Zgodnie z artykułem art. 67 ust. 2 pkt 1, 5, 6 i 7 ustawy o samorządzie gminnym statut związku powinien określać m.in. nazwę i siedzibę związku, zasady korzystania z obiektów i urządzeń związku, zasady udziału w kosztach wspólnej działalności, zyskach i pokrywaniu strat związku, zasady przystępowania i występowania członków oraz zasady rozliczeń majątkowych.
Artykuł 67 ust. 2 zawiera obligatoryjną treść statutu związku, choć nie jest to treść wyłączna, gdyż pkt 9 tegoż artykułu przewiduje możliwość objęcia statutem innych zasad współdziałania gmin. Z treści przytoczonego przepisu jednoznacznie wynika obowiązek uregulowania w statucie związku powyższych zasad.
Zgromadzenie Związku Komunalnego Gmin przyjęło statut Związku. W postępowaniu nadzorczym stwierdzono, że Zgromadzenie Związku podjęło przedmiotową uchwałę z pominięciem uregulowania zasad dotyczących określenia nazwy związku, zasad korzystania z obiektów i urządzeń związku, zasad udziału w kosztach wspólnej działalności, zyskach i pokrywaniu strat związku, zasad przystępowania i występowania członków oraz zasad rozliczeń majątkowych, stosownie do art. 67 ust. 2 pkt 1, 5, 6 i 7 ustawy o samorządzie gminnym.
W związku z powyższym wojewoda przedstawił następujące uwagi do statutu:
- paragraf 30 statutu nie wyczerpywał przedmiotu ustawowej regulacji w zakresie zasad korzystania z obiektów i urządzeń związku, a ponadto w ust. 2 zawierał zapis, że przedmiotowe zasady będą określone na podstawie umów cywilnoprawnych.
- paragraf 31 ust. 2 statutu nie określał zasad pokrywania przez gminy strat związku, ograniczając się wyłącznie do stwierdzenia, iż "niedobór rozkłada się na członków związku". Powyższa uwaga dotyczy również braku określenia w statucie zasad udziału w kosztach wspólnej działalności, a zapisy zawarte w § 31 ust. 1 statutu nie wyczerpywały przedmiotu w zakresie formy uczestniczenia gmin w pokrywaniu kosztów działalności.
- podobnie zapis § 33 ust. 3 mówiący o tym, że "zarząd dokona rozliczenia majątkowego uczestnika związku", jest niewystarczający. Zapis zawarty w § 33 ust. 4, że to "Zgromadzenie ustala sposób spłaty uczestnika", jest niezgodny z art. 67 ust. 7 ustawy.
Należy wskazać, że statut, na którego podstawie funkcjonuje związek, określa ustrój tego związku, stanowiąc podstawowy akt w tym zakresie. Tym bardziej zatem uregulowania ustawowe określone w art. 67 ust. 2 ustawy o samorządzie gminnym winny znaleźć w nim odzwierciedlenie. Dotyczy to również określenia nazwy związku, o czym stanowi art. 67 ust. 2 pkt 1 ustawy. Każda osoba prawna funkcjonuje pod swoją nazwą, która ją identyfikuje jako podmiot. Analizowana uchwała w § 1 statutu nie określa nazwy związku, ograniczając się do stwierdzenia, że jest to związek komunalny gmin.
Z powyższych względów wojewoda stwierdził nieważność uchwały Zgromadzenia Związku Komunalnego Gmin która w sposób istotny narusza prawo, zwłaszcza art. 67 ust. 2 pkt 1, 5, 6 i 7 ustawy o samorządzie gminnym.
Źródło: Rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody Łódzkiego z dnia 26 kwietnia 2006 r. PN.I.-0911/131/2006