23 lutego br. odbyło się spotkanie robocze dotyczące projektu rozporządzenia MEiN w sprawie niektórych publicznych placówek systemu oświaty.
Była to już druga dyskusja na temat przedmiotowego projektu. Kwestie sporne skupiły się wokół tworzenia w MOW-ach grup wychowawczych dla nieletnich matek z dziećmi oraz zawiadamiania dyrektora MOW i organu prowadzącego o skierowaniu nieletniego do MOW.
Grupy wychowawcze dla nieletnich matek z dziećmi tzw. domy dla matek z dziećmi
Tworzenie takich grup wychowawczych ma być w MOW-ach zadaniem fakultatywnym. Jednak w pierwotnej wersji projektu nie przewidziano z tytułu realizacji tego zadania żadnych środków finansowych z budżetu państwa. Po uwagach ZPP, a także pozostałych przedstawicieli strony samorządowej resort edukacji postanowił temat przemyśleć. Jasnym było jednak, że strona samorządowa nie zaaprobuje żadnego rozwiązania, które zmierzałoby do umożliwienia finansowania tego zadania w ramach już ustalonej kwoty części oświatowej subwencji ogólnej czy też z rezerwy oświatowej. Ministerstwo Edukacji i Nauki wyszło jednak na przeciw postulatom strony samorządowej. Na rok 2023 zaproponowano, aby finansowanie tworzenia grup wychowawczych dla matek z dziećmi w MOW-ach odbyło się z programu Ministra, który zostanie ogłoszony. Zaplanowano na ten cel kwotę 2,4 mln zł. Samorządy będące organami prowadzącymi dla MOW będą mogły w trybie wnioskowym ubiegać się o środki na urządzenie pokoi i zakup wyposażenia dla matki i dziecka oraz na zatrudnienie pomocy nauczyciela (osoba, która będzie zajmowała się dzieckiem w czasie gdy wychowanka będzie przebywała na zajęciach czy też na urlopie lub przepustce bez dziecka). Szczegóły programu zostaną ogłoszone w komunikacie MEiN. W kolejnych latach, jak już zostanie oszacowana skala tworzonych grup wychowawczych finansowanie tego zadania - jak zapostulowała strona samorządowa - ma się odbywać już w ramach części oświatowej subwencji ogólnej.
Zawiadamianie dyrektorów MOW i organu prowadzącego o skierowaniu nieletniego do MOW
Strona samorządowa w swoich uwagach postulowała o doprecyzowanie kwestii powiadamiania dyrektora MOW o skierowaniu nieletniego. Kwestia dotyczy rozporządzenia MS z 27 grudnia 2022 r. gdzie nie wskazano, czy takie zawiadomienie odbędzie się pocztą czy też poprzez system teleinformatyczny. Dotychczasowe przepisy nie budziły takich wątpliwości, gdyż jasno wskazywały formę zawiadomienia. Dodatkowo nowe rozporządzenie nie przewiduje konieczności powiadomienia o skierowaniu nieletniego do MOW, organu prowadzącego ten ośrodek, co też w ocenie strony samorządowej jest błędem. W tym punkcie dyskusji udział wzięły przedstawicielki Ministerstwa Sprawiedliwości odpowiadającego za rozporządzenie z 27 grudnia 2022 r. w sprawie komisji do spraw kierowania nieletnich do młodzieżowego ośrodka wychowawczego oraz trybu kierowania, przenoszenia i zwalniania nieletnich z młodzieżowych ośrodków wychowawczych. Co prawda nie została podpisana przez MS oficjalna odpowiedź na powyższe zagadnienie, jednak Panie wskazały, że odnośnie zawiadamiania organu prowadzącego MOW, w ocenie MS skoro organ prowadzący MOW nie jest stroną postępowania zgodnie z art. 35 ustawy o wspieraniu i resocjalizacji nieletnich to nie ma podstawy do jego powiadamiania o skierowaniu. Przedstawicielka ZPP odnosząc się do tej wypowiedzi wskazała, że art. 35 ustawy dotyczy kręgu podmiotów biorących udział w postępowaniu rozpoznawczym przed sądem rodzinnym (w tym postępowaniu sam MOW też nie jest stroną, a jednak o skierowaniu nieletniego jest informowany). Skierowanie nieletniego do MOW jest etapem wykonawczym postanowienia sądu i nie ma przeszkód do uregulowania jakie podmioty o takim skierowaniu są zawiadamiane. Skoro komisja przekazuje taką informację do ośrodka do automatycznie może ją przekazać także do organu prowadzącego ten ośrodek. Jednakże MS wychodzi z założenia, że tak jak to funkcjonuje w przypadku placówek prowadzonych przez MS np. zakładów poprawczych czy okręgowych ośrodków wychowawczych to sam ośrodek powinien poinformować organ prowadzący o skierowaniu nieletniego.
W kontekście doprecyzowania formy powiadamiania dyrektora MOW, resort sprawiedliwości nie widzi takiej potrzeby na gruncie rozporządzenia. To są w ocenie MS kwestie techniczne, które można doprecyzować w regulaminie działania komisji ds. kierowania. Przedstawicielka ZPP zauważyła jednak, że właśnie rozporządzenie jako akt wykonawczy służy precyzowaniu tego typu kwestii oraz że działania podmiotów publicznych powinny opierać się na przepisach powszechnie obowiązującego prawa, a nie na dokumentach wewnętrznych nie mających żadnej mocy prawnej.
Tematy związane z kierowaniem nieletnich do MOW mają zostać jeszcze poruszone na kolejnym Zespole. Strona samorządowa oczekuje jednak wcześniej na oficjalną odpowiedź MS w tej sprawie, o której na pewno poinformujemy na łamach DWW.
