Już we wrześniu Komisja Europejska planuje ogłoszenie pierwszego konkursu na dofinansowanie projektów transportowych z nowego instrumentu finansowego "Łącząc Europę" CEF (Connecting Europe Facility). Mechanizm ten zastąpi dotychczas funkcjonujący Fundusz TEN-T i będzie centralnie zarządzanym przez KE funduszem wsparcis projektów na Transeuropejskiej Sieci Transportowej TEN-T.
Wsparcie na projekty w ramch sieci TEN-T
Podstawowym dokumentem regulującym zasady CEF jest Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady nr 1316/2013 z dnia 11 grudnia 2013 r. ustanawiające instrument „Łącząc Europę”. Dokument określa podstawowe zasady, cele i zakres wsparcia projektów. Jednym z kluczowych zapisów dla identyfikacji, czy projekt kwalifikuje się do wsparcia, jest art. 7 wskazujący, że wsaprcie mogą otrzymać jedynie działania przyczyniające się do realizacji "projektów będącym przedmiotem wspólnego zainteresowania w ramach sieci TEN-T". Definicję takiego prokektu zawiera z kolei Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady nr 1315/2014 z dnia 11 grudnia 2013 r. w sprawie unijnych wytycznych dotyczących rozwoju transeuropejskiej sieci transportowej. Zgodnie z przepisami ww. rozporządzeń projekt kwalifikujący się do wsparcia w ramach CEF musi dotyczyć sieci kompleksowej lub bazowej TEN-T (określonej w Rozporządzeniu 1315/2013) oraz przyczyniać się do osiągnięcia określonych celów.
Program wieloletni i program roczny
W ramach CEF organizowane będą konkursy na podstawie Programu Rocznego oraz Programu Wieloletniego. Podstawowe różnice pomiędzy ww. programami dotyczą zakresu wsparcia, długości trwania projektów oraz wysokości dostępnych środków. W ramach Programu Wieloletniego KE planuje w latach 2014-2020 rozdysponować środki w wysokości od 10,95 - 14 mld EUR. Końcowy termin realizacji projektów został ustalony na 2020 r. W ramach Programu Rocznego natomiast od 2,3 do 3,96 mld EUR (w tym 1,3 - 2,4 mld EUR zostanie przeznaczone na instrumenty finansowe, np. obligacje projektowe). Maksymalny okres realizacji projektów w ramach tego programu został ustalony na 3 lata. Dodatkowo 11,3 mld EUR (przesunięte z Funduszu Spójności) zostaną rozdysponowane na podstawie specjalnych konkursów w ramach Programu Wieloletniego. Konkursy te będą podlegać odmiennym zasadom niż konkursy w ramach „puli ogólnej” CEF i skierowane będą do konkretnych beneficjentów oraz na określone, wcześniej zidentyfikowane wraz z Państwami Członkowskimi, projekty.
Wnioskowanie, ocena i realizacja projektów
Procedura wnioskowania o środki CEF rozpoczyna się od momentu opublikowania przez KE zaproszeń do składania wniosków, które określają zasady aplikowania oraz szczegółowo opisują priorytety wsparcia. W okresie po publikacji Zaproszeń a przed terminem składania wniosków do KE organizowany jest w Brukseli dzień informacyjny, podczas którego prezentowane są wszystkie najważniejsze informacje związane z konkursami. Po złożeniu wniosków aplikacyjnych przechodzą one dwustopniową ocenę. W ramach pierwszego etapu oceny weryfikowane są przez ekspertów zewnętrznych zaproszonych przez KE. Należy podkreślić, że jest to bardzo istotna część procedury. Zgodnie z zasadami konkursów w przypadku otrzymania oceny niższej niż 3 w którymś z ocenianych kryteriów (skala 0-5) projekt nie będzie rekomendowany do wsparcia przez ekspertów i nie otrzyma wsparcia z CEF. Kolejnym etapem jest ocena z punktu widzenia celów UE przeprowadzana przez służby KE. Na podstawie ww. ocen przygotowywana jest lista projektów, które otrzymają wsparcie środków UE. Po przyznaniu dofinansowania Agencja Wykonawcza ds. Innowacji i Sieci (INEA) negocjuje z beneficjentami ostateczne zapisy Grant Agreement, które określa zakres, harmonogram, koszty i zasady realizacji projektu. Grant Agreement będzie zawierane pomiędzy Beneficjentem a Agencją INEA. Państwo Członkowskie zobowiązane jest do monitorowania procesu wdrażania projektów. W związku z powyższym beneficjent zostanie zobowiązany przez stronę polską do wypełniania konkretnych wymogów i stosowania odpowiednich zasad realizacji projektów.
Żródło: mir.gov.pl
