Pytanie: Jak często powinny być przeprowadzane badania techniczne przyczepy lekkiej marki „SAM”?
Odpowiedź: Przyczepa lekka nie podlega badaniom technicznym.
Uzasadnienie: Wątpliwość wyrażona w pierwszym pytaniu jest konsekwencją niefortunnej redakcji przepisów ustawy z dnia 20 czerwca 1997 roku – Prawo o ruchu drogowym; redakcji prowadzącej do poważnych trudności interpretacyjnych. Problematyka badań technicznych pojazdów uregulowana jest w art. 81 Prawa o ruchu drogowym. Ogólna reguła zawarta jest w ust. 5, który określa że badanie techniczne pojazdu przeprowadza się corocznie, z zastrzeżeniem ust. 6-10. Z punktu widzenia badań przyczep lekkich marki „SAM” istotne są dwa wyłączenia:
- zgodnie z ust. 6 zd. 1 okresowe badanie techniczne samochodu osobowego, samochodu ciężarowego o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 t, motocykla lub przyczepy o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 t przeprowadza się przed upływem 3 lat od dnia pierwszej rejestracji, następnie przed upływem 5 lat od dnia pierwszej rejestracji i nie później niż 2 lata od dnia przeprowadzenia poprzedniego badania technicznego, a następnie przed upływem kolejnego roku od dnia przeprowadzenia badania. Od tego wyjątku w zd. 2 ust. 6 wprowadzony został jednak wyjątek, zgodnie z którym w szczególności pojazdy marki „SAM” podlegają corocznym badaniom technicznym;
- zgodnie z ust. 10 przyczepa lekka (tzw. przyczepa o macie całkowitej nieprzekraczającej 750 kg) nie podlega okresowym badaniom technicznym.
Jak łatwo zauważyć przyczepa lekka mieści się w wyłączeniu zarówno zawartym w ust. 6 (jako że niewątpliwie jest przyczepą o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5t), jak i ust. 10. Jednakże ust. 10 należy traktować jako lex specialis nie tylko w stosunku do ust. 5 (gdzie jako przepis szczególny jest wyraźnie wskazany), lecz również w stosunku do ust. 6. Przyczepa lekka jest bowiem szczególnym przypadkiem przyczepy o masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 t. Zgodnie z regułą kolizyjną lex specialis derogat legi generali przyjąć należy, że:
- normie z ust. 6 zd. 1 podlegają jedynie przyczepy o masie przekraczającej 750 kg i nieprzekraczającej 3,5 t;
- normie z ust. 10 podlegają przyczepy o masie nieprzekraczającej 750 kg.
Oznacza to jednak, że wyłączenie zawarte w ust. 6 zd. 2 nie dotyczy przyczep lekkich. Wyjątek od reguły nie może bowiem być szerszy niż reguła, a jak wskazaliśmy wyżej ust. 6 zd. 1 nie dotyczy przyczep lekkich.
Z tego względu udzielono odpowiedzi jak na wstępie.
Warto dodać, że o skali wątpliwości interpretacyjnych dobitnie świadczy niejednolitość stanowiska administracji rządowej. Przez długi czas Ministerstwo Infrastruktury stało na stanowisku, iż przyczepy takie nie podlegają okresowym badaniom technicznym (pismo MI znak TD3z-441/43/2003), w ostatnim czasie uznało jednak, że przyczepy lekkie marki „SAM” podlegają corocznym badaniom technicznym, co będzie stanowiło istotny problem dla praktyki funkcjonowania administracji powiatowych.
