Po niespełna roku od wprowadzenia nowych przepisów dotyczących obowiązku złożenia wniosku o rejestrację pojazdu, doczekaliśmy się pierwszego (choć jeszcze nieprawomocnego) wyroku wojewódzkiego sądu administracyjnego w temacie nakładania kar za niespełnienie ww. obowiązku.

Wykładni przepisów w tym zakresie dokonał niedawno WSA w Łodzi.

Stan faktyczny

2 lutego 2024 r. przedsiębiorca prowadzący działalność gospodarczą w zakresie sprzedaży hurtowej i detalicznej samochodów osobowych i furgonetek, sprowadził na terytorium RP z terytorium państwa członkowskiego UE pojazd. Następnie, 10 lutego 2024 r. pojazd ten został odsprzedany.

1 marca 2024 r. starosta wszczął z urzędu postępowanie administracyjne wobec ww. przedsiębiorcy w przedmiocie naruszenia obowiązku złożenia wniosku o rejestrację przedmiotowego pojazdu. W efekcie, organ nałożył na przedsiębiorcę karę pieniężną w wysokości 1000 zł z tytułu naruszenia obowiązku złożenia wniosku o rejestrację pojazdu w terminie 90 dni od dnia jego sprowadzenia z terytorium państwa członkowskiego UE, tj. uchybienia obowiązkowi określonemu w art. 73aa ust. 1 pkt 3 Prawa o ruchu drogowym (prd).

Decyzja starosty została utrzymana przez samorządowe kolegium odwoławcze, a w wyniku skargi przedsiębiorcy sprawą zajął się WSA, który uchylił decyzje obydwu organów.

Przepisy, przepisy, przepisy…

Tytułowa problematyka wynika ze zmian w ustawie – Prawo o ruchu drogowym w zakresie rejestracji pojazdów. Zmiany te zostały wprowadzone na mocy ustawy z dnia 7 lipca 2023 r. o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczania niektórych skutków kradzieży tożsamości (Dz. U. poz. 1394). Ustawa ta, w miejsce dotychczasowego obowiązku zgłaszania nabycia pojazdu wprowadziła generalny obowiązek złożenia wniosku o rejestrację nabytych pojazdów.

Obowiązek ten wynika z art. 73aa ust. 1 prd, który stanowi, że każdy właściciel pojazdu ma obowiązek złożenia wniosku o jego rejestrację w terminie 30 dni od dnia:

1. nabycia pojazdu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
2. dopuszczenia do obrotu przez organ Krajowej Administracji Skarbowej pojazdu sprowadzonego z terytorium państwa niebędącego państwem członkowskim Unii Europejskiej;
3. sprowadzenia pojazdu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej z terytorium państwa członkowskiego Unii Europejskiej.

Podkreślenia wymaga, że art. 73aa ust. 7 prd wprowadza wyjątek od tej zasady, bowiem stanowi, że „Przepisu ust. 1 pkt 1 nie stosuje się w przypadku, gdy właściciel pojazdu nabytego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dokona zbycia tego pojazdu przed upływem terminów, o których mowa w ust. 1 albo 3”.

Należy również dodać, że art. 73aa ust. 3 prd wydłuża termin na złożenie wniosku o rejestrację pojazdu od 90 dni w przypadku, gdy właścicielem pojazdu jest przedsiębiorca prowadzący na terytorium RP działalność gospodarczą w zakresie obrotu pojazdami.

Zbycie pojazdu = utrata możliwości złożenia wniosku o rejestrację

WSA zauważył, że zgodnie z art. 73aa ust. 1 prd obowiązek złożenia wniosku o rejestrację obciąża jego właściciela. Oznacza to, że prawo i obowiązek wystąpienia do starosty z wnioskiem o rejestrację pojazdu posiada jedynie właściciel pojazdu.

W sytuacji, gdy nastąpi sprzedaż pojazdu, o którym mowa w art. 73aa ust. 1 pkt 3 prd, przed upływem przewidzianego w art. 73aa ust. 3 prd ustawowego terminu 90 dni, to osoba zbywająca pojazd traci:

• przedmiot, którego rejestracji mogłaby dokonać, oraz
• przymiot bycia właścicielem tego pojazdu, a zarazem legitymację do złożenia skutecznego wniosku o jego rejestrację, a tym samym uprawnienie do zainicjowania postępowania administracyjnego w przedmiocie rejestracji pojazdu.

Dokonując wykładni wskazanych przepisów sąd uznał, że w momencie zbycia pojazdu podmiot będący dotychczas jego właścicielem przestaje nim być i traci możliwość złożenia wniosku o rejestrację pojazdu, a obowiązek ten przechodzi na nowego właściciela (tj. nabywcę) pojazdu.

Zbycie pojazdu = wygaśnięcie obowiązku

WSA zwrócił uwagę, że literalna wykładnia art. 140mb ust. 2 prd wskazuje, że przepis ten przewiduje nałożenie kary na podmiot będący właścicielem pojazdu obowiązanym do złożenia wniosku o jego rejestrację w terminie, o którym mowa w art. 73aa ust. 3 prd.

Jeżeli w terminie (30 lub 90 dni) dany podmiot przestaje być właścicielem pojazdu, to brak jest podstaw do nałożenia na niego kary przewidzianej w tym przepisie.

Reasumując, prawidłowa wykładnia art. 73aa ust. 1 i ust. 3 prd prowadzi do wniosku, że w sytuacji, gdy wyznaczony w ustawie termin na wypełnienie obowiązku złożenia wniosku o rejestrację nie upłynął, a właściciel dokonał zbycia pojazdu, to wygasa obowiązek wynikający z art. 73aa ust. 1 albo ust. 3 prd. W konsekwencji nie ma podstaw do wszczęcia postępowania w sprawie nałożenia kary pieniężnej, o której mowa w art. 140 mb prd.

ZPP ostrzegał od początku

W związku z opisanym zagadnieniem Związek Powiatów Polskich już w kwietniu br. interweniował w tej sprawie w ramach prac Zespołu ds. Infrastruktury KWRiST. ZPP w dalszym ciągu podkreśla, że zarówno właściciele pojazdów, jak też organy rejestrujące muszą dysponować jasnymi przepisami w zakresie możliwości wymierzania kar za brak realizacji obowiązku złożenia wniosku o rejestrację pojazdu. Przedstawiony wyrok WSA potwierdza tezę zawartą w stanowisku ZPP, że zaistniała sytuacja wymaga pilnej interwencji ustawodawcy w celu jasnego określenia ww. kwestii.

Z treścią wystąpienia Związku Powiatów Polskich można zapoznać się tutaj 

Opracowano na podstawie wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z 30.10.2024 r., sygn. akt III SA/Łd 460/24, orzeczenie nieprawomocne

Źródło: orzeczenia.nsa.gov.pl