Procedury poprzedzające wydawanie decyzji o lokalizacji farm wiatrowych w gminie toczyły się w oparciu o niekompletną i nierzetelnie opracowaną dokumentację. Nie wywiązywano się też ze wszystkich obowiązków informacyjnych i dlatego społeczeństwo nie było skutecznie i w pełni poinformowane o planowanych przedsięwzięciach i ich skutkach.
Tak wynika z wystąpienia pokontrolnego Najwyższej Izby Kontroli dotyczącego stosowania przez administrację publiczną instrumentów prawnych zabezpieczających interesy społeczne w procesie lokalizacji elektrowni wiatrowych.
Z pełną treścią dokumentu można zapoznać się tutaj.
Postępowania związane z wydawaniem decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dla lokalizacji farm wiatrowych procedowano w oparciu o wnioski niekompletne, nie spełniające wymogów ustawowych. Do wniosków o wydanie DSU inwestorzy nie dołączyli m.in. wypisów z rejestru gruntów działek dotyczących terenu, na który oddziaływać będą elektrownie wiatrowe, jak również mapy ewidencyjnej obejmującej zakres obszaru, na który będzie oddziaływać przedmiotowa inwestycja. Uniemożliwiało to organom prawidłowe rozstrzygnięcia w prowadzonych postępowaniach.
Nierzetelne parametry
We wszystkich wydanych decyzjach o środowiskowych uwarunkowaniach dla lokalizacji farm wiatrowych nierzetelnie określono parametry turbin. W decyzjach tych nie podano parametru określającego moc akustyczną każdej z turbin i powierzchnię omiatania, nie określono prędkości, przy której turbina ulega wyłączeniu oraz nieprecyzyjnie określono wysokość wieży i średnicę wirnika turbiny, co stanowiło naruszenie art. 80 ust. 1 pkt. 1 i 2 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnieniu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz ocenach oddziaływania na środowisko (zwanej dalej również ustawą środowiskową).
Brak analiz
Wójt Gminy nie dokonał analiz i weryfikacji zawartości przedłożonych przez inwestorów Raportów o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko (ROŚ) pod względem ich zgodności z wymaganiami przepisów ustawy środowiskowej. ROŚ nie zawierały kompletnych i rzetelnych informacji w szczególności: podstawowych informacji na temat możliwych do wystąpienia oddziaływań skumulowanych, wyjaśnień i uzasadnienia wskazanych w załącznikach mapowych zasięgów rozprzestrzeniania się emisji hałasu od poszczególnych turbin, wskazania potrzeby wykonania analizy porealizacyjnej, informacji na temat zabezpieczenia przed możliwym do wystąpienia zagrożeniem związanym z funkcjonowaniem elektrowni wiatrowych, w tym efektem rzucania lodem i „efektem migotania cienia”. Ponadto w ROŚ nie wskazano opisu analizowanych wariantów alternatywnych, a także informacji na temat wpływu przedsięwzięcia na środowisko.
W toku postępowań związanych z wydawaniem decyzji o warunkach zabudowy (dalej też DOWZ) dla farm wiatrowych akceptowano realizację przedsięwzięć o innym zakresie rzeczowym i innych parametrach techniczno-eksploatacyjnych niż te, które określono w decyzjach środowiskowych. Kontrola wykazała, że w przypadku realizacji inwestycji budowy 14 turbin wiatrowych w DOWZ średnice turbin określono od 100 do 115 m, a podstaw od 30 do 35 m, podczas gdy w DSU dla tej inwestycji określono średnicę podstawy turbiny na „ok. 20m”, a średnicę turbiny na „ok. 90m”. W konsekwencji wszystkie DOWZ zostały wydane z naruszeniem przepisu art. 86 w zw. z art. 72 ust. 1 pkt 3 ustawy środowiskowej.
Błędy formalne
Dopuszczono do funkcjonowania w obrocie prawnym, więcej niż jednej DOWZ, wydanej temu samemu podmiotowi na ten sam obiekt, w tej samej lokalizacji, pomimo, że działania takie były niezgodne z przepisami ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz ustawy środowiskowej. Kontrola wykazał, że inwestor posiadał dwie prawomocne decyzje o warunkach zabudowy dla tej samej inwestycji. Dotyczyło to budowy siedmiu turbin wiatrowych.
Z naruszeniem przepisów art. 107 i 7 k.p.a. wydano decyzje przenoszące prawa i obowiązki wynikające z 17 decyzji o warunkach zabudowy. Każda z tych decyzji, dotyczących turbin, zawierała w rozstrzygnięciu i uzasadnieniu nieodpowiadającą stanowi faktycznemu podstawę merytoryczną do ich wydania - niewłaściwe oznaczenie stron postępowania.
- Nienależycie realizowano obowiązki związane z podawaniem do publicznej wiadomości informacji wymaganych stosownymi przepisami prawa, a dotyczących lokalizacji elektrowni wiatrowych. W rezultacie społeczeństwo nie było skutecznie i w pełni informowane o planowanych przedsięwzięciach i skutkach ich realizacji– wynika z kontroli.
Kontrola wykazała, że ogłoszenie obwieszczenia o podjęciu uchwały o przystąpieniu do sporządzania zmiany Studium, nastąpiło dopiero po upływie pięciu miesięcy od daty jej uchwalenia. Ponadto zawiadomienia instytucji i organów właściwych do uzgadniania i opiniowania projektu Studium o podjęciu uchwały o przystąpieniu do sporządzania zmiany Studium, nastąpiło dopiero po upływie trzech miesięcy od daty jej uchwalenia.
Bez konsultacji społecznych
Wójt nie zapewnił społeczności gminnej zamieszkującej sołectwo Laszki możliwości uzgodnienia lokalizacji farm wiatrowych na zebraniach wiejskich pomimo, iż został do tego zobowiązany przez Radę Gminy, w tym nie przeprowadzono konsultacji społecznych w sprawie planów lokalizacji farm wiatrowych na terenie gminy. Obwieszczenia w sprawie wszczęcia postępowań administracyjnych w sprawie wydania decyzji środowiskowych dla farm wiatrowych jak i raportów oddziaływania na środowisko nie były wywieszone na tablicach ogłoszeń lub opublikowane w BIP urzędu. W ww. obwieszczanych nie podano również informacji o możliwości zapoznania się z dokumentacja sprawy, jak i terminie i miejscu składania uwag i wniosków, co stanowiło naruszenie przepisów ustawy środowiskowej.
- Kontrola wykazała również, że proces wydawania decyzji administracyjnych w postępowaniach lokalizacyjnych farm wiatrowych prowadziła jedna osoba w Urzędzie, która nie była nadzorowana zarówno przez bezpośredniego kierownika, jak również przez Wójta Gminy – czytamy w dokumencie. Ponadto do przygotowania projektów dokumentów planistycznych zatrudniono osobę, która świadczyła równolegle usługi na rzecz inwestorów budowy farmy wiatrowej na terenie Gminy Laszki.
W toku postępowania planistycznego, dotyczącego zmiany Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego, nierzetelnie i niezgodnie z ustalonym przez Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska (dalej RDOŚ) zakresem i stopniem szczegółowości informacji opracowano Prognozę Oddziaływania na Środowisko. Nie zawierała ona wymaganych analiz i ocen wpływu planowanego zagospodarowania przestrzennego na przyrodę, integralności i spójności obszarów Natura 2000. Zarówno w dokumencie Prognoza Oddziaływania na Środowisko jak i w Studium nierzetelnie ustosunkowano się do problematyki energetyki wiatrowej, pomimo że tereny na których dopuszczono do lokalizacji turbin wiatrowych objęły około 1/3 powierzchni gminy.
Z uwagi na skalę i zakres nieprawidłowości, stwierdzonych na każdym etapie postępowań administracyjnych i planistycznych dotyczących lokalizacji elektrowni wiatrowych w Gminie Laszki, działalność kontrolowanej jednostki w tym zakresie została oceniona negatywnie.
