Tytułowy spór kompetencyjny pomiędzy starostą a naczelnikiem urzędu celno-skarbowego rozstrzygnął niedawno NSA.

O co chodziło w sprawie?

Do starosty wpłynęła dyspozycja usunięcia pojazdu usuniętego z drogi przez komendę miejską policji. Pojazd nie został zarejestrowany w żadnym z państw Unii Europejskiej.

Starosta, działając na podstawie art. 65 § 1 Kpa przekazał zgodnie z właściwością miejscową dyspozycję usunięcia pojazdu naczelnikowi urzędu celno-skarbowego. Przekazanie sprawy oparto na art. 130a ust. 10b Prawa o ruchu drogowym (prd), który stanowi, że jeżeli pojazd usunięty w przypadkach określonych w ust. 1 lub 2 nie jest zarejestrowany w żadnym z państw członkowskich Unii Europejskiej, przekazuje się go właściwemu miejscowo naczelnikowi urzędu celno-skarbowego w celu uregulowania jego sytuacji zgodnie z przepisami prawa celnego.

W kierowanej do starosty korespondencji organ celny nie negował faktu, iż pojazd nie posiada statusu towaru wspólnotowego, bowiem w przeciwnym wypadku nie mógłby być objęty procedurą odprawy czasowej z całkowitym zwolnieniem z należności celnych w myśl przepisów prawa celnego.

Organ celny przyjął, że nie jest organem właściwym w tej sprawie, gdyż sytuacja spornego pojazdu została już przez niego uregulowana na gruncie prawa celnego. Wskazał także, że w orzecznictwie przyjmowano dotychczas, że naczelnik urzędu celno-skarbowego jest organem właściwym wobec samochodów, które zostały usunięte z drogi, były pojazdami wcześniej zarejestrowanymi na terenie Unii, ale w chwili ich usunięcia zostały wyrejestrowane, a taka sytuacja nie występuje w tej sprawie.

NSA: właściwy jest organ celny

Sąd zwrócił uwagę, że wykładnia językowa, jak też celowościowa art. 130a ust. 10b prd prowadzą do jednoznacznego wniosku o właściwości organu celnego w sprawie uregulowania sytuacji prawnej pojazdu usuniętego z drogi, który nie jest zarejestrowany w żadnym z państw UE.

W takiej sytuacji zostaje spełniona przesłanka z art. 130a ust. 10b prd, bowiem przepis ten (jako wyjątek od zasady) przewiduje właściwość naczelnika urzędu celno-skarbowego do załatwienia sprawy. Co więcej, przywołany przepis stanowi również o tym, że organ celny jest właściwy, mimo że nie był właściwy w sprawie usunięcia pojazdu.

NSA przypomniał, że art. 130a ust. 10b prd wprost odnosi się wyłącznie do kwestii uregulowania sytuacji prawnej pojazdu zgodnie z przepisami prawa celnego, ale ma on na celu uregulowanie sytuacji, gdy ze względu na miejsce rejestracji, ustalenie właściciela pojazdu jest bardzo trudne lub niemożliwe. Należy zatem przyjąć, że w takiej sytuacji organ celny obowiązany jest także do uregulowania wszystkich innych kwestii związanych z takim pojazdem (zob. postanowienie NSA z 12 kwietnia 2018 r., sygn. akt I OW 347/17). Sąd zwrócił nadto uwagę, że zastosowanie w sprawie art. 130a ust. 10b prd powoduje wyłączenie stosowania art. 130a ust. 10h prd (zob. postanowienie NSA z 20 września 2016 r., sygn. akt I OW 130/16).

W konsekwencji NSA wskazał naczelnika urzędu celno-skarbowego jako organ właściwy do sprawy uregulowania sytuacji prawnej pojazdu.

Postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z 29.07.2025 r., sygn. akt II GW 73/25, orzeczenie prawomocne

Źródło: orzeczenia.nsa.gov.pl