Konwent Powiatów Województwa Wielkopolskiego przedstawił propozycje dotyczące zmian w ustawie o transporcie zbiorowym.
W stanowisku z 9 marca br. starostowie wielkopolscy tłumaczą, że powiaty mają ograniczone zadania w transporcie zbiorowym. – Jeśli chodzi o transport publiczny, to powiaty mają przypisane jednoznacznie tylko funkcje regulacyjne, zaś funkcja organizatorów transportu publicznego jest im przypisana fakultatywnie – czytamy w stanowisku. Wynika z niego też, że w zakresie prawa materialnego jedynie gminy mają jednoznacznie przypisane obowiązki zaspokajania potrzeb w zakresie lokalnego transportu zbiorowego.
Starostowie podkreślają, że są świadome, jak ważną decyzją życia lokalnych społeczności jest transport publiczny. Widzą jednocześnie wadliwość obowiązujących przepisów. Nie ma bowiem możliwości koordynacji przewozów o charakterze publicznym w przewozami komercyjnymi (możliwość wcześniejszego „podbierania” pasażerów przez przewoźników komercyjnych).
Zauważają, że marszałek województwa nie uwzględnił w planie transportu województwa wielkopolskiego przewozów kołowych na liniach międzypowiatowych. Z tego względu nie ma możliwości dofinansowania biletów ulgowych na międzypowiatowych liniach komercyjnych. W ich ocenie nie ma ponadto zainteresowania ze strony gmin co do realizacji ustawowych obowiązków w zakresie transportu zbiorowego, a jedynie oczekiwanie na to, że to powiaty przejmą na siebie organizacyjny i finansowy.
Jak czytamy w stanowisku, powiaty nie są przygotowane do realizacji zadania z kilku powodów. Nie mają m.in. odpowiednich zasobów ludzkich do zarządzania transportem publicznym. Nie mają też zabezpieczenia środków finansowych w swoich budżetach.
Dlatego Konwent wnosi o ustawowe określenie źródeł finansowania zadań wynikających z ustawy o publicznym transporcie zbiorowym dla samorządów powiatowych oraz o wydłużenie obowiązywania przepisów wynikających z art. 87 ustawy w celu zapewnienia społecznościom lokalnym dostępu do ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego – do czasu określenia źródeł finansowania. W ocenie starostów wielkopolskich potrzebna jest też nowelizacja ustawy o publicznym transporcie zbiorowym w zakresie nałożenia na marszałków województw obowiązku analizy potrzeb komunikacyjnych ludności na liniach międzypowiatowych nie tylko w oparciu o linie kolejowe, ale i transport kołowy.
Analizując przepisy ustawy o transporcie zbiorowym, Konwent doszedł do wniosku, że akt ten w wielu kluczowych kwestiach zawiera zapisy, których skutki wprowadzenia w życie być może nie w pełni przemyślano. Przykładem jest dobrowolność podjęcia przez powiaty liczące do 80 tys. mieszkańców opracowania planu transportowego. – Stwarza to ryzyko powstania obszarze kraju swoistej mozaiki powiatów planujących i nie planujących publiczne sieci transportowe. Sytuacja taka byłaby wyjątkowo niekorzystna i przeczyłaby ratio legis ustawy, której celem jest przecież budowanie spójnego systemu zrównoważonego transportu zbiorowego – czytamy w stanowisku.
Zdaniem starostów wielkopolskich, zapisy ustawy w aktualnej wersji mogą doprowadzić do nierównego traktowania pasażerów wobec prawa, gdyż nie będą mogli powszechnie korzystać z ulg ustawowych.
