Przedstawiciele samorządów powiatowych oraz gmin miejskich i wiejskich spotkali się na kolejnych warsztatach. Szefowie wydziałów edukacji i dyrektorzy szkół wraz ze starostami, burmistrzami, wójtami diagnozują funkcjonowanie lokalnego systemu edukacji pod kątem czynników wpływających na jego jakość.

Metoda pracy grup wymiany doświadczeń, złożonych z praktyków samorządowych i moderowanych przez ekspertów Związku Miast Polskich i Związku Powiatów Polskich, została wykorzystana przez Ośrodek Rozwoju Edukacji. Sporządzona na warsztatach diagnoza (obok innych źródeł) ma posłużyć wypracowaniu przez wybranych w ORE specjalistów - programu doradczo-szkoleniowego, wspierającego samorządową kadrę zarządzającą lokalnym systemem edukacji. Program ten ma być następnie wdrożony w samorządach lokalnych, wybranych w konkursach uruchomionych z programu Wiedza Edukacja Rozwój 2014-2020.

Diagnoza wszechstronna

Uczestnicy grup wymiany doświadczeń zidentyfikowali obszerną listę czynników decydujących o możliwości tworzenia w gminie i powiecie pro-jakościowego systemu oświaty. Część z czynników wiąże się z zewnętrznymi uwarunkowaniami prawno-finansowymi. Na pozostałe samorządy mogą jednak wpływać, wykorzystując posiadane kompetencje i umiejętności zarządcze. Następnie zidentyfikowane czynniki uporządkowane zostały w trzech powiązanych ze sobą grupach:

1. Planowanie (uzgadnianie wspólnego rozumienia celów oświatowych oraz definiowanie drogi dojścia do ich osiągnięcia): (a) posiadanie gruntownej wiedzy nt. lokalnych zasobów, potrzeb i trendów na rynku pracy; (b) sformułowanie celów procesu edukacyjnego w taki sposób, aby odzwierciedlały wspólne rozumienie „jakości kształcenia” wszystkich kluczowych interesariuszy systemu; (c) realistycznie zakreślone plany realizacji założonej wizji w różnych horyzontach czasowych (np. plany strategiczne vs. oferta edukacyjna na dany rok); (d) cele i plany korygowane w oparciu o wnioski wynikające z systematycznego monitorowania postępów w realizacji przyjętej strategii oświatowej.
2. Zasoby: (a) dobra organizacja zarządzania usługami edukacyjnymi i kompetentne kadry na poziomie organu prowadzącego; (b) sprecyzowana rola, wysokie kwalifikacje i zaangażowanie dyrektorów, aktywnie wspieranych przez organ prowadzący; (c) kompetentni i zmotywowani nauczyciele, wykorzystujący możliwości, jakie stwarza system wspomagania szkół; (d) rozwinięte systemy wsparcia ucznia (wychowawcza funkcja szkoły, doradztwo psychologiczne, pedagogiczne i zawodowe, profilowane rozwiązania dla osób o szczególnych potrzebach); (e) efektywne gospodarowanie materialnymi zasobami systemu oświaty na rzecz realizacji wyznaczonych celów edukacyjnych; (f) fundusze pozyskiwane na realizację zadań edukacyjnych oraz efektywne zarządzanie finansami oświaty (budżetowanie, analiza kosztów itp.).
3. Współpraca (budowanie lokalnego partnerstwa na rzecz rozwoju edukacji): (a) udział mieszkańców i partnerów instytucjonalnych w planowaniu i rozwoju systemu edukacji; (b) zaangażowanie rodziców i lokalnych partnerów w realizację usług edukacyjnych; (c) włączanie interesariuszy w proces oceny polityki oświatowej.

Każdy z czynników został scharakteryzowany pod trzema względami: możliwości skutecznego oddziaływania samorządu; identyfikacji narzędzi zarządczych, z których organ prowadzący może skorzystać; rozpoznania barier i deficytów ograniczających działania JST w danym zakresie.

Zalecenia dla programu doradczo-szkoleniowego

Oprócz zidentyfikowania czynników wpływających na jakość lokalnego systemu edukacji oraz ich pogrupowania i charakteryzacji, uczestniczy samorządowych grup wymiany doświadczeń sformułowali również uwagi i rekomendacje wobec programu doradczo-szkoleniowego. Autorzy programu powinni wziąć je pod uwagę, by przygotowany program odpowiadał potrzebom samorządowców i jednocześnie skutecznie promował opłacalność idei dbania o jakość. W grudniu pierwsza wersja programu ma być przekazana uczestnikom grup wymiany doświadczeń w celu sformułowania uwag.