25 września br. sejmowa Komisja Infrastruktury dokonała oceny funkcjonowania ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane. Ocenie tej towarzyszyła dyskusja na temat potrzeby zreformowania procesu inwestycyjno-budowlanego i zmiany przepisów ustawy.

Przedstawiciele Ministerstwa Rozwoju i Technologii przekazali, że niedawna nowelizacja Prawa budowlanego poszerzyła katalog inwestycji, które nie wymagają pozwolenia na budowę, a w których wystarczające jest zgłoszenie.

Według MRiT największą zmianą jest możliwość budowy domów o powierzchni do 70m2 na zgłoszenie. Z danych posiadanych przez resort wynika, że w 2023 r. takich zgłoszeń było ok. 5000 w skali kraju. Jest to niewielki odsetek w odniesieniu do wszystkich pozwoleń na budowę dotyczących obiektów mieszkaniowych, bowiem wynosi poniżej 7%. Resort podał, że w większości takie zgłoszenia zostały zweryfikowane przez właściwe organy, a w ponad 70% zgłoszeń stwierdzono wiele uchybień i nieprawidłowości.

Z kolei Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego poinformował, że wprowadzono również ułatwienia procedur legalizacji samowoli budowlanych. GINB zwrócił uwagę na niską wykonalność decyzji o rozbiórkach samowoli budowlanych. W związku z tym zjawiskiem, w budżecie ujęto rezerwę na wykonania zastępcze takich rozbiórek.

W toku dyskusji głos zabrał przedstawiciel Związku Powiatów Polskich, który odniósł się do procedowanego projektu ustawy o zmianie ustawy – Prawo budowlane (nr w wykazie prac legislacyjnych UD22). Projekt ten został uzgodniony przez Komisję Wspólną Rządu i Samorządu Terytorialnego w marcu 2024 r., jednakże projekt w najnowszej wersji przewiduje modyfikację realizacji inwestycji dot. budynków mieszkalnych jednorodzinnych o powierzchni zabudowy do 70m2 (3 dni robocze na weryfikację zgłoszenia). Przepis w tym zakresie nie był uzgodniony ze stroną samorządową.

Zdaniem ZPP proponowana regulacja wprowadza „wyjątek od wyjątku”, rażąco narusza zasady przyzwoitej legislacji i stanowi potencjalną pułapkę dla inwestora. Co więcej, projektowany przepis nakłada na starostę wyjątkowo krótki termin na sprawdzenie zgłoszenia domów o powierzchni do 70m2. Jednocześnie MRiT (jako projektodawca) nie wyjaśnia jakie konsekwencje prawne będzie ponosił powiat, jeżeli organ nie zareaguje w tym krótkim terminie, w sytuacji kiedy zostanie zrealizowana inwestycja, która następnie będzie podlegała przymusowej rozbiórce.

Należy jednak odnotować, że MRiT zapewniło, iż po zakończeniu uzgodnień międzyresortowych ww. projektu ustawy, zostanie on ponownie skierowany do KWRiST.

Z treścią wystąpienia ZPP można zapoznać się tutaj 

Retransmisję posiedzenia komisji można obejrzeć tutaj