W praktyce funkcjonowania wydziałów komunikacji - zwłaszcza położonych w dużych miastach - spotykamy się z sytuacją, w której o uzyskanie uprawnień do kierowania pojazdami ubiega się osoba zameldowana w granicach innego powiatu. Do takiej sytuacji odnosi się publikowany poniżej list Czytelniczki.
Do dnia 18 stycznia 2013r. dokument stwierdzający uprawnienie do kierowania pojazdem wydawał, za opłatą oraz po uiszczeniu opłaty ewidencyjnej, starosta właściwy ze względu na miejsce zamieszkania osoby ubiegającej się, a w uzasadnionych przypadkach - właściwy ze względu na miejsce czasowego pobytu. Przepis ustalał właściwość rzeczową i miejscową starosty do wydania dokumenty prawa jazdy.
Począwszy od dnia 19 stycznia 2013r. - ustawa o kierujących w art. 10, wprowadziła nieco odmienną regulację. Obecnie prawo jazdy jest wydawane przez starostę, na wniosek osoby zainteresowanej, za opłatą oraz po uiszczeniu opłaty ewidencyjnej. Z jakiegoś powodu kwestia właściwości miejscowej starosty została pominięta. Oznacza to, że w takiej sytuacji należy posiłkować się przepisami kodeksu postępowania administracyjnego, który w art. 21 wskazuje jak ustala się właściwość miejscową organu administracji publicznej oraz przepisami Kodeksu Cywilnego.
W efekcie wychodzi na to samo, tzn. prawo jazdy wydawał i wydaje starosta właściwy ze względu na miejsce zamieszkania. Ale właśnie tu często pojawia problem interpretacyjny w wielu urzędach, ponieważ należy dostrzec różnicę miedzy zameldowaniem i zamieszkaniem. Zameldowanie jest aktem administracyjnym, ma charakter ewidencyjny i potwierdza co prawda fakt posiadania stałego miejsca zamieszkania, jakkolwiek samo zameldowanie nie może przesądzać o posiadaniu w danej miejscowości miejsca zamieszkania. Zamieszkanie natomiast, jest kategorią prawa cywilnego. O miejscu zamieszkania rozstrzyga całokształt okoliczności wskazujących na zejście się stanu faktycznego przebywania z zamiarem takiego przebywania w bliższej lub dalszej perspektywie czasowej. O zamieszkiwaniu w jakiejś miejscowości można mówić wówczas, gdy występujące okoliczności pozwalają przeciętnemu obserwatorowi na wyciągnięcie wniosków, że określona miejscowość jest głównym ośrodkiem aktywności życiowej danej dorosłej osoby fizycznej. Samo zameldowanie będące kategorią prawa administracyjnego, nie przesądza o miejscu zamieszkania w rozumieniu prawa cywilnego (postanowienie NSA w Warszawie I OW/11/11; I OW 194/10; I OW 74/10). Tak więc, zameldowanie może być uznane jedynie za jedną z przesłanek ułatwiających ustalenie miejsca zamieszkania.
Na marginesie można dodać, że zestawiając brzmienie starej i nowej ustawy w zakresie dotyczącym właściwości miejscowej starosty przy wydawaniu praw jazdy, zauważa się, że ta pierwsza była przychylniejsza dla obywatela, ponieważ dodatkowo umożliwiała uzyskanie prawa jazdy także ze względu na miejsce czasowego pobytu. Dotyczy to w szczególności np. studentów, którzy uczestniczą w kursach i zdają egzaminy w swoich ośrodkach akademickich. Warto, żeby ustawodawca zweryfikował obowiązujący zapis i przywrócił poprzedni model postępowania, tzn. dopuścił możliwość uzyskania PKK i prawa jazdy wg czasowego miejsca pobytu.
(zanonimizowano na prośbę Autorki)
