Program „Miejsca pamięci i trwałe upamiętnienia w kraju 2026” to ścieżka finansowania dla jednostek samorządu terytorialnego i innych podmiotów zaangażowanych w ochronę dziedzictwa historycznego. Zasadniczym celem inicjatywy jest wspieranie opieki nad najważniejszymi miejscami pamięci, które stanowią materialne świadectwo kluczowych wydarzeń dla narodowej tożsamości.
Podmioty uprawnione
Program skierowany jest do podmiotów sprawujących faktyczną opiekę nad miejscem pamięci narodowej. Jednostki samorządu terytorialnego (JST) są wprost uprawnione do składania wniosków. Obok nich aplikować mogą samorządowe instytucje kultury (których organizatorzy nie zawarli umów o współprowadzeniu z Ministrem KiDN), organizacje pozarządowe, uczelnie oraz kościoły i związki wyznaniowe.
W sposób szczególny wspierane są działania dotyczące miejsc noszących ślady masowych zbrodni reżimów totalitarnych oraz miejsc związanych z walką i męczeństwem Narodu Polskiego.
Dwa równoległe nabory z różnym przeznaczeniem
W ramach programu prowadzone są dwa równoległe nabory:
- Miejsca pamięci i trwałe upamiętnienia w kraju – prace remontowe, badawcze, edukacyjne 2026
Cel: Ochrona obiektów (poprawa stanu technicznego, prace konserwatorskie i restauratorskie) oraz pogłębianie i upowszechnianie wiedzy (badania archeologiczne, prace poszukiwawcze, dokumentowanie i popularyzacja wiedzy o wydarzeniach).
- Miejsca pamięci i trwałe upamiętnienia w kraju – infrastruktura 2026
Cel: Wyłącznie rozwój infrastruktury obiektów. Zadania koncentrują się na prowadzeniu robót budowlanych i prac modernizacyjnych związanych z infrastrukturą miejsca pamięci.
Promowane kierunki działania
Program promuje kompleksowe i nowoczesne podejście do opieki nad miejscami pamięci. Szczególnie promowane jest:
- zapewnienie jak najlepszej dostępności miejsca pamięci,
- twórcze zastosowanie nowoczesnych metod badań, edukacji i promocji,
- wprowadzenie rozwiązań prawnych sprzyjających opiece (np. uwzględnienie ochrony miejsca w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego).
Wnioski w ramach obu naborów muszą zostać złożone w terminie do 1 grudnia 2025 r. JST i podległe im instytucje powinny zapewnić sobie wyodrębnioną księgowość dla realizowanych zadań.
Więcej informacji tutaj
