W tytułowej kwestii wypowiedział się niedawno Naczelny Sąd Administracyjny. Na jakie wątki zwrócił uwagę NSA?
Sąd na wstępie podkreślił, że na gruncie art. 40 ust. 12 ustawy o drogach publicznych ustawodawca operuje pojęciem „zajęcia pasa drogowego”, co oznacza, że stanowi to podlegający ustaleniu fakt, a jednocześnie utożsamia „zajęcie” pasa drogowego z jego „zajmowaniem”, co oznacza z kolei, że „zajęcie pasa drogowego” – w rozumieniu art. 40 – nie ogranicza się do aktu zajęcia, jako jednorazowej czynności, albowiem pod pojęciem „zajęcia pasa drogowego” należy rozumieć utrzymywanie stanu zajęcia, co oznacza, że karze podlega utrzymywanie stanu zajęcia pasa drogowego, czyli zajmowania go bez wymaganego zezwolenia.
Idąc dalej NSA zaznaczył, że wbrew stanowisku strony skarżącej, źródła nieprawidłowości zarzucanych w omawianym zakresie nie sposób jest upatrywać w treści decyzji, którą – jak wynika to z jej treści, w tym określonych nią warunków – na podstawie art. 39 ust. 3 ustawy o drogach publicznych udzielono stronie skarżącej zezwolenia na lokalizację ocieplenia budynku o powierzchni 1,96 m², w pasie drogowym drogi wojewódzkiej, według załącznika graficznego stanowiącego załącznik nr 1 do tej decyzji, w terminie od dnia 13 maja 2013 r. do dnia 12 maja 2014 roku. Jak zauważył Sąd, wymieniona decyzja była bowiem tzw. decyzją lokalizacyjną, a mianowicie decyzją, która zważywszy na logikę rozwiązań prawnych przyjętych na gruncie ustawy o drogach publicznych – o której wnioskować należy również na podstawie systematyki wewnętrznej tej ustawy – zezwala na umieszczenie w pasie drogowym obiektów budowlanych lub urządzeń niezwiązanych z potrzebami zarządzenia drogą lub potrzebami ruchu drogowego, sankcjonując tym samym samą czynność umieszczenia wskazanych obiektów lub urządzeń w danym miejscu w pasie drogowym na określonych nią warunkach, co w konsekwencji oznacza, że jest ona rozstrzygnięciem pierwotnym w relacji do podejmowanej na podstawie art. 40 ust. 2 pkt 3 przywołanej ustawy, decyzji o zezwoleniu na zajęcie pasa drogowego, która z kolei dotyczy następczej sytuacji, a mianowicie legalnego, bo zgodnego z prawem, istnienia obiektu w pasie drogowym w miejscu określonym decyzją lokalizacyjną (tj. o umieszczeniu), co związane jest również z obowiązkiem ponoszenia opłaty za czasowe usytuowanie obiektu w pasie drogowym.
Z powyższego zdaniem NSA wynika, że jakkolwiek omawiane decyzje mają komplementarny charakter, to jednak rozstrzygają o innych żądaniach, albowiem – co powyżej sygnalizowano w kontekście logiki przyjętych rozwiązań prawnych – podmiot ubiegający się o legalne umieszczenie obiektu budowlanego niezwiązanego z potrzebami zarządzenia drogami lub potrzebami ruchu drogowego oraz reklamy w pasie drogowym jest zobowiązany do uzyskania w pierwszej kolejności zgody na ich lokalizację (umieszczenie) w pasie drogowym (art. 39 ust. 3 ustawy o drogach publicznych), a następnie uzyskania zezwolenia na zajęcie pasa drogowego (art. 40 ust. 2 pkt 3 przywołanej ustawy).
Jakkolwiek więc wydana na podstawie art. 39 ust. 3 ustawy o drogach publicznych decyzja lokalizacyjna wyznaczała termin od dnia 13 maja 2013 r. do dnia 12 maja 2014 r., to jednak odnosił się on do ram czasu wyznaczonych na umieszczenie (zlokalizowanie) w pasie drogi wojewódzkiej obiektu budowlanego w postaci ocieplenia budynku, nie zaś do ram czasu wyznaczonych na zajmowanie pasa drogowego pod wymieniony obiekt, albowiem te mogły być określone tylko w decyzji wydanej na podstawie art. 40 ust. 2 pkt 3 przywołanej ustawy –– o wydanie której strona skarżąca wystąpiła dopiero wnioskiem z dnia 3 listopada 2015 r., a więc po wszczęciu postępowania w sprawie nałożenia kary pieniężnej – stwierdził Sąd.
Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 29 lipca 2021 r., II GSK 1531/18
Źródło: CBOSA
