Rozpoczęto drążenie pierwszego tunelu w regionie na odcinku drogi ekspresowej S19 Rzeszów Południe-Babica. Maszyna TBM (Tunnel Boring Machine), nazwana Karpatką, wydrąży ponad 2-kilometrowy tunel pod wzgórzem Grochowiczna.

Tunel o długości 2255 m składa się z dwóch naw, połączonych 15 przejściami poprzecznymi oraz dodatkowym przejazdem awaryjnym. Każda nawa będzie miała po dwa pasy ruchu oraz pas awaryjny. Technologię oraz maszynę do drążenia tunelu dostarczyła firma Acciona, partner Mostostalu Warszawa. Produkcja elementów obudowy tunelu odbywa się w hali prefabrykacji w Lutoryżu, gdzie przyszłościowo będzie działało Miejsce Obsługi Podróżnych (MOP Lutoryż). Tubingi, czyli żelbetowe segmenty obudowy tunelu, są produkowane na miejscu.

Karpatka ma 114 metrów długości, 15,16 metrów średnicy i waży 4400 ton. Posiada napęd hydrauliczno-elektryczny i 12 silników o mocy 1 megawata każdy. Pierścień skrawający maszyny waży 440 ton i obraca się z prędkością do 2 obrotów na minutę, posiadając 471 narzędzi do wiercenia. Drążenie jednej nawy tunelu potrwa około 9 miesięcy, po czym maszyna zostanie odwrócona i rozpocznie drążenie drugiej nawy.

Podczas próbnych pompowań w lipcu 2023 r. wykryto ulatniający się metan. Prace związane z pompowaniem zostały wstrzymane, a próbki potwierdziły obecność metanu. Problemem zajęli się specjaliści, w tym eksperci z Akademii Górniczo-Hutniczej z Krakowa i Wyższego Urzędu Górniczego w Katowicach. Maszynę TBM odpowiednio doposażono do pracy w warunkach metanowych, m.in. zamontowano czujniki wykrywające metan i zmodyfikowany system wentylacji. Te działania były zgodne z unijną dyrektywą ATEX dotyczącą bezpieczeństwa pracy w atmosferze wybuchowej.

Budowa odcinka S19 Rzeszów Południe- Babica jest realizowana przez konsorcjum firm Mostostal Warszawa i Acciona Construcción. Umowę o wartości około 2,2 miliarda złotych podpisano w lipcu 2020 r., a prace rozpoczęły się w kwietniu 2022 r. Projekt obejmuje budowę węzła Babica, tunelu o długości 2,3 km, sześciu estakad, dwóch wiaduktów, przejazdu nad linią kolejową, trzech przejść dla zwierząt i przejazdu pod S19. Powstanie również pierwsze w województwie podkarpackim Centrum Zarządzania Tunelem oraz dwa Miejsca Obsługi Podróżnych (MOP) i lądowiska dla śmigłowców Lotniczego Pogotowia Ratunkowego.

Aktualnie zaawansowanie prac wynosi około 40%. Roboty drogowe są zaawansowane w 57%, a mostowe w 76%. Prace na estakadach w Racławówce, Mogielnicy i Lutoryżu są najbardziej zaawansowane. Produkcja prefabrykowanych segmentów obudowy tunelu trwa w zakładzie prefabrykacji.

Źródło: GDDKiA