Odmowa świadczenia pielęgnacyjnego osobom o których mowa w art. 17 ust. 1 pkt 2 ustawy o świadczeniach rodzinnych z tego powodu, że osoba wymagająca opieki pozostaje w związku małżeńskim (art. 17 ust. 5 pkt 2 lit "a"), nie może sprowadzać się wyłącznie do językowej wykładni przepisów przytoczonej wyżej ustawy.
Zgodnie z art. 7 kpa zawierającym zasadę prawdy obiektywnej, organy rozpoznające wniosek o świadczenie pielęgnacyjne winny ocenić czy współmałżonek, który mimo że nie legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności - może z uwagi na wiek i stan zdrowia taką opiekę sprawować. Bowiem w ustalonym obiektywnie stanie faktycznym sprawy, organy winny stosować wykładnię celowościową i funkcjonalną wyrażoną w art. 68 ust. 3 Rzeczypospolitej Polskiej.
Świadczenie pielęgnacyjne nie przysługuje osobie wymagającej opieki, ale osobie, która tę opiekę sprawuje. Jego celem jest częściowe pokrycie wydatków ponoszonych przez rodzinę w związku z koniecznością zapewnienia opieki i pielęgnacji niepełnosprawnej osobie. Jest to subsydiarna forma pomocy rodzinie, która samodzielnie podejmuje się zapewnić niezbędną pomoc osobie niepełnosprawnej odciążając w ten sposób aparat państwa (por. m.in. art. 68 ust. 3 Konstytucji). Nie ulega także wątpliwości, że stan zdrowia żony S. P. uniemożliwia jej sprawowanie nad nim opieki, gdyż sama w podobnym stopniu jej wymaga. To zaś wyłącza możliwość wzajemnej pomocy, o której mowa w art. 23 k.r.o., który to przepis jest emanacją obowiązku alimentacyjnego między małżonkami. Tak więc jedyną osobą mogącą zapewnić obojgu efektywną pomoc jest ich syn P. P.. Z tych względów stwierdzić należy, że pozostawanie w związku małżeńskim przez osoby wymagające opieki nie może być uważane za przesłankę odmowy prawa do świadczenia pielęgnacyjnego, gdy małżonek obowiązany do sprawowania opieki nie jest obiektywnie zdolny tego obowiązku wypełnić, a realizacja pomocy ciąży na osobie obowiązanej alimentacyjnie.
Wyrok WSA w Poznaniu z dnia 8 marca 2012 r. sygn. IV SA/Po 1/12
Źródło: Orzecznictwo NSA
