Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego (MKiDN) poinformowało o wprowadzeniu szerokich zmian w Programach Ministra na 2025 rok. Nowe zasady mają na celu poprawę transparentności, uproszczenie procedur oraz wsparcie wartościowych projektów kulturalnych.

Nowe podejście do oceny wniosków – wzmocniona rola niezależnych ekspertów

Jedną z kluczowych zmian w Programach Ministra jest wzmocnienie roli niezależnych ekspertów odpowiedzialnych za ocenę wniosków, co ma zwiększyć transparentność całego procesu. Aby wyeliminować wpływ skrajnych ocen na końcową punktację, wprowadzono medianę jako sposób wyliczania ostatecznego wyniku zamiast średniej, co ogranicza znaczenie subiektywnych ocen.

Rezygnacja z oceny wkładu własnego

W odpowiedzi na liczne postulaty środowisk kulturalnych, zrezygnowano z oceny wkładu własnego. Dotychczasowa ocena wkładu własnego promowała zaangażowanie różnych źródeł finansowania, jednak w obliczu zmieniających się warunków ekonomicznych przestała spełniać swoją rolę.

Nowe zasady wyrównują szanse dla mniejszych organizacji i instytucji spoza sektora finansów publicznych, które wcześniej miały ograniczony dostęp do dofinansowania. Teraz liczyć się będzie wyłącznie jakość merytoryczna projektu, a nie zdolność do zapewnienia wysokiego wkładu własnego.

Wprowadzenie rezerwy Ministra – nowy tryb wspierania wyjątkowych projektów

Rezerwa Ministra stanowi 15% budżetu Programów Ministra i ma na celu wsparcie projektów, które mogły zostać przeoczone w standardowym procesie oceny lub które nie mieszczą się w sztywnych kryteriach programów.

Nowe limity finansowania – wsparcie dla ambitnych projektów

Wprowadzone zmiany dotyczą także nowych limitów finansowania. Wnioskodawcy mogą teraz aplikować o wsparcie w dwóch trybach:

• podstawowe limity – dostosowane do budżetów programów;
• podwyższone limity – dla projektów wysokobudżetowych i kosztochłonnych, które wymagają większego wsparcia.

Decyzję o przyznaniu wsparcia w ramach podwyższonych limitów podejmuje Minister. Wszystkie wnioski, niezależnie od wnioskowanej kwoty, przechodzą ten sam proces oceny eksperckiej, a terminy wydania decyzji pozostają niezmienne.

Realne terminy rozpatrywania wniosków

Aby uniknąć opóźnień i poprawić efektywność procesu, wprowadzono realne terminy rozpatrywania wniosków. Termin ogłoszenia wyników będzie znany w ciągu 5 dni roboczych od zamknięcia naboru i zostanie ustalony w zależności od liczby złożonych wniosków.

Minimalny czas rozpatrywania to 27 dni roboczych (dla programów z małą liczbą wniosków), a maksymalny czas rozpatrywania to 3 miesiące (dla programów z dużą liczbą wniosków lub szczególnie złożonych projektów).

Ocena organizacyjna – premia dla profesjonalnie przygotowanych wniosków

Ocena organizacyjna została wprowadzona jako narzędzie premiujące profesjonalnie przygotowane projekty. Nie wpływa ona na punktację, może jedynie ją obniżyć. Standardowo wnioski bez uchybień uzyskają 0 punktów, natomiast projekty z drobnymi błędami otrzymają od 1 do 10 punktów ujemnych.

System Obsługi Programów (SOP) – cyfryzacja procesu wnioskowania
Wprowadzono System Obsługi Programów (SOP), który eliminuje konieczność składania papierowych dokumentów i przenosi cały proces do środowiska cyfrowego.

Nowy system zapewnia:

• możliwość śledzenia statusu wniosku online,
• automatyczne powiadomienia o zmianach statusu,
• szybszą komunikację z Ministerstwem,
• łatwiejszy dostęp do informacji z dowolnego miejsca i w dowolnym czasie.

System Obsługi Programów pozwala na bezpośrednią komunikację między wnioskodawcą a Ministerstwem, co upraszcza cały proces dotacyjny i eliminuje konieczność korzystania z tradycyjnej korespondencji.

Harmonogram naborów na 2025 rok

Pierwsze nabory w ramach nowych Programów Ministra rozpoczynają się 4 października 2024 r. i obejmują takie  programy jak:

• Ochrona Zabytków,
• Promocja kultury polskiej za granicą,
• Edukacja artystyczna.

Wnioski w ramach programów wymienionych powyżej będzie można składać do 5 listopada 2024 r., a termin ogłoszenia wyników zostanie podany do 12 listopada 2024 r. Kolejne nabory ruszą na przełomie października i listopada 2024 r.

Nowe wsparcie na ochronę zabytków po powodzi

W odpowiedzi na zniszczenia spowodowane powodziami, wprowadzono specjalny priorytet w ramach programu Ochrona Zabytków. Na wsparcie zabytków, które ucierpiały w wyniku powodzi, przeznaczono 100 milionów złotych.

Nabór wniosków ruszy w styczniu 2025 roku. Projekty będą wspierane przez dedykowane zespoły terenowe Narodowego Instytutu Dziedzictwa we współpracy z Wojewódzkimi Konserwatorami Zabytków.

Źródło: MKiDN