Aby ułatwić zawieranie i ewidencjonowanie układów zbiorowych pracy oraz uporządkować przepisy, Ministerstwo Pracy przygotowało kompleksowy projekt odpowiadający na postulaty partnerów społecznych zgłaszane od wielu lat. Prezydent RP podpisał już ustawę o układach zbiorowych pracy i porozumieniach zbiorowych, otwierając drogę do wprowadzenia szeregu znaczących zmian.

Układy zbiorowe pracy są porozumieniami między pracodawcą a reprezentującymi pracowników związkami zawodowymi. Pozwalają one ustalić korzystniejsze niż ustawowe warunki zatrudnienia – np. dodatkowe dni urlopu czy gwarantowane podwyżki. Dzięki nowej ustawie układy zbiorowe zostaną osadzone w bardziej przejrzystych i nowoczesnych ramach prawnych.

Najważniejsze zmiany

Ustawa wprowadza szereg rozwiązań modernizujących sposób zawierania i funkcjonowania układów zbiorowych pracy:

• Układ będzie można zawrzeć w celu regulowania spraw nieujętych w przepisach prawa pracy, pod warunkiem zachowania zasady korzystności dla pracownika.
• W układach możliwe będzie ujęcie nowych obszarów, takich jak równowaga między życiem zawodowym a prywatnym, wykorzystanie nowych technologii (np. sztucznej inteligencji), procedury antymobbingowe, równość płci czy przeciwdziałanie stresowi i wypaleniu zawodowemu.
• Rejestr zastąpi ewidencja – wszystkie układy i porozumienia będą zgłaszane wyłącznie elektronicznie do Krajowej Ewidencji Układów Zbiorowych Pracy.
• Strony będą mogły korzystać z mediatora już na etapie rokowań, co ma usprawnić proces uzgadniania zapisów.
• Czas obowiązywania układów zostanie uelastyczniony – możliwe stanie się ich zawieranie na czas określony (z opcją przedłużania) lub na czas nieokreślony.
• Układy ponadzakładowe będą mogły być zawierane przez co najmniej dwóch pracodawców, bez konieczności udziału organizacji pracodawców.

Kiedy przepisy zaczną obowiązywać?

Ustawa wejdzie w życie po 14 dniach od ogłoszenia w Dzienniku Ustaw. Oznacza to, że już wkrótce pracodawcy i związki zawodowe będą mogły korzystać z nowych, bardziej elastycznych i zmodernizowanych rozwiązań.

Źródło: MRPiPS