Projekt ustawy – Prawo oświatowe wraz z przepisami wprowadzającymi w głównej mierze reguluje kwestię zmian w strukturze szkolnictwa, związaną z likwidacją gimnazjów.

Wydawać by się mogło, że kwestia ta dotyczy w głównej mierze gmin, jednak nic bardziej mylnego. Projektodawcy przewidzieli bowiem sytuację, kiedy to możliwe będzie przekształcenie gimnazjum w liceum ogólnokształcące, technikum lub szkołę branżową I stopnia, albo włączenie gimnazjum do takich szkół.

Przekształcenie gimnazjum w liceum ogólnokształcące lub w technikum

Wariant 1

Jednostka samorządu terytorialnego prowadząca w ramach zadania własnego publiczne gimnazjum może przekształcić to gimnazjum w liceum lub technikum po zawarciu porozumienia z JST dla której prowadzenie liceum albo technikum jest zadaniem własnym.

Wariant 2

Jednostka samorządu terytorialnego prowadząca gimnazjum publicznej, dla której jego prowadzenie nie jest zadaniem własnym może przekształcić to gimnazjum w liceum lub technikum po zmianie porozumienia zawartego przed wejściem w życie projektowanej ustawy z JST dla której prowadzenie tego gimnazjum jest zadaniem własnym.

Włączenie gimnazjum do liceum ogólnokształcącego lub do technikum

Wariant 1

Jednostka samorządu terytorialnego prowadząca w ramach zadania własnego publiczne gimnazjum i prowadząca na podstawie porozumienia liceum lub technikum może włączyć do gimnazjum do tego liceum lub włączyć to gimnazjum do tego technikum z tym że porozumienie dostosowuje się w zakresie prowadzenia klas gimnazjum.

Wariant 2

Jednostka samorządu terytorialnego prowadząca gimnazjum publiczne dla której nie jest to zadanie własne może włączyć to gimnazjum do liceum lub włączyć to gimnazjum do technikum po zmianie porozumienia zawartego przed dniem wejścia w życie projektowanej ustawy z JST dla której prowadzenie gimnazjum jest zadaniem własnym.

Ogólne przepisy dotyczące przekształcania i włączania

• przekształcenie albo włączenie gimnazjum może nastąpić: 1 września 2017, 1 września 2018, 1 września 2019;
• porozumienie powinno zawierać: termin przekształcenia gimnazjum albo włączenia gimnazjum odpowiednio do liceum ogólnokształcącego albo technikum oraz postanowienia o prowadzeniu odpowiednio przez liceum ogólnokształcące albo technikum klas dotychczasowego gimnazjum, aż do czasu likwidacji tych klas;
• w przypadku przekształcenia gimnazjum albo włączenia gimnazjum odpowiednio do liceum ogólnokształcącego albo technikum, z dniem 1 września 2017 r. albo z dniem 1 września 2018 r., dotychczasowe publiczne gimnazjum staje się odpowiednio trzyletnim liceum ogólnokształcącym albo czteroletnim technikum, w którym w roku szkolnym odpowiednio 2017/2018 i 2018/2019 prowadzi się także klasy dotychczasowego gimnazjum, aż do czasu likwidacji tych klas. W roku szkolnym odpowiednio 2017/2018 i 2018/2019 dla tych klas zachowuje się obwód ustalony dla dotychczasowego gimnazjum;
• trzyletnie liceum ogólnokształcące albo czteroletnie technikum utworzone po przekształceniu lub włączeniu gimnazjów z dniem 1 września 2019 r. stają się odpowiednio czteroletnim liceum ogólnokształcącym albo pięcioletnim technikum.

Powyższe zasady (przekształcania i włączania publicznego gimnazjum w/do liceum lub technikum) stosuje się także do przekształcania lub włączenia: gimnazjum dwujęzycznego lub ogólnodostępnego z oddziałami dwujęzycznymi, gimnazjum ogólnodostępnego z oddziałami międzynarodowymi, gimnazjum sportowego, gimnazjum mistrzostwa sportowego, gimnazjum ogólnodostępnego z oddziałami sportowymi w odpowiednie licea lub technika.

Przekształcenie publicznego gimnazjum w branżową szkołę I stopnia oraz włączenie publicznego gimnazjum do branżowej szkoły I stopnia.

W tym zakresie zastosowanie znajdą powyższe zasady z tym wyjątkiem, że w przypadku przekształcenia gimnazjum albo włączenia gimnazjum do branżowej szkoły I stopnia, z dniem 1 września 2017 r., z dniem 1 września 2018 r., albo
z dniem 1 września 2019 r. dotychczasowe publiczne gimnazjum staje się branżową szkołą I stopnia, w której w roku szkolnym odpowiednio 2017/2018 i 2018/2019 prowadzi się także klasy dotychczasowego gimnazjum, aż do czasu likwidacji tych klas.

Powyższe zasady (przekształcania i włączania publicznego gimnazjum w/do branżowej szkoły I stopnia) stosuje się także do przekształcania lub włączenia: gimnazjum ogólnodostępnego z oddziałami międzynarodowymi, gimnazjum sportowego, gimnazjum mistrzostwa sportowego, gimnazjum ogólnodostępnego z oddziałami sportowymi w odpowiednią szkołę branżową.

Powyżej opisane zagadnienia spowodują konieczność uregulowania sytuacji nauczycieli i dyrektorów gimnazjów a także dostosowania sieci szkolnej. W tym zakresie projektodawcy przygotowali następujące rozwiązania:

Sytuacja nauczycieli

• nauczyciele publicznych gimnazjów posiadający potrzebne kwalifikacje z dniem przekształcenia/włączenia stają się nauczycielami odpowiednio liceów, gimnazjów lub szkół branżowych I stopnia – ta zasada dotyczy także pracowników niebędących nauczycielami;
• o powyższej zmianie informuje nauczycieli dyrektor gimnazjum do dnia 15 maja w roku w którym nastąpi przekształcenie/włączenie;
• nauczycieli nie posiadających potrzebnych kwalifikacji przenosi się w stan nieczynny (nauczyciel taki zachowuje prawo do comiesięcznego wynagrodzenia zasadniczego oraz prawo do innych świadczeń pracowniczych, w tym dodatków socjalnych) lub rozwiązuje się z nimi stosunek pracy jeżeli nie wyrażą zgody na przeniesienie w stan nieczynny.

Sytuacja dyrektora

• dyrektor gimnazjum posiadający poziom wykształcenia wymagany do zajmowania stanowiska dyrektora liceum, technikum lub szkoły branżowej I stopnia z dniem przekształcenia staje się dyrektorem odpowiednio liceum, technikum lub szkoły branżowej I stopnia do końca okresu na jaki powierzono mu stanowisko dyrektora gimnazjum – ta zasada dotyczy także wicedyrektorów i nauczycieli zajmujących inne stanowiska kierownicze w gimnazjum;
• dyrektor liceum, technikum albo szkoły branżowej I stopnia z dniem włączenia do tej szkoły gimnazjum staje się dyrektorem liceum, technikum, szkoły branżowej I stopnia w których prowadzi się klasy gimnazjum, do końca okresu na jaki powierzono mu stanowisko dyrektora liceum, technikum albo szkoły branżowej I stopnia;
• dyrektor gimnazjum z dniem włączenia do liceum, technikum albo szkoły branżowej I stopnia staje się wicedyrektorem liceum, technikum albo szkoły branżowej I stopnia, do końca okresu na jaki powierzono mu stanowisko dyrektora gimnazjum, jednak nie dłużej niż do 31 sierpnia 2019 r.;
• wicedyrektorów i nauczycieli zajmujących inne stanowiska kierownicze w liceach, technikach i szkołach branżowych I stopnia do których włączono gimnazjum odwołuje się ze stanowiska
  • z końcem roku szkolnego poprzedzającego rok szkolny,
  • z początkiem którego następuje włączenie gimnazjum do liceum, technikum, szkoły branżowej I stopnia.

Dostosowanie sieci szkół

• organ wykonawczy jednostki samorządu terytorialnego opracuje projekt uchwały w sprawie dostosowania sieci szkół ponadgimnazjalnych i specjalnych oraz ustalenia sieci szkół ponadpodstawowych w związku z nowym ustrojem szkolnym, wprowadzonym ustawą – Prawo oświatowe;
• organy wykonawcze jednostki samorządu terytorialnego przekazują projekt uchwały, w terminie do dnia 17 lutego 2017 r. właściwemu kuratorowi oświaty. Datą przekazania jest data otrzymania projektu uchwały przez kuratora oświaty. Kurator oświaty opiniuje projekt uchwały w ciągu 21 dni od dnia otrzymania, nie później jednak niż do dnia 11 marca 2017 r. Opinia kuratora oświaty jest wiążąca i nie służy od niej zażalenie. Na opinie służy skarga do sądu administracyjnego;
• organy stanowiące jednostki samorządu terytorialnego po uzyskaniu pozytywnej opinii kuratora oświaty, podejmują uchwałę w terminie do dnia 31 marca 2017 r.

Należy także wspomnieć, że projektowana nowelizacja zakłada także, że pewne zmiany dotyczące szkół prowadzonych przez samorządy powiatowe zostaną wprowadzone z mocy prawa:

1. Z dniem 1 września 2019 r. dotychczasowe trzyletnie liceum ogólnokształcące staje się czteroletnim liceum ogólnokształcącym.
   Organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego prowadzącej dotychczasowe trzyletnie liceum ogólnokształcące, w terminie do dnia 30 listopada 2019 r., w drodze uchwały, stwierdza jego przekształcenie w czteroletnie liceum ogólnokształcące.
2. Z dniem 1 września 2019 r. dotychczasowe czteroletnie technikum staje się pięcioletnim technikum.
   Organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego prowadzącej dotychczasowe czteroletnie technikum, w terminie do dnia 30 listopada 2019 r., w drodze uchwały, stwierdza jego przekształcenie w pięcioletnie technikum.
3. Z dniem 1 września 2017 r. dotychczasowa zasadnicza szkoła zawodowa, staje się branżową szkołą I stopnia.
   Organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego prowadzącej dotychczasową zasadniczą szkołę zawodową, w terminie do dnia 30 listopada 2017 r., w drodze uchwały, stwierdza jej przekształcenie w branżową szkołę I stopnia.
4. Z dniem 1 września 2017 r. dotychczasowa szkoła specjalna przysposabiająca do pracy dla uczniów z upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym lub znacznym oraz dla uczniów z niepełnosprawnościami sprzężonymi staje się szkołą specjalną przysposabiającą do pracy.
5. Z dniem 1 września 2020 r. tworzy się branżową szkołę II stopnia.
6. Z dniem 1 września 2017 r. dotychczasowa szkoła policealna staje się szkołą policealną w rozumieniu ustawy Prawo oświatowe.
7. Z dniem 1 września 2017 r. dotychczasowa szkoła podstawowa dla dorosłych, której kształcenie obejmuje klasę VI szkoły podstawowej staje się szkołą podstawową dla dorosłych, której kształcenie obejmuje klasę VII i VIII.
8. Z dniem 1 września 2017 r. likwiduje się klasę VI dotychczasowej szkoły podstawowej dla dorosłych, a w przypadku szkoły dla dorosłych, w której kształcenie w klasie VI rozpoczęło się w lutym 2017 r. – z dniem 1 lutego 2018 r.
9. Z dniem 1 września 2017 r. likwiduje się klasę I, a w latach następnych kolejne klasy dotychczasowego gimnazjum dla dorosłych,
   a w przypadku gimnazjum dla dorosłych, w którym kształcenie w klasie I rozpoczęło się w lutym 2017 r. – z dniem 1 lutego 2018 r.
10. Z dniem 1 września 2019 r. dotychczasowe trzyletnie liceum ogólnokształcące dla dorosłych staje się czteroletnim liceum ogólnokształcącym dla dorosłych.
11. Z dniem 1 września 2019 r. zespół szkół, w skład którego wchodzi:
    • jedynie gimnazjum i liceum ogólnokształcące – staje się czteroletnim liceum ogólnokształcącym,
    • jedynie gimnazjum i technikum – staje się pięcioletnim technikum.
12.  Z dniem 1 września 2017 r. zespół szkół, w skład którego wchodzi gimnazjum i zasadnicza szkoła zawodowa staje się branżową szkołą I stopnia.