Trzeba było prawie roku od dnia wejścia w życie ustawy z dnia 5 stycznia 2011 roku o kierujących pojazdami (a przypominamy, że miała ona bardzo długie vacatio legis), aby Minister Zdrowia opracował akty wykonawcze dotyczące badań lekarskich i psychologicznych kandydatów na kierowców i kierowców.
Do zaopiniowania przez Komisję Wspólną Rządu i Samorządu Terytorialnego trafiły projekty dwóch rozporządzeń Ministra Zdrowia:
- w sprawie badań lekarskich osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami i kierowców;
- w sprawie badań psychologicznych osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami, kierowców oraz osób wykonujących pracę na stanowisku kierowcy.
Oba projekty oparte są co do zasady na przepisach obecnie obowiązujących – odpowiednio rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 7 stycznia 2004 roku w sprawie badań lekarskich kierowców i osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami oraz rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 1 kwietnia 2005 roku w sprawie badań psychologicznych kierowców i osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami oraz wykonujących pracę na stanowisku kierowcy.
Zmiany wspólne dla obu projektów związane są w szczególności z rezygnacją z przepisów przeniesionych na poziom ustawowy (dotyczących np. badań przeprowadzanych w trybie odwoławczym). Zmiany w zakresie badań lekarskich dotyczą również:
- szczegółowego określenia warunków dokonania oceny stanu narządu ruchu oraz występowania chorób układu sercowo-naczyniowego w celu stwierdzenia istnienia lub braku przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdami;
- doprecyzowania trybu przeprowadzania badań lekarskich przez uprawnionego lekarza w celu stwierdzenia istnienia lub braku przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdami w przypadku objawów wskazujących na aktywną formę uzależnienia od alkoholu lub środków działających podobnie do alkoholu lub przyjmowania leków mogących mieć wpływ na zdolność do kierowania pojazdem.
Zmiany w zakresie badań psychologicznych to m.in.:
- rezygnacja z wymogu posiadania ciemni kabinowej lub pomieszczenia służącego za ciemnię, co jest powiązane z likwidacją podwójnego przeprowadzania badania oceniającego widzenie zmierzchowe i zjawisko olśnienia;
- wprowadzenie szczegółowego opisu przeprowadzania badania psychologicznego. Badanie to ma obejmować ocenę i opis osoby badanej pod względem: sprawności intelektualnej i procesów poznawczych oraz osobowości i temperamentu warunkujących zachowanie człowieka w sytuacjach trudnych (stres i radzenie sobie w sytuacjach stresowych, impulsywność, skłonność do ryzyka i poszukiwanie stymulacji), sprawności psychomotorycznej (szybkość i adekwatność reakcji oraz koordynacja wzrokowo-ruchowa), wywiad bezpośredni i obserwację osoby badanej, badania testowe i aparaturowe oraz analizę, interpretację oraz przekazanie informacji osobie badanej o wynikach badań psychologicznych i wydanie orzeczenia psychologicznego;
- wprowadzenie metodyki przeprowadzania badań psychologicznych – zawierającej opis stosowanych testów i narzędzi badawczych (aparatury pomiarowej) oraz instrukcje dla badających.
Rozporządzenia określiły również stawki opłat za badania – w przypadku badania lekarskiego ustalone są na poziomie 150 zł (dla badań dotyczących kategorii AM, A1, A2, A, B1, B, B+E, T) lub 200 zł (dla badań dotyczących pozostałych kategorii), w przypadku badania psychologicznego na poziomie 150 zł.