ostatnich przepisy dotyczące wyborów monokratycznych organów wykonawczych gminy nie wprowadzają analogicznych kryteriów. Tym samym nie muszą oni posiadać tych kwalifikacji. Stąd też zasadny m wydaje się obligatoryjne zatrudnienie zastępcy kierownika, który wskazane wyżej kwalifikacje posiada. Nie ulega bowiem żadnej wątpliwości, że zakres zadań i odpowiadających im kompetencji wymaga szerokiej wiedzy i umiejętności oraz doświadczenia zawodowego. Kwalifikacji tych może również nie posiadać przejmujący zadania i kompetencje wójta jego zastępca, co tym bardziej uzasadnia podejmowanie czynności przez zatrudnionego wykwalifikowanego zastępcę kierownika urzędu stanu cywilnego, o ile oczywiście został zgodnie z przytoczonym wcześniej przepisem prawa zatrudniony.

Źródło: www.administracja.mac.gov.pl