Protokól kontroli
Zarówno ustawa o swobodzie działalności gospodarczej jak i ustawa Prawo o ruchu drogowym nie zawierają przepisów, które wskazywałyby sposób sporządzania protokołu kontroli, jego elementów oraz trybu wnoszenia uwag lub zastrzeżeń przez kontrolowanego. Sam obowiązek sporządzenia protokołu wynika jedynie pośrednio z niektórych przepisów ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.
W art. 79 ust. 7 wskazano, że „uzasadnienie przyczyny braku zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli umieszcza się w książce kontroli i protokole kontroli”. W art. 80b jest mowa o tym, że „czynności kontrolne powinny być przeprowadzane w sposób sprawny i możliwie niezakłócający funkcjonowania kontrolowanego przedsiębiorcy.
W przypadku gdy przedsiębiorca wskaże na piśmie, że przeprowadzane czynności zakłócają w sposób istotny działalność gospodarczą przedsiębiorcy, konieczność podjęcia takich czynności powinna być uzasadniona w protokole kontroli”. W art. 81ust. 1 zdanie pierwsze ustawodawca wskazał, że „przedsiębiorca jest obowiązany prowadzić i przechowywać w swojej siedzibie książkę kontroli oraz upoważnienia i protokoły kontroli. Książka kontroli może mieć formę zbioru dokumentów.”
O protokole kontroli jest jeszcze mowa w art. 83 ust. 3b, nie dotyczy ono jednak organu kontroli stacji kontroli pojazdów. Wobec braku właściwych przepisów, pracownicy wydziału komunikacji mogą posiłkować się przez analogię innymi przepisami. Przykładowo w KPA w art. 68 wskazano, że protokół sporządza się tak, aby z niego wynikało, kto, kiedy, gdzie i jakich czynności dokonał, kto i w jakim charakterze był przy tym obecny, co i w jaki sposób w wyniku tych czynności ustalono i jakie uwagi zgłosiły obecne osoby.
Protokół odczytuje się wszystkim osobom obecnym, biorącym udział w czynności urzędowej, które powinny następnie protokół podpisać. Odmowę lub brak podpisu którejkolwiek osoby należy omówić w protokole. Szczegółowo elementy protokołu określa np. 31 ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy dla kontroli prowadzonej przez ten organ. Nie ma przeszkód prawnych by wzory protokołów oraz innych dokumentów stosowanych przy wykonywaniu czynności kontrolnych ustalił starosta jako organ właściwy lub osoba przez niego upoważniona (np. kierownik wydziału).
Dodatkowo wskazane jest uregulowanie kwestii składania zastrzeżeń, uwag do protokołu, trybu ich zgłaszania, skutków braku podpisu kontrolowanego lub osoby upoważnionej pod treścią protokołu, trybu zamieszczenia sprostowań i uzupełnień itp. co zapewni równe traktowanie podmiotów kontrolowanych. Treść merytoryczna protokołu powinna odzwierciedlać wymagania wynikające z art. 83b ust. 2 pkt 1 lit. a-c ustawy Prawo o ruchu drogowym.
Protokół będzie stanowił jeden z najważniejszych dokumentów w ewentualnym postępowaniu administracyjnym prowadzonym przeciwko przedsiębiorcy lub diagnoście stąd jego poprawność merytoryczna i formalna ma istotne znaczenia dla postępowania dowodowego. W wyroku WSA w Warszawie z dnia 9 kwietnia 2009 r. VI SA/Wa 26/09 (źródło: http://orzeczenia.nsa.gov.pl/doc/1D7502229A) wskazano, że dokumentem, na podstawie którego organ może prowadzić postępowanie o nałożenie kary jest protokół kontroli o takiej treści, jaka z niego wynika. Prawidłowość protokołu (…) nie może budzić żadnych wątpliwości, a treść tego protokołu nie może być jednostronnie zmieniana przez podmiot trzeci, który w ogóle nie uczestniczył w czynności.
